کودتای 28 مرداد 1332 یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران است که به سرنگونی دولت دکتر محمد مصدق و بازگشت سلطنت محمدرضا پهلوی منجر شد. این کودتا به دلیل نقش‌های کلیدی و تأثیرگذار برادران بوسکو، محمد و حسین، در تاریخ ثبت شده است. این مقاله به بررسی جزئیات فعالیت‌ها و نقش‌های این دو برادر در جریان کودتا می‌پردازد و تأثیرات آن‌ها را بر موفقیت این عملیات تحلیل می‌کند.
1. پیش‌زمینه تاریخی
برای درک بهتر نقش برادران بوسکو، باید به شرایط سیاسی و اجتماعی ایران پس از جنگ جهانی دوم توجه کنیم. ملی شدن صنعت نفت در سال 1329 و روی کار آمدن دکتر محمد مصدق، به یک دوره تنش و بحران در کشور منجر شد. در این زمان، اختلافات میان دولت مصدق و نهادهای قدرت، به ویژه ارتش و دربار، به شدت افزایش یافت. این تنش‌ها به شکل‌گیری یک فضای سیاسی متشنج انجامید که زمینه‌ساز کودتای 28 مرداد شد. در این میان، برادران بوسکو با نفوذ خود در نیروهای مسلح، به عنوان عوامل کلیدی در اجرای نقشه‌های کودتا شناخته شدند.
برادران بوسکو، اهرم نظامی شاه در کودتای 28 مرداد
2. نقش محمد بوسکو در کودتا
محمد بوسکو، سرهنگ نیروی هوایی، در روز 28 مرداد 1332 به عنوان یکی از چهره‌های محوری در تصرف فرودگاه مهرآباد عمل کرد. فرودگاه مهرآباد به عنوان یک پایگاه استراتژیک، کنترل جابجایی نیروها و تجهیزات نظامی را تسهیل می‌کرد.
تصرف فرودگاه: محمد بوسکو با هماهنگی با دیگر افسران، نیروهای وفادار به مصدق را از فرودگاه عقب راند. این اقدام به کودتاچیان این امکان را داد که کنترل ارتباطات هوایی را به دست بگیرند و به سرعت نیروهای خود را به نقاط حساس تهران منتقل کنند. تصرف فرودگاه نه تنها به تسهیل عملیات کمک کرد، بلکه به کودتاچیان این فرصت را داد که از پشتیبانی هوایی نیز برخوردار شوند.
پشتیبانی هوایی: بوسکو در هماهنگی با فرماندهان نیروی هوایی عمل کرد تا پشتیبانی هوایی از نیروهای زمینی کودتاچی تأمین شود. این پشتیبانی به تضعیف مقاومت طرفداران مصدق کمک کرد و به کودتاچیان این امکان را داد که به راحتی بر موانع موجود فائق آیند.
3. نقش حسین بوسکو در کودتا
حسین بوسکو، برادر محمد، در آن زمان سرهنگ ارتش بود و در تصرف مراکز حساس در تهران نقش قابل توجهی داشت.
تصرف مراکز حکومتی: حسین بوسکو در تصرف ساختمان وزارت کشور و رادیو تهران، که نقاط کلیدی برای کنترل رسانه‌ها و اطلاعات بودند، نقش مهمی ایفا کرد. تصرف این مراکز نه تنها به کودتاچیان این امکان را داد که به سرعت اخبار را به نفع خود تغییر دهند، بلکه مانع از انتشار اخبار مخالفان نیز شد.
هماهنگی با افسران: حسین در ایجاد هماهنگی میان افسران ارتش برای پشتیبانی از کودتا نقشی بسزا داشت. او با برقراری ارتباط نزدیک با دیگر افسران و جلب حمایت آن‌ها، توانست اطمینان حاصل کند که نیروهای ارتش به سمت کودتا حرکت خواهند کرد. این هماهنگی موجب شد که کودتا با کمترین مقاومت مواجه شود و به موفقیت برسد.
4. جلب حمایت نیروهای نظامی
برادران بوسکو با توجه به موقعیت‌های ارشد خود در ارتش و نیروی هوایی، توانستند افسران زیادی را برای حمایت از کودتا جذب کنند.
ایجاد شبکه ارتباطی: آن‌ها با ایجاد شبکه‌ای از ارتباطات درون سازمانی، فرماندهان ارشد ارتش را برای پیوستن به کودتا ترغیب کردند. این عمل به تأمین پشتیبانی نظامی لازم برای موفقیت کودتا کمک کرد. برادران بوسکو از نفوذ خود برای بسیج نیروها و جلب حمایت‌های لازم استفاده کردند و بدین ترتیب توانستند یک ائتلاف قوی از نیروهای نظامی را تشکیل دهند.
تأثیر بر روحیه نظامیان: حمایت برادران بوسکو از کودتا به ایجاد روحیه‌ای مثبت در میان نظامیان کمک کرد. این امر منجر به افزایش اعتماد به نفس در میان افسران و سربازان شد و آن‌ها را ترغیب کرد تا در این عملیات شرکت کنند. این روحیه مثبت به کودتاچیان انگیزه بیشتری داد تا در برابر چالش‌ها ایستادگی کنند.
5. تأثیر برادران بوسکو بر نتیجه کودتا
نقش برادران بوسکو به عنوان افسران ارشد نظامی در طراحی و اجرای کودتای 28 مرداد بسیار تأثیرگذار بود.
تثبیت قدرت پهلوی: پس از پیروزی کودتا، برادران بوسکو به مقامات عالی نظامی منصوب شدند و در تثبیت قدرت رژیم پهلوی و سرکوب مخالفان نقش مهمی ایفا کردند. آن‌ها به عنوان چهره‌های کلیدی در نظام جدید، نقش خود را در سرکوب اعتراضات و تحکیم قدرت رژیم پهلوی ادامه دادند.
دوره‌های بعد از کودتا: محمد بوسکو به فرماندهی نیروی هوایی و حسین بوسکو به فرماندهی ژاندارمری منصوب شدند. این انتصابات به آن‌ها اجازه داد تا در سرکوب اعتراضات و تحکیم قدرت رژیم پهلوی به طور مستقیم دخالت کنند و در واقع به عنوان مهره‌های اصلی نظام عمل کنند.
منابع
کتاب‌های تاریخی درباره کودتای 28 مرداد
مقالات و مستندات مربوط به برادران بوسکو و نقش آن‌ها در تاریخ معاصر ایران
این مقاله به تفصیل به نقش برادران بوسکو در کودتای 28 مرداد پرداخته و می‌تواند به عنوان مقدمه‌ای برای تحقیق‌های عمیق‌تر در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد. برای توسعه بیشتر این مقاله، می‌توان به جزئیات بیشتری از زندگی شخصی و حرفه‌ای برادران بوسکو و تأثیرات پس از کودتا پرداخت.
