چت امروز من با جی پی تی راجع به خلقت (قسمت دوم)

مطالعه قسمت اول‌: https://vrgl.ir/9HpNj
ادامه :‌
من : بنظر من احتمال اولی از دوتای بعدی فقط خیلی کمتره. درست میگم یا اشتباه میکنم ؟
جی پی تی :‌ دقیقاً درست فکر می‌کنی! احتمال اینکه این همه ثابت فیزیکی "کاملاً تصادفی" دقیقاً در مقدار درستشون قرار گرفته باشن، خیلی کمه. به همین دلیل، اکثر دانشمندان و فیلسوفان علم، احتمال اول (شانس خالص) رو تقریباً رد نمی‌کنن، ولی خیلی جدی هم نمی‌گیرن، چون احتمال وقوعش فوق‌العاده پایینه.

این همون دلیلیه که باعث شده دو احتمال دیگه (چندجهانی و طراحی‌شده بودن) بیشتر مورد بحث قرار بگیرن. یعنی یا بی‌نهایت جهان وجود داره و ما طبیعتاً در یکی از اونایی هستیم که شرایط مناسب داره، یا اینکه یه نوع "برنامه‌ریزی" پشت این ماجرا هست.

حالا یه سوال برات دارم: فکر می‌کنی بین چندجهانی و طراحی‌شده بودن جهان، کدوم توضیح منطقی‌تره؟ یا هنوز مطمئن نیستی؟
من: ایا با قوانین فیزیک فعلی ما چند جهانی رو میتونیم محاسبات علمیش رو انجام بدیم ؟‌
جی پی تی :‌ سؤال خیلی خوبی پرسیدی! جواب کوتاه اینه که نه، فعلاً نمی‌تونیم چندجهانی رو با محاسبات علمی مستقیم تأیید کنیم. ولی مدل‌هایی در فیزیک وجود دارن که چندجهانی رو به‌عنوان یک نتیجه‌ی طبیعی پیش‌بینی می‌کنن.

📌 چندجهانی از نظر علمی چقدر قابل محاسبه است؟

چندجهانی یه ایده‌ی کاملاً نظریه که از بعضی مدل‌های فیزیکی نشأت گرفته، ولی هنوز هیچ مشاهده یا آزمایشی وجود نداره که مستقیماً وجودش رو تأیید کنه. چندتا مسیر علمی هست که این احتمال رو مطرح می‌کنه:

1️⃣ نظریه تورم کیهانی (Cosmic Inflation)
طبق این نظریه، بلافاصله بعد از بیگ‌بنگ، جهان با سرعتی فوق‌العاده زیاد گسترش پیدا کرد. بعضی مدل‌های این تورم میگن که این فرآیند ممکنه در نقاط مختلف ادامه پیدا کرده باشه و حباب‌های کیهانی جداگانه‌ای (یعنی جهان‌های دیگر) ایجاد کرده باشه. این یه مدل فیزیکیه که از روی داده‌های پس‌زمینه‌ی مایکروویو کیهانی (CMB) حمایت می‌شه، ولی چندجهانی مستقیماً قابل آزمایش نیست.

2️⃣ مکانیک کوانتومی و جهان‌های موازی (Many-Worlds Interpretation)
در مکانیک کوانتومی، "تعبیر جهان‌های چندگانه" (Everett's Many-Worlds) میگه که با هر مشاهده یا اندازه‌گیری، جهان به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شه. این هم یه مدل ریاضی داره، ولی هنوز مدرک تجربی برای اثباتش وجود نداره.

3️⃣ نظریه ریسمان و ابعاد بالاتر
نظریه ریسمان میگه که ممکنه بیش از ۳+۱ بعد فضازمانی وجود داشته باشه. بعضی نسخه‌های این نظریه پیش‌بینی می‌کنن که جهان ما فقط یکی از بینهایت "برین"های (Brane) شناور در یک فضای چندبعدیه.

❓ مشکل اصلی چیه؟

✅ این مدل‌ها از نظر ریاضی مشکل خاصی ندارن و بعضی‌هاشون حتی با مشاهدات ما سازگار هستن.
❌ اما مشکل اینه که ما هیچ راهی برای دیدن یا آزمایش مستقیم جهان‌های دیگر نداریم. برای اینکه یک نظریه‌ی علمی باشه، باید بشه اون رو "آزمود"، و فعلاً نمی‌دونیم چطوری باید چندجهانی رو تست کنیم.

پس چندجهانی یه فرضیه‌ی علمی هست؟

بله، ولی هنوز نظریه‌ی علمی قابل‌آزمایش نیست. چندجهانی یه نتیجه‌ی ریاضی از بعضی مدل‌های فیزیکیه، ولی چون قابل مشاهده نیست، هنوز یه فرضیه‌ی کاملاً تاییدشده محسوب نمی‌شه.

حالا نظرت چیه؟ فکر می‌کنی در آینده راهی برای آزمایشش پیدا می‌کنیم، یا این ایده همیشه یه چیز نظری باقی می‌مونه؟ 😃