سلب مسئولیت: مطالبی که در این پست نوشتم صرفا بر اساس تجربه های شخصی ام از زندگی در استانبول هست و به هیج عنوان جنبه ی کارشناسانه و تخصصی نداره.
من پویا هستم، برنامه نویس فرانت اند ۲۳ ساله تبریزی که دو سالی هست به شهر استانبول ترکیه مهاجرت کردم و در این پست میخوام از یک دید بی طرفانه شرایط مهاجرت به ترکیه و زندگی در ترکیه رو باهاتون به اشتراک بزارم و چون تسط کامل به زبان ترکی استانبولی دارم، فکر می کنم شناخت نسبتا کاملی از فرهنگ ترکیه دارم و این کمک می کنه این پست من نسبت به سایر پست های مرتبط تو اینترنت (شاید یکمی) کامل تر باشه.
هر کس به دلایل و اهداف متفاوتی میتونه مهاجرت بکنه و اگه بتونه به اکثر اون دلایل اولیه اش برای مهاجرت در کشور مقصد برسه، میشه گفت مهاجرت نسبتا موفقی داشته و اگه ببینه کشور مقصد اش اون چیزی که فکر میکرد نیست و اکثر اون دلایل مهاجرت اش در اونجا برطرف نمیشن، میشه گفت مهاجرت نسبتا ناموفقی خواهد بود که شاید بشه با یه مهاجرت دوباره به جای مناسب تر اونها رو برطرف کرد. همین قضیه نشون میده که نمیشه در حالت کلی گفت یه کشور برای مهاجرت بد هست یا خوب هست، این خوب بودن یا بد بودن به نسبت مچ بودن شرایط اونجا با شرایط و نیاز های اون فرد میتونه در یک مقصد مشخص برای افراد مختلف متفاوت باشه.
این مقدمه رو گفتم که همین اول مشخص بکنم هدف من این نیست که بگم ترکیه برای مهاجرت خوب هست یا بد هست، من شرایط رو در این پست توضیح میدم و شما میتونید بسنجید که آیا ترکیه میتونه مقصد مناسبی برای مهاجرت شما باشه یا نه.
اگه بخواییم اقتصاد ترکیه رو با ایران مقایسه بکنیم، به خاطر اشتباهات فاحش استراتژیک حکومت ایران، اقتصاد ما علیرغم داشتن برند های ملی در صعنت خودرو و... بسیار کوچیک و شکننده شده و این در حالی هست که ترکیه به جای اصرار به تولید ملی، سعی کرده با جهان تعامل اقتصادی بهتری برقرار کنه و با تولید و متناژ خودروی برند های معتبری مثل فورد، بنز، هیوندای، رنو، و... و صادر کردن اونها به اروپا و سایر نقاط جهان در طی چند سال گذشته تونسته از لحاظ اقتصادی خیلی از ایران جلو بزنه.
درسته که وضع اقتصادی نسبت به ایران بهتر هست ولی در مقایسه با کشور های اروپایی و آمریکایی اصلا تعریفی نداره! تورم خیلی بالاست (و از قدیم هم بالا بوده) بطوری که در دو سالی که من ترکیه هستم بعضی چیزا قیمتشون یک و نیم برابر و بعضی چیزا دو برابر شده. قدرت خرید نسبت به ۵ سال گذشته خیلی اومده پایین و نرخ ارز تقریبا مثل ایران روند صعودی داره. فقط یکم شیب اش کمتره و سالانه افزایش حدودا بیست و پنج درصدی رو تجربه میکنه. (این آمار بر اساس تجربه ی من هست و از روی امار رسمی نیست)
امروز که این مطلب رو می نویسم هر ۱ یورو نزدیک ۱۱ لیر هست و قیمت اجاره ی مسکن، مواد غذایی و بهداشتی و انرژی رو اگه به یورو حساب کنیم تقریبا برابر با شهر های متوسط و کوچک اروپاست، و از شهر های بزرگی مثل برلین و هلند و پاریس حدود ۲۰٪ ارزون تر هست.
ولی در مقابل اون وقتی به حقوق پایه نگاه می کنیم حدود سه هزار لیر هست که میشه ۳۰۰ یورو و خیلی پایین تر از حقوق پایه در اروپا هست و همین نشون میده که چقدر شرایط اقتصادی نسبت به اروپا سخت تر هست.
اگه کسی بتونه بصورت ریموت از ترکیه با کشور های اروپایی و آمریکایی کار کنه، به دلیل درامد ارزی از لحاظ مالی میتونه زندگی خوبی داشته باشه و فشار اقتصادی رو زیاد حس نکنه و چون مشکلات ایران مانند تحریم و... وجود نداره میشه پول خوبی هم اینطوری جمع کرد طی چند سال.
ترکیه یکی از کشور هایی هست که بیشترین مالیات رو روی هر چیزی میکشه. مالیات های مختلفی وجود داره و گاها حتی روی مالیات هم مالیات میکشن! یعنی جنسی که مالیات نوع x رو روی قیمت اش داره، یه مالیات نوع y هم براش محاسبه میکنن که در واقع بخشی از اون مالیات y، مالیات مالیات x هست!
موضوع مالیات روی بعضی جنس ها شدید تر و روی بعضی چیز ها کمتر هست. مثلا وقتی شما یه گوشی آیفون به قیمت ۲۳ هزار لیر می خرید، نزدیک ۱۰ هزار لیر اش هزینه ی گمرک، مالیات، رجیستری و... هست یا مثلا خودرویی که در اروپا ۳۰ هزار یورو هست، با گمرک و انواع مالیات های مختلف درمیاد حدود ۶۰ هزار یورو! و این تازه مالیات هایی هست که هنگام خرید پرداخت می کنید. بعد از خرید هم کلی پول سالانه بابت مالیات اش پرداخت می کنید! در واقع اگه بخوام ساده بگم، وقتی شما چیزایی مثل موبایل و خودرو می خرید، در واقع نزدیک به قیمت اون محصول (و گاها حتی بیشتر) مالیات پرداخت می کنید!
قطعا جامعه شناس ها فاکتور ها و معیار های علمی و اصولی زیادی برای سنجش شاخصه های مختلف فرهنگی و سطح توسعه اجتماعی جوامع دارند که من دانشی در اون موضوع ندارم. ولی به دید من یکی از ساده ترین روش های این کار تحلیل فرهنگ رانندگی در یک جامعه هست. اگه ساده ترین مشخصه ی فرهنگ اجتماعی یک جامعه رو میزان درک متقابل و همزاد پنداری در نظر بگیریم، میزان این درک متقابل در اشخاص هنگامی که زوری بالای سرشون نیست و قدرت رو در دست دارند، میتونه نشون دهنده ی فرهنگ اجتماعی اونها باشه.
فکر می کنم که رانندگی یک مقیاس خیلی کوچک و ساده ای از این موضوع هست. به بیان ساده تر، وقتی شما پشت فرمان هستید، قدرت بیشتری نسبت به عابر پیاده دارید، و می تونید به رغم قانون، حق تقدم رو به اون عابر پیاده ندید، شما اگه در این شرایط که قدرت دست شماست (نسبت به اون عابر پیاده) قانون رو رعایت کنید و درک متقابل داشته باشید (که قانون هم بر همین اساس نوشته شده) در واقع فرهنگ و مسئولیت اجتماعی بالایی دارید ولی اگر حق تقدم رو رعایت نکنید، این یعنی به احتمال زیاد در جایگاه های دیگه هم از قدرت درست استفاده نخواهید کرد. این مطلب رو یه جایی میخواستم بنویسم و خیلی کلی تر از بحث ترکیه هست و اینجا بهانه ای شد که بنویسم. امیدوارم که تونسته باشم حق مطلب رو برسونم.
این قضیه در ترکیه هم کمابیش مثل ایران هست. دقیقا مثل ایران افراد و محله های انگشت شماری هستند که رانندگی قانونمند رو میبینید ولی در اکثر موارد میشه گفت که رانندگی شون افتضاح هست و وقتی چراخ قرمز هست، چنان با سرعت زیاد میان و در آخر ترمز میکنند که گویی قصد جان شما رو دارن و به ندرت اگر چراغ قرمزی نباشه راننده ای بهتون اجازه میده که از خط عابر پیاده عبور کنید.
جامعه ی ترکیه (برخلاف چیزی که تو تلوزیون ها نشون میدن) جامعه ای سنتی و مذهبی هست. به جرعت میتونم بگم که تعداد و شدت آدم های مذهبی شدید و سنتی بسیار بیشتر از ایران هست (علیرغم سکولار بودن دولتشون) همچنین عموم مردم ترکیه به چیز هایی مثل چشم نظر، جن و اینجور چیزا اعتقاد شدیدی دارند و این جور چیز ها در افکار روزمره شون جا داره. همچنین بجز چند منطقه ی مدرن و توریستی استانبول، اکثر جاهاش اکثریت خانوم ها باحجاب هستند و فکر می کنم این قضیه در شهر های کوچیک تر (بجز ازمیر - تا جایی که شنیدم) شدید تر هم هست.
در کل میشه گفت فرهنگ و رفتار اجتماعی در ترکیه (به خصوص استانبول) بستگی به محله ای داره که شما توش زندگی می کنید. ولی در کل از بعضی جنبه ها به نسبت بهتر از ما هستند. برای من به فاصله ی کوتاهی یک کنسرت ایرانی و یک کنسرت ترکیه ای در استانبول رفتم و رعایت صف و احترام به حقوق دیگران در کنسرت ترکیه ای بسیار بهتر از کنسرت ایرانی بود. یا مثلا موقع ایستادن در پله برقی ایستادن در سمت راست رو همه رعایت می کنند و چیزایی از این قیبل. ولی مثلا دقت به چراغ عابر پیاده و اینجور چیزا تقریبا مثل ایران هست و خیلی ها اهمیت نمیدن. (برعکس جاهایی مثل دبی که خیلی همه رعایت می کنند.)
در مورد جشن ها و رویداد های معروف غربی مثل کریسمس و هالوین باید بگم که این جشن ها در ترکیه خیلی کمرنگ برگزار میشه و فقط نشونه هایی از اونها رو میتونید در محله های مدرن و ثروتمند و گاها در مراکز خرید ببینید.
در موضوع هنر، بر اساس مشاهدات و شناخت من، در دو دسته ی موسیقی و هنر های بصری مثل نقاشی فعالیت پر رنگ تری دارند. و خواننده هاشون از قدیم تا همین امروز شهرت جهانی دارن.
در نهایت اگه بخوام با یک جمله این بخش رو ببندم، خیلی ها میگن فرهنگ ترکیه شبیه ایران هست، به نظر من این حرف درست نیست، در خود فرهنگ ها تفاوت هایی وجود داره، به نظر من دقیق تر اش این میشه که مزایا و معایب فرهنگ ترکیه و ایران شبیه هم است. این جمله ی درست تری میتونه باشه. اگه دوست دارید جایی برید که از لحاظ فرهنگی خیلی با چیزی که در ایران هست متفاوت باشه، شاید ترکیه مناسب شما نباشه.
احتمالا اگه آلودگی صوتی بزرگترین مشکل ترکیه نباشه، یکی از بزرگترین مشکلاتش هست. البته بستگی به شخص هم داره، برای کسی مثل من که به صدا حساس هست، این مسله مثل یک کابوس می مونه! شما دو راه بیشتر ندارید، یا باید پول زیادی داشته باشید و یک واحد در طبقه های بالای یک برج (یا ویلای خارج از شهر) بخرید یا اجاره کنید، و یا باید با خودتون چوب پنبه بیارید!
صدای وانت میوه فروش، سیب زمینی فروش، نمکی، صدای جیغ جیغ بازی بچه ها تو کوچه، شیر فروش سیار که داد میزنه "سؤؤؤؤؤؤؤؤؤؤؤت!"، اعلامیه صبح مسجد (اینجا اعلامیه کاغذی ندارن، یکی که فوت می کنه صبح مسجد اعلام میکنه و قبلش کلی دعا و اینا میخونه)، روزی ۵ بار اذان (بعضی جا ها توی یه محله ۲-۳ تا مسجد با فاصله ی کم قرار داره که همزمان اذان میگن، با صوت هم نمیخونن، فقط داد میزنن)، و صدای همسایه در اکثر ساختمان ها به دلیل نازک بودن دیوار ها فقط بخشی از صداهایی هست که از صبح تا شب می شنوید.
به نسبت ایران، اداره های اینجا در وضعیت خیلی بهتری قرار دارند، البته بر اساس شنیده های من به خوبی اداره های اروپایی و کانادایی نیست، ولی در مقایسه با ایران خیلی کار ها سریع تر و سر راست تر انجام میشه و یک سایت جامع دولت الکترونیک هم به اسم e-devlet.gov.tr (مثل اکثر کشور های پیشرفته دنیا) دارند که همه ی اداره ها و سازمان ها به اون وصل هست و شما هر کاری داشته باشید، از اشتراک آب و برق تا امور ثبت اسناد، استعلام چیزای مختلف، و تقریبا هر کار اداری ای که به ذهنتون برسه رو میتونید از داخل این سایت انجام بدید، جامعیت این سایت (که مثل ایران نیست هر سازمان و اداره ای برای خودش سایت داشته باشه) باعث میشه که اولا فساد خیلی کمتر بشه و دوما خیلی کار ها بدون نیاز به مراجعه حضوری و به راحتی از طریق اینترنت انجام بشه.
در مورد شهرسازی چیزایی که میگم از مشاهدات من از استانبول هست و در مورد شهر های دیگه اطلاعاتی ندارم. استانبول شهری هست که از به هم پیوستن روستاهای کوچیک (köy) تشکیل شده و بیشتر مساحت اش رو تپه های بزرگ تشکیل میدن به همین دلیل شهرسازی استانبول تقریبا به دو بخش عمده ی تپه و مناطق مسطح تقسیم میشه. اکثر تپه ها رو خونه ها و آپارتمان های شخصی ساز تشکیل میدن، قیمت خونه ها ارزون تر هست و تو کوچه هاشون چیزایی مثل بازی بچه ها رو میبینید. آلودگی صوتی که بالا تر در موردش نوشتم اینجور جاها بیشتره و فرهنگ پایین تری داره. بخش های مسطح شهر رو بیشتر برج ها و رزیدانس ها تشکیل میدن که حدود ۳۵ درصد بافت شهر هست، جاهای مدرن تری هستند، قیمت ها تقریبا ۲ الی ۳ برابر بخش های اولی هست و فرهنگ بالاتری هم نسبت به بافت های اولی دارند. یک مدل بافت سومی هم وجود داره که بیشتر کنار دریا و بغاز هست، خونه های ویلایی یک یا دو طبقه گرون قیمت که اکثرا ویوی دریا دارند و شاید حداکثر ۵ درصد بافت استانبول رو تشکیل بدن که میلیاردر ها و افراد و خانواده های قدیمی اینجا صاحب هاشون هستند. همچنین یه بافت دیگه هم بافت خونه های ویلایی خارج از شهر (مثل منطقه زکریاکوی) هست که قیمتش نسبت به حالت سوم ارزون تره ولی به نسبت خونه های آپارتمانی گرون تر هستند، و منطقه ی نزدیک به طبیعت و آروم تری هستند ولی اگه ماشین شخصی نداشته باشید یکم سخت میشه زندگی تو اینجور جاها.
امکانات شهری در وضعیت نسبتا توسعه یافته ای قرار داره. آسفالت خیابون ها نسبتا وضع خوبی دارند و نوآوری های خوبی گاها مشاهده میشه. مثلا در دوران پاندمی کرونا، به جای دکمه ی چراغ عابر پیاده تو جاهای شلوغ و پر رفت آمد حسگر نصب کردن که بشه بدون لمس کردن دکمه درخواست داد. چیزی که یکم عجیبه اینه که تعداد سطل آشغال در سطح شهر خیلی کمه و شما اگه یه آشغالی چیزی دستتون باشه باید چند صد متر پیاده برید تا شاید یه سطل زباله پیدا کنید. برای تفکیک زباله فقط بعضی جاها یه سری کانیتر های مخصوص شیشه قرار دادن ولی به نظر میرسه زیاد جدی نیستن سر این قضیه و من تا حالا کسی ندیدم که واقعا اهمیت بده به تفکیک زباله.
پارک های استانبول خیلی خوب هستن! اکثرا مساحت بزرگی دارند و حتی بعضی هاشون امکاناتی مثل زمین بازی فوتبال، تنیس، بستکبال، والیبال، اسکیت و... دارند. بعضی هاشون هم حالت جنگلی دارند که طبیعت بکری دارند. بیشتر پارک ها میز و صندلی چوبی هست که میشه ناهار رو برد و اونجا پیک نیک کرد و چیزایی از این قبیل.
مراکز خرید زیادی هم وجود داره که برند های معتبر بین المللی شعبه دارن و شما تقریبا هر چیزی که بخواهید رو میتونید پیدا کنید و بخرید.
نمیدونم میشه این مورد رو تو شهرسازی جا داد یا نه، ولی همچنین شهرداری یه سری کلاس های رایگان تو زمینه های مختلف مثل موسیقی، زبان های مختلف، رشته های هنری، برنامه نویسی، گرافیک، صعنت و... داره که میشه بعد از دریافت کارت اقامت رایگان ثبت نام کرد و شرکت کرد. البته به خاطر پاندمی کرنا تعطیل شده بود ولی به نظر میرسه اخیرا میخواد دوباره شروع به کار کنه و تشکیل کلاس ها هم به تعداد ثبت نام بستگی داره.
استانبول واسه حیوون ها شهر خیلی ایده آلی هست، مردم با سگ و گربه ها خیلی مهربون هستن، شهرداری براشون غذا میزاره و تو پارک ها جاهای مخصوصی واسه سگ ها وجود داره. حتی یه پارک هست به اسم ماچکا که تقریبا همه با سگ هاشون میان اونجا.
حمل و نقل عمومی در استانبول عالیه. از اتوبوس و مترو و متروبوس و تراموای بگیر تا کشتی همه جور حمل و نقل عمومی داره. به دور افتاده ترین نقطه های استانبول اتوبوس هست و دسترسی خیلی خوب هست. به عنوان کسی که ماشین شخصی رو به حمل و نقل عمومی ترجیح میدم، تقریبا هیچ کمبودی تو این دو سال از این بابت ندیدم. دو سال قبل قیمت بلیط ۲.۶ لیر بود الان یکم بیشتر از ۴ لیر هست ولی همچنان به صرفه تر از تاکسی هست. همچنین اسکوتر های برقی (معروف ترینشون مارتی) هستند که ده دقیقه استفاده ازشون حدود ۱۰ لیر میشه.
کمتر کسی هست که آگهی های تلوزیونی و اینترنتی خرید ملک و دریافت پاسپورت ترکیه رو ندیده باشه. خیلی ساده بخوام بگم اینطوری هست که شما یک یا چند واحد مسکونی جمعا به ارزش حداقل ۲۵۰ هزار دلار خریداری می کنید و در قبال اینکه دولت سه سال روی واحد (های) شما رهن میزاره و تا سه سال نمی تونید بفروشید، بهتون شهروندی و پاسپورت ترکیه رو در عرض حدود سه ماه میده.
اما اگه بپرسید آیا واقعا ارزش داره این کارو انجام بدید یا نه، باید با دید باز به این قضیه نگاه کنید. همه ی تبلیغ هایی که گفتم میگن با پاسپورت ترکیه میشه به n تا کشور سفر کرد و رتبه اش n ام هست و… ولی تو هیچ کدوم از اون تبلیغ ها اشاره نشده که با پاسپورت ترکیه نمیشه بدون ویزا به کشور های عضو اتحادیه اروپا، استرالیا، کانادا و ایالات متحده آمریکا سفر کرد! بله درست خوندید، تفاوت پاسپورت ترکیه با پاسپورت ایران اینه که به چند تا کشور در اروپای شرقی (مثل اکراین و کشور های منطقه بالکان)، کشور های آمریکای جنوبی و چند تا کشور در شرق آسیا میشه بدون ویزا سفر کرد. همین!
اینکه دوست داشته باشید این سرمایه گزاری رو انجام بدید و پاسپورت ترکیه رو دریافت کنید کاملا بستگی به علاقه شما داره ولی من اگه این سرمایه رو داشته باشم ترجیح میدم با راه اندازی بیزینس برم کانادا (۲۵۰ هزار دلار آمریکا میشه حدود ۳۱۵ هزار دلار کانادا) یا با خرید ملک برم فرانسه (و یا ویزا های مشابه دیگر) و چند سال صبر کنم و پاسپورت معتبرتری به دست بیارم. حتی میشه با صد هزار دلار پاسپورت یکی از کشور های کوچیک آمریکای مرکزی رو گرفت (که باهاش میشه بدون ویزا به شینگن سفر کرد) و با بقیه پول هم خونه خرید.
ترکیه رویکرد دوگانه ای نسبت به مهاجرت داره که خوب البته با توجه به جمعیت جوان و بیکار و وضع اقتصادی اش تا حدودی منطقی هست. تا وقتی که شما به دنبال پول خرج کردن و اهداف توریستی هستید، خیلی خیلی راحت ویزا میدن (حتی سه ماه اول از ما ایرانی ها که به لطف سیاست های دولتمون تقریبا هیچ جایی راهمون نمیدن هم ویزا نمیخواد) ولی وقتی که بخوایید کار کنید، (چه برای یکی دیگه چه برای خودتون شرکت بزنید) جزو سخت گیر ترین کشور هاست. همینجا میخوام خیلی خلاصه به انواع ویزای ترکیه اشاره کنم.
ویزای توریستی کوتاه مدت: بعد از اینکه بدون ویزا به ترکیه اومدید، تا سه ماه اجازه ی اقامت دارید. اگه بخواهید بیشتر از سه ماه بمونید، باید یه خونه اجاره کنید، اجاره نامه رو ببرید نوتر تایید کنه (همون دفتر ثبت)، بیمه اتباع خارجی از یکی از شرکت های بیمه بگیرید (یکساله یا دو ساله) از سایت مهاجرت وقت (randevu) بگیرید، با کدی که میدن حق خاک و هزینه ی کارت اقامت رو بریزید، روز تعیین شده برید مدارک رو بدید و چند هفته بعد کارت اقامتتون بیاد. میتونید درخواست یکساله و یا دوساله بدید. تا همین چند هفته ی قبل بار اول فقط یکساله صادر میشد اخیرا برخی از هموطنان دو ساله درخواست دادن و تایید شده البته اگه دوساله درخواست بدید، اگه نخوان تایید کنن همون یکساله رو صادر می کنن و تنها ریسک اش حدود هزار لیر اضافه ای هست که بابت بیمه ی سال دوم و حق خاک سال دوم پرداخت می کنید. این نوع اقامت اجازه ی کار نداره ولی خیلی ها به صورت سیاه با این اقامت کار می کنن. همچنین این اقامت بر اساس قانون یک سال قبل قابل تمدید نیست ولی فعلا به خاطر پاندمی کرونا تایید می کنن.
اقامت خرید ملک: این اقامت که متفاوت با خرید ملک ۲۵۰ هزار دلاری با دریافت پاسپورت هست، به این شکل هست که شما یک واحد مسکونی خریداری می کنید (مثلا یک خوابه ۴۰۰ هزار لیر - حدود ۵۰ هزار دلار) و درخواست اقامت "اتباع خارجی دارای اموال غیر منقول" میدید. پیشنهاد من اینکه برای این نوع اقامت اول یکسال اقامت توریستی که در بالا توضیح دادم رو بگیرید بعد که آشنایی پیدا کردید و خونه رو پیدا کردید نوع اقامتتون رو هنگام تمدید به این تغییر بدید "Geçiş başvuru". از اونجایی که خونه دارید به راحتی میتویند درخواست اقامت دو ساله بدید. به این موارد موقع خرید ملک دقت کنید: ۱. اسکان واحد رو گرفته باشن (پایان کار) و نوع سند Kat mülkiyet باشه که بدون ریسک باشه و بعدا دردسری براتون ایجاد نشه ۲. hisse یا سهم ۱۰۰٪ مال یک نفر باشه یا اگر چند نفر باشه موقع انتقال سند همشون امضاع کنن و ۱۰۰٪ سهم رو به شما انتقال بدن ۳. روی سند ipotek یا همون رهن بانک وجود نداشته باشه. ۴. haciz (هاجیز) نداشته باشه. یعنی دادگاه به خاطر قرض مالک روی سند دست نگذاشته باشه.
اقامت با ازدواج: اگر با فردی که شهروندی کشور ترکیه رو داره ازدواج کنید تا سه سال بهتون اقامت موقت میدن و بعد از سه سال می تونید برای شهروندی ترکیه اقدام کنید.
اقامت کاری: روند اش اینطوری هست که بعد از دریافت کارت اقامت توریستی اگه کاری پیدا کنید که حاضر باشه براتون اجازه ی کار (چالیشما ایزنی - çalışma izni) بگیره (که به سختی همچین کارفرمایی گیر میاد) میتونید از طریق شرکت برای اجازه ی کار اقدام کنید و کارت آبی اجازه ی کار رو دریافت کنید. خیلی از شرکت ها اول بهتون میگن که عیبی نداره و ما برات جازه ی کار میگیریم ولی در واقعه اگه بخواد هم نمیتونه بگیره چون شرایط خیلی خیلی سختی دارن مثل کار کردن ۵ نفر ترک در اون شرکت برای اجازه گرفتن برای یک خارجی، دادن حقوق بالا برای اون خارجی که بیمه اش هم زیاد میشه و عملا کارفرما متحمل هزینه ی زیادی میشه، گردش حساب بالای اون شرکت و مواردی از این قبیل.
اقامت کاری با ثبت شرکت: اگر پول کلانی ندارید و قصدتون راه اندازی یک بیزینس بزرگ در ترکیه نیست، این مورد رو پیشنهاد نمیکنم. چون بسیار مورد حساسی هست که فردا هم اگر روزی بخوایید شرکت رو جمع کنید کلی دوندگی و هزینه داره. جزییات زیادی داره که در مجال این پست نیست این مورد. فقط در این حد بگم که شرکت ثبت کردن راحته ولی گرفتن اجازه ی کار برای شرکت خودتون بسیار سخته از جمله اینکه باید ۵ نفر کارمند ترک استخدام و بیمه کنید.
کارت تورکوآز: اخیرا یه اقامت جدید معرفی شده که الهام گرفته از سیستم مهاجرتی اسکیل ورکر کشور های پیشرفته هست که برای افراد با مهارت های بالا اعطا میشه ولی عملا به قدری سخت هست که به نظر من اگه کسی بخواد همچین اقامتی رو بگیره اگه مستقیم برای کانادا اقدام کنه راحت تره. از جمله اینکه سه سال اول یک نفر رو مسئول بررسی فعالیت شما میکنن برای تمدید اقامت در حالی که در کانادا همون اول اگر با اکسپرس انتری وارد بشید، اقامت دایم رو بهتون میدن. این نوع اقامت جدید هست و هنوز جزییاتش کامل مشخص نشده.
دید ترکیه ای ها نسبت به مهاجر ها مثل چیزی نیست که در کانادا یا آمریکا می تونید مشاهده بکنید. مخصوصا در سال های اخیر از اونجایی که تعداد پناهجو ها در ترکیه زیاد شده، شما حتی اگه با سرمایه گزاری به اینجا مهاجرت کرده باشید یه جور دید از بالا به پایین رو تو ته نگاهشون حس می کنید. البته حداقل من تا حالا هیچ گاه هیچ حرف مستقیمی از کسی نشنیدم ولی شده که جاهای عمومی باشم و ندونن من خارجی ام و ببینم دارن با همدیگه در مورد اینکه مهاجر ها اومدن کشور ما رو خراب کردن حرف می زنن!
ترکیه افراد خیلی کمی زبان انگلیسی رو در حد مکالمه تسلط دارند. اصلا روی زبان انگلیسی حساب باز نکنید. اگه زبان ترکی بلد نباشید خیلی جاها کارتون به سختی راه میافته. مگر اینکه در یک جمع ایرانی باشید که کسی از نزدیکانتون زبان بلد باشه.
تا جایی که من دیدم فقط بانک های زراعت و ایش بانکی برای خارجی ها حساب باز می کنند (البته اگه اجازه ی کار داشته باشید میتونید یاپی کردی و گارانتی هم حساب باز کنید.) در مورد روند باز کردن حساب هم بعضی شعبه هاشون کلا باز نمیکنند، بعضی شعبه ها میگن باید ۳۰ هزار لیر پول بلوکه کنید، بعضی شعبه ها ۱۰ هزار لیر یا ۲ هزار دلار و بعضی شعبه ها بدون بلوکه باز می کنند. که نوع حساب باز شده در همه ی این حالت ها عین هم هست و هیچ تفاوتی نداره. بر اساس تجربه ی من جاهای توریستی و شلوغ شهر بیشتر گیر میدن و پیشنهاد می کنم برید محله های غیر توریستی و شعبه های کوچیک که راحت تر باز کنید.
بعد از اینکه حساب بانکی باز کردید میتونید از تو اپ یا اینترنت بانک حساب با هر ارزی که میخواهید اضافه کنید به اکانتتون، پیشنهاد من اینه که یه حساب پوند یا یورو باز کنید و پس اندازتون رو به صورت ارز نگه داری کنید، چون ارزش لیر هر سال حدود ۲۰ درصد کمتر میشه و این باعث میشه از ضرر جلوگیری کنید.
بعد از باز کردن حساب بانکی میتونید حساب پاپارا هم باز کنید که بانک مجازی هست و اگه پرداخت هاتون رو با پاپارا انجام بدید، تخفیف های خوبی گاها میده. مثلا موقع خرید از داروخونه، تمدید اکانت اسپاتیفای و یوتیوب و...
بعد از بیست و چند سال زندگی در کشور خودم، آخر سر حتی مدرک تحصیلی ای که از جیب خودم پولشو داده بودم و درس خونده بودم رو به بهانه ی سربازی بهم ندادن، به حقوق انسانی ام احترام نزاشتن، در مدرسه های جنسیت زده و در یک سیستم آموزشی غلط مجبور به تحصیل ام کردن، با وجود بیماری پدرم و مشمول شدن معافیت کفالت، به ناحق بهم معافیت ندادن و نزدیک بیست میلیون پولی که با زور در ایران در آورده بودم (و بخشی بزرگیش هم قرض بود) رو به عنوان وثیقه سربازی به "گروگان گیر بزرگ" دادم تا فقط بتونم رها بشم.
وقتی به اینها نگاه می کنم، اینکه کشور نفت خیز من بجز بدبختی و پاسپورت و پول بی ارزش و نابود کردن بهترین سالهای زندگیم هیچ چیزی برای من فراهم نکرده، و مقایسه ی اون با کشور ترکیه که بهم کارت اقامت داده، حق زندگی داده، به حقوق اولیه انسانی و مدنی ام احترام گذاشته، و کلی امکانات ریز و درشت دیگه که در اختیار خارجی ها گذاشته (نمونه اش همین حساب بانکی بین المللی که میتونی بصورت بین المللی کار بگیری و درآمد ارزی داشته باشی) باید بگم واقعا از کشور ترکیه سپاس گزارم. ترکیه با همه ی کم و کاستی هایی که داره، برای من بیشتر از کشور خودم ارزش قائل شده و اگه چیز زیادی هم بهم نداده باشه، حداقل مثل مسئولای ایران داشته هامو ازم نگرفه.
از ترکیه بابت این دو سال سپاسگزارم.
خیلی سعی کردم جنبه های خوب و بد ترکیه رو همونطوری که دیدم بدون تعصب بیان کنم. اگه شما هم ترکیه زندگی می کنید لطفا بهم بگید که به نظرتون این پست ام واقع بینانه و درست بود.
امیدوارم که مفید و واقع بینانه بوده باشه.
همونطور که در متن پست اشاره کردم ترکیه یه نوع اقامت توریستی داشت، ولی الان اون نوع اقامت رو خیلی خیلی سخت کرده شرایط اش رو به تقریبا همه رو ریجکت میکنن. برای ویزای کاری هم باید یا از خارج ترکیه از طریق سفارت اقدام کنید، یا اگه از داخل ترکیه کار پیدا کنید باید اقامتی داشته باشید که حداقل مدتش ۶ ماه باشه و با مهر ورود سه ماهه کارفرما نمیتونه براتون برای ویزای کاری یا همون Çalışma İzni بگیره. لطفا قبل از مهاجرت و هر گونه اقدام، در مورد اخرین شرایط و قوانین تحقیق و مطالعه کنید.
این پست رو احتمالا هر از چندگاهی آپدیت کنم و بخش های جدیدی بهش اضافه کنم. اگه چیزی هست که فکر می کنید در مورد حرف نزدم تو کامنت ها بگید که اضاف کنم.
