پاسخ مثبت خانواده به مشکلات و مسیری که یک خانواده در مواجه با مشکلات و نگرانی هایی که در طول زمان طی می‌کند را تاب‌آوری خانواده نامید.
تاب آوری خانواده همچنین میتواند الگوی رفتاری ویژه ای باشد که خانواده تحت شرایط پرتنش بروز میدهد.
تاب آوری خانواده به روند انطباق و سازگاری در خانواده به عنوان یک واحد کاربردی اطلاق می شود.
منشا اصلی مفهوم تاب آوری خانواده به روایتی از کودکان و نحوه ی عملکرد آنها در مواجهه با تجربیات زندگی بوده است.مفهوم تاب آوری خانواده در این مسیر از تعاریف متفاوت, تحقیقات , کاربردها و تفاسیر بالینی تکامل یافته است.
بنابراین بسیار طبیعی است که درحیطه تاب آوری خانواده موضوعات مختلفی برای مشاوران ، روانشناسان و خانواده درمانگران و دیگر افراد متخصص در این زمینه حائز اهمیت باشد.
به نظر میرسد در طول زمان ابتدا خانواده به عنوان بستری برای تاب آوری فردی مطرح شد و در نهایت به ارتباط خانواده با تاب آوری اجتماعی تغییرجهت داده است.
اگر چه عملکرد حمایتی خانواده درواقع سیستمی است برای توسعه و تقویت تاب آوری اعضای آن بشمار میرود با این حال میتوان خانواده را بمثابه چاقوی دولبه ای در نظر گرفت که در تاب آوری و آسیب پذیری اعضای خود هم میتواند موثر باشد .
تاب آوری خانواده شامل تحقیق بر روی بحران ها و استرس هاست .برای مثال میتوان به تعاملات و حمایت اعضای خانواده از یکدیگر و مهارت های مورد نیاز برای تطبیق با نگرانی ها و نقش جامعه در سازگاری هر چه بهتر و بیشتر خانواده را عنوان کرد.
تاب آوری خانواده همچنین میتواند توانایی پایداری و عبور از شرایط دشوار با تامل و تدبیر باشد .
تاب آوری خانواده را میتوان "روندی فعال و مثبت از پایداری , خود سازی و رشد در بحران دانست که بر این اساس خانواده تاب آور با توجه به شرایط و شدت مخاطرات ، قدرت صدمه و میزان وخامت اوضاع و برخورداری از تمامی ظرفیت ها و منابع حمایتی میتواند به روشی خاص واکنش مثبت نشان دهد .
تاب آوری چیزی فراتر از برگشت پذیری است تاب آوری به معنای انعطاف پذیری و متضاد شکنندگی است همان طور که سکون متضاد حرکت است.
مطالعات تاب آوری خانواده از سال 1930 از تاب آوری فردی به سمت تاب آوری خانواده پیش رفته است و خانواده را منبعی از توانایی و تاب آوری معرفی کرده است .
دستاوردهای پژوهشی دراین امر پیشرفتی در شناخت ساختار و رفتار خانواده محسوب می شود که تنها با تمرکز بر فردیت اعضا حاصل نمیگردد. تامل در تاب اوری خانواده بر ما آشکار میسازد که اغلب خانواده ها حتی در بهترین شرایط هم حداقل با سه نوع مشکل مواجه میشوند که عبارتند از :
تعییر در رتبه اجتماعی
جدل و نزاع در نقش های خانوادگی
و ترک ، طلاق و یا مرگ یکی از اعضاء خانواده
که بایستی از حداقل تاب آوری و قدرت عبور موفق از این فراز و فرود برخوردار باشند .
