پی‌نوشت1: میخواهم در چند پست در مورد ارزیابی تیم‌های استارتاپی صحبت کنم. هنوز نتوانسته‌ام به جمع‌بندی کامل برسم اما فکر کردم منتظر ماندن برای وقت مناسب وقت تلف کردن است. پس تصمیم گرفتم شروع به نوشتن کنم و به خواننده تاکید کنم که خودم هنوز در حال یادگیری هستم و تلاش میکنم نوشته‌هایم به مرور بهبود یابد.
پی‌نوشت2: ارزیابی موشکافانه می‌تواند موضوع کلاس‌های 16 تا 50 ساعته باشد، پس بهتر است من و شما انتظار نداشته باشیم که بتوانیم آن را در چند پست ساده شرح دهیم.
فرآیند Due Deligence که به زیبایی در فارسی به «ارزیابی موشکافانه» مطرح شده بیشتر در فضای استارتاپی و سرمایه‌گذاری شنیده می‌شود؛ اما با کمی سرچ می‌توانید متوجه شوید این مفهوم از دنیای جرم و جنایت تا انتخاب مدیرعامل یک مجموعه کاربرد دارد و در مورد آن مطلب نوشته شده است.
بد نیست برای شروع بحث به تعریف زیر از سایت Investopedia.com اشاره کنیم:
همانطور که از تعریف بالا مشخص است این مفهوم در همه دنیاها (از جرم و جنایت تا سرمایه‌گذاری) معنای مشخصی دارد و تفاوت اصلی در سرفصل‌های موردبررسی و KPIها است. این مفهوم بعد از بحران بازار اوراق بهادار (Stock Market) در سال 1929 وارد ادبیات رسمی دنیای کسب‌وکار شد. بعد از این بحران در سال 1933 قانون اوراق بهادار (Securities Act) بمنظور کمک به سرمایه‌گذاران تصویب شد . این قانون بعنوان اولین قانون مهم مرتبط با فروش سهام در نظر گرفته می‌شود. به موجب این قانون سرمایه‌گذاران می‌توانستند اطلاعات مالی شرکت‌ها را پیش از عرضه عمومی سهام دریافت کنند. این اطلاعات شامل مواردی از قبیل :
بود. (خلاصه مفصل‌تر از این قانون را می‌توانید اینجا بخوانید).
اما از بحث اصلی دور نشویم. ارزیابی موشکافانه شبیه بررسی‌های است که شما پیش از خرید یک خانه یا ماشین انجام می‌دهید. هدف ارزیابی موشکافانه (Due Diligence) استارتاپ‌ها این است که مجموعه ادعای خلاف واقع نکند و اینکه ریسک و فرصت‌های سرمایه‌گذاری شناسایی شوند. این فرآیند عموما در یک فایل وورد یا پاورپوینت ارائه می‌گردد و شامل 4 بخش اصلی است:
1. ارزیابی تجاری (Commercial due diligence): شامل بررسی سهم بازار شرکت، وضعیت رقابتی و فرصت‌های پیش‌رو است. در این قسمت وضعیت R&Dشرکت، کانال‌های فروش، تحلیل بازار داخلی و خارجی، راه‌های ارتباط با مشتری، وضعیت منابع انسانی و عملیات شرکت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
2. ارزیابی قانونی (Legal due diligence): کسب اطمینان از اینکه همه امور شرکت مطابق قانون جاری کشور می‌‍باشد. از جمله موارد این بخش می‌توان به حقوق مالکیت فکری و امور مالیاتی اشاره کرد.
3. ارزیابی مالی (Financial due diligence): بررسی صورت‌های مالی شرکت اعم از ترازنامه، صورت سود و زیان و جریان وجوه نقد بمنظور اطمینان از اینکه هیچگونه شک و شبه در آنها وجود ندارد.
همچنین فرآیند Due Diligence می‌تواند به دو قسمت زیر تقسیم‌بندی شود:
فرایند Due diligence بسته به کسب‌وکار موردبررسی و تیم ارزیاب می‌تواند بین 3 تا 4 ماه طول بکشد.
