این روزها قطعی برق برای خیلی از ما تبدیل به یک اتفاق عادی شده است؛ روزانه یا حداقل چندین بار در هفته برق میرود. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کردید که اگر وقتی داخل آسانسور هستید، برق قطع شود چه اتفاقی میافتد؟ یا در این شرایط باید چطور خودتان را نجات دهید؟
در ادامه نکات و اقدامات لازم در زمان هنگام قطع شدن برق در آسانسور را با هم مرور میکنیم.

در جواب به این سوال، باید گفت که آسانسورهای استاندارد طوری طراحی شدند که حتی در صورت قطع کامل برق هم سقوط نکنند. کابین آسانسور به چند کابل فولادی بسیار محکم متصل بوده که هر کدام توانایی تحمل وزن چند برابر کابین و مسافران را دارد. علاوه بر این، سیستم گاورنر (Governor) یا همان ترمز ایمنی مکانیکی، حرکت غیرعادی کابین را تشخیص داده و در کسری از ثانیه فعال میشود. این ترمزها مستقیماً با ریلهای فلزی درگیر شده و کابین را در جای خود قفل میکنند. بنابراین، با قطع برق، تنها اتفاقی که میافتد این است که آسانسور متوقف میشود، نه اینکه سقوط کند.
اگر داخل آسانسور باشید و برق برود، مهمترین کار این است که آرامش خودتان را حفظ و طبق مراحل زیر عمل کنید.
مطالعات نشان دادند که چند نفس عمیق و کنترلشده میتواند سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال کند و پیام آرامش به مغز بفرستد. یک دم عمیق بکشید، 3 تا 5 ثانیه نگه دارید و به آرامی بازدم کنید. این کار سطح هورمون استرس (کورتیزول) را پایین آورده و کمک میکند منطقی فکر کنید. به خودتان یادآوری کنید که آسانسور ایمن است و هر سال هزاران نفر بدون مشکل از چنین موقعیتی خارج میشوند.
زنگ اضطراری آسانسور، که گاهی به عنوان زنگ هشدار یا آژیر هم شناخته میشود، برای همین مواقع طراحی شده است. با فشردن این دکمه، زنگی با صدای بلند به صدا درمیآید تا توجه افراد اطراف را جلب کند و آنها را از وجود مشکل در آسانسور مطلع کند. به همین دلیل، در اولین دقایق توقف آسانسور استفاده از زنگ اضطراری بهترین راه برای اطلاعرسانی و درخواست کمک است.

اگر تلفن همراهتان آنتن دارد، با مدیر ساختمان، نگهبان یا آتشنشانی (125) تماس بگیرید و موقعیت خود را توضیح دهید. در صورتی که آنتن ضعیف بود، نزدیک درب آسانسور بایستید و چند بار دیگر تلاش کنید. برای صرفهجویی در باتری، از موبایل خود فقط برای تماسهای ضروری استفاده کنید و از پیامهای غیرضروری خودداری کنید.
مدت زمان نجات شما بستگی به شرایط ساختمان دارد. بهطور کلی تا رسیدن نیروهای آتشنشانی و شروع عملیات نجات معمولاً بین 15 تا 45 دقیقه طول میکشد.
تلاش برای باز کردن دربهای آسانسور بهصورت دستی: هرگونه اقدام برای باز کردن دربهای آسانسور، مخصوصا زمانی که کابین در میان طبقات متوقف شده است، میتواند منجر به سقوط به داخل چاه آسانسور و بروز آسیبهای جدی شود. همچنین، این کار ممکن است به مکانیزم قفل ایمنی دربها و ساختار مکانیکی آن آسیب وارد کند و منجر به افزایش زمان عملیات نجات شود.
خروج از طریق دریچه سقف یا بالا رفتن از کابین: دریچههای تعبیهشده در سقف آسانسور برای استفاده تکنسینهای آموزشدیده یا نیروهای آتشنشانی در شرایط خاص طراحی شده است. استفاده از این دریچه یا تلاش برای بالا رفتن از کابین، خطر سقوط، برخورد با قطعات متحرک و برقگرفتگی را به همراه دارد.
وارد کردن ضربه یا تکان دادن عمدی کابین: لگد زدن، ضربه زدن یا حرکت دادن عمدی کابین آسانسور نهتنها هیچ تأثیری ندارد، بلکه میتواند باعث فعال شدن ناگهانی سیستم ترمز ایمنی یا قفل کامل مکانیزم حرکتی شود.
فشار دادن مکرر و همزمان چندین دکمه یا پنل کنترل: فشار دادن دکمههای مختلف، هیچ تاثیری در راهاندازی مجدد آسانسور نخواهد داشت و حتی ممکن است باعث قفل شدن کامل سیستم کنترل شود.

امروزه بسیاری از آسانسورها به سیستم نجات خودکار یا ARD مجهز هستند. این سیستم با داشتن باتری پشتیبان، در صورت قطع برق کابین را به نزدیکترین طبقه برده و درب را باز میکند. تحقیقات نشان داده که وجود ARD، خطر ماندن طولانیمدت افراد در آسانسور را تا بیش از ۹۰٪ کاهش میدهد.
درنهایت میتوان گفت که گیر افتادن در آسانسور هنگام قطع برق، هرچند تجربهای ناخوشایند و پرتنش است، اما با رعایت اصول ایمنی و پرهیز از اقدامات عجولانه، میتوان بدون خطر از این شرایط عبور کرد. خونسردی و حفظ آرامش، استفاده صحیح از دکمههای اضطراری و وسایل ارتباطی، مهمترین گامهای شما هستند. از طرف دیگر، خودداری از رفتارهای اشتباه مانند باز کردن دربها، خروج از طریق سقف یا تکان دادن کابین، نقش مهمی در جلوگیری از آسیبهای جدی و پیچیدهتر شدن عملیات نجات دارد.