در پاسخ به این سؤال که چه ساختمانهایی به سیستم اطفای حریق نیاز دارند، باید اعتراف کرد که درواقع تمام ساختمانها به این سیستم نیاز دارند!
خطر آتشسوزی برای تمام مکانها، چه کوچک چه بزرگ، چه مسکونی چه تجاری و… همیشه وجود داشته و دارد. از آنجایی که این خطر، تهدیدکننده امنیت ماست، میتوان نتیجه گرفت حضور یک سیستم اطفای حریق همیشه ضروریست. البته، این موضوع برای برخی محیطها مهمتر بوده و سیستم موردنیاز آنها باید حرفهای تر باشد. در این مطلب، به معرفی محیطهایی که نصب سیستم اطفای حریق برای آنها یک ضرورت بوده و عواملی که در این الزام نقش دارند، میپردازیم.
نصب سیستم اطفای حریق میتواند یک الزام قانونی باشد که این قوانین توسط سازمانهای مرتبط با این حوزه (مثل سازمان مقررات ملی ساختمان ایران) تهیه و تدوین شدند. مطابق با الزامات، معیارهای نصب بهصورت زیر است:
ساختمانهای بلند ملزم به نصب سیستم اطفای حریق خودکار هستند؛ به دلیل ارتفاع زیاد آنها امدادرسانی و دسترسی نیروهای آتشنشانی به طبقات انتهایی سخت است. بنابراین با نصب یک سیستم خودکار، میتوان تا رسیدن نیروهای امداد حریق را کنترل یا حتی خاموش کرد.
خطر آتشسوزی برای یک ساختمان با مساحت 500 متر مربع در مقایسه با ساختمانی که مساحتش 100 متر مربع است، بیشتر است. از این رو نصب سیستمهای ایمنی اطفای حریق برای ساختمانهایی که مساحت زیادی دارند، یک الزام قانونی است. البته، اینطور نیست که همیشه فقط ساختمانهای بزرگ ملزم به نصب باشند؛ گاهی ساختمانهایی که مساحتهای کمتر هم دارند، باید این سیستمها را نصب کنند.
معیار دیگری که برای نصب سیستم اطفای حریق مورد توجه است، تعداد واحدها یا طبقات یک ساختمان است. بهعنوان مثال، تمام ساختمانهای مسکونی که بیشتر از پنج یا شش طبقه هستند باید سیستم اسپرینکلر نصب کنند.
در کل آنچه که مورد توجه است، پر جمعیت بودن یا نبودن ساختمان است.
نوع کاربری و ماهیت ساختمان، نقش مهمی در نصب سیستم اطفای حریق دارد. به عنوان مثال، خطری که یک کارخانه چوببری را تهدید میکند، در مقایسه با یک اداره معمولی، خطرناکتر است. به همین دلیل، تجهیزات اطفای حریق بهکار رفته در هر محیط باید متناسب با نیازهای همان محیط باشد.
ساختمانهای مسکونی: همانطور که توضیح دادیم، ساختمانهای خیلی بلند یا پرجمعیت نیاز به سیستم اطفای حریق دارند. برای ساختمانهای کوچکتر الزام خاصی وجود ندارد؛ اما بهتر است که آنها هم نصب کنند یا حداقل از خاموشکنندههای دستی (کپسول آتشنشانی) استفاده کنند.
ساختمانها اداری_تجاری: در ساختمانهایی که کاربری تجاری (مثلاً مرکز خرید) و اداری (مثلاً شرکتها) دارند، الزام نصب سیستم اطفای حریق تابع، ارتفاع، مساحت و تعداد طبقات است. به طور معمول تمام ساختمانهای تجاری باید این سیستمها را نصب کنند.
تأسیسات صنعتی: از آنجایی که در تأسیسات علاوه بر کارگران و مدیران، تجهیزات ارزشمندی هم وجود دارد، برای حفاظت از جان افراد و حفظ سرمایه، نصب سیستم اطفای حریق خودکار الزامی است. البته قانون برای چنین محیطهایی سختگیرانهتر عمل کرده و تا زمانی که تأییدیههای لازم را دریافت نکنند، حق بهرهبرداری نخواهند داشت.
انبارها: باتوجه به اینکه انبارها همیشه حجم یا تعداد زیادی تجهیزات، ابزارها و مواد را ذخیره میکنند، باید مجهز به یک سیستم قابل اطمینان باشند. هرچه انبار بزرگتر باشد، سیستم حرفهایتری هم نیاز دارد. شواهد نشان میدهند که بیشتر حوادث آتشسوزی در انبارها، با یک سیستم اطفای حریق قابلپیشگیری بودند.
مؤسسات آموزشی: محیطهایی مثل مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزشی که همیشه شلوغ هستند، باید مجهز به سیستمهای ایمنی باشند. دانشآموزان (مخصوصاً دانشآموزان دبستانی) ممکن است در شرایط بحرانی بهدرستی رفتار نکرده و دچار ترس شوند که نتیجه آن ازدحام و آسیب است. اما با وجود سیستم اطفای حریق، قبل از گسترش آتش امکان تخلیه ایمن فراهم شده و تمام افراد بدون آسیب دیدن مدرسه را ترک خواهند کرد.
ساختمانهای درمانی: تخلیه مراکز درمانی مانند بیمارستانها، به دلیل وجود افراد ناتوان یا سالخورده دشوار است. بنابراین مجهز بودن چنین محیطهایی به سیستم اطفای حریق از شروط مهم و ضروری است. علاوه بر آن، آسیب دیدن تجهیزات بیمارستانی، نیاز به هزینه گزافی برای جبران منابع از دست رفت دارد.
در این مطلب، محیطهای مختلف و شرایطی که آنها را ملزم به نصب سیستم اطفای حریق میکنند را بررسی کردیم. دریافتیم که عواملی مانند ارتفاع، مساحت، تعداد طبقات و نوع کاربری ساختمان، در الزامی بودن یا نبودن سیستمهای ایمنی تأثیرگذار است. البته، پیشنهاد میشود برای ایمن بودن و کاهش خسارات جانی و مالی تمام محیطها به این سیستمها مجهز شوند.
در پست بعدی، قرار است به معرفی انواع سیستمهای اطفای حریق بپردازیم؛ با ما همراه باشید.
