یک سیستم ناوبری پیشرفته است که به کاربران امکان میدهد نتایج جستجو یا لیست محصولات/مقالات را بر اساس ویژگیها یا "وجوه" مختلف فیلتر و محدود کنند. این سیستم به خصوص در وبسایتهای تجارت الکترونیک، دایرکتوریها، وبلاگهای بزرگ و هر پلتفرمی با حجم زیادی از محتوای دستهبندیشده کاربرد فراوانی دارد.
به زبان ساده، فرض کنید در یک فروشگاه آنلاین لباس هستید. بدون ناوبری وجهی، شما فقط میتوانید به یک دسته کلی مثل "پیراهن" بروید و سپس باید بین هزاران پیراهن به صورت دستی جستجو کنید. اما با ناوبری وجهی، میتوانید فیلترهایی مانند "رنگ" (آبی، قرمز، سبز)، "سایز" (S, M, L, XL)، "برند" (Nike, Adidas)، "قیمت" (۵۰-۱۰۰ تومان) و ... را انتخاب کنید. با انتخاب هر فیلتر، لیست پیراهنها بلافاصله بهروزرسانی شده و فقط گزینههایی را نشان میدهد که با معیارهای شما مطابقت دارند.
چالش اصلی Faceted Navigation برای سئو، تولید مقادیر زیادی از محتوای تکراری (Duplicate Content) و تخلیه بودجه خزش (Crawl Budget Waste) است. هر ترکیب فیلتر میتواند یک URL جدید با محتوای مشابه یا بسیار نزدیک به صفحات دیگر ایجاد کند. این امر میتواند منجر به مشکلات زیر شود:
محتوای تکراری: گوگل صفحات دارای محتوای تکراری را دوست ندارد و این میتواند به رتبهبندی کلی سایت آسیب برساند.
هدر رفتن بودجه خزش: رباتهای گوگل منابع محدودی برای خزش (Crawling) هر سایت دارند. اگر رباتها وقت خود را صرف خزش هزاران URL فیلترشده با محتوای مشابه کنند، ممکن است صفحات مهمتر سایت شما را به درستی ایندکس نکنند.
کانیبالیزیشن کلمات کلیدی (Keyword Cannibalization): وقتی چندین صفحه با محتوای بسیار مشابه برای یک کلمه کلیدی رقابت میکنند، گوگل نمیداند کدام صفحه را باید رتبهبندی کند و در نتیجه هیچکدام رتبه خوبی نمیگیرند.
کاهش Page Authority: اگر تعداد زیادی صفحه مشابه وجود داشته باشد، لینک اکیوتی (Link Equity) یا "قدرت لینک" بین آنها تقسیم میشود و هیچ صفحه خاصی قدرت کافی برای رتبهبندی بالا را به دست نمیآورد.
برای بهرهبرداری از مزایای Faceted Navigation و در عین حال اجتناب از مشکلات سئو، رعایت نکات زیر ضروری است:
Noindex: صفحاتی را که ارزش سئویی پایینی دارند (مثلاً ترکیبهای فیلتری که ترافیک جستجوی قابل توجهی ندارند) با تگ noindex از ایندکس شدن توسط موتورهای جستجو منع کنید.
Robots.txt: از فایل robots.txt برای جلوگیری از خزش URLهای فیلترشدهای که نمیخواهید ایندکس شوند، استفاده کنید. این کار به صرفهجویی در بودجه خزش کمک میکند.
برای صفحاتی که محتوای تکراری یا بسیار مشابه دارند، از تگ rel="canonical" استفاده کنید. این تگ به موتورهای جستجو میگوید که کدام URL نسخه "اصلی" یا ترجیحی آن محتوا است و باید در نتایج جستجو ظاهر شود. برای مثال، میتوانید تمام صفحات فیلترشده را به صفحه دسته اصلی کانونیکال کنید.
لینکهای داخلی به فیلترها و وجههای ناوبری را که نمیخواهید گوگل خزش کند یا اعتبار سئو (Link Equity) به آنها منتقل شود، با ویژگی rel="nofollow" مشخص کنید.
سعی کنید URLهای فیلترشده را به صورت تمیز و قابل فهم طراحی کنید. استفاده از پارامترها (مانند ?color=blue) رایج است، اما سازماندهی سلسلهمراتبی (مانند example.com/shoes/blue/size-10) میتواند برای کاربران و موتورهای جستجو شفافتر باشد.
با اجرای صحیح این استراتژیها، Faceted Navigation میتواند به یک دارایی قدرتمند برای سئو و تجربه کاربری وبسایت تبدیل شود.
