یکی از گیاهان خوراکی و خوش‌عطری که می‌توان به عنوان گیاه آپارتمانی نیز آن را نگهداری کرد، رزماری است. این گیاه دارای برگ‌های ظریف و سبز‌رنگی است که بسیار جذاب هستند و می‌توانند در خانه شما نیز به زیبایی بدرخشند. اما اگر کنجکاو هستید تا درباره گیاه رزماری و روش نگهداری آن اطلاعات کاملی کسب کنید، مقاله زیر را که توسط بهترین گل فروشی آنلاین تهران تهیه شده است مطالعه فرمایید.
شناخت گیاه رزماری
رزماری گیاهی معطر، چند ساله و همیشه سبز است که به‌صورت بوته‌ای می‌روید. این گیاه برگ‌هایی شمشیری و سوزنی شکل دارد که معمولاً به رنگ طوسی خاکستری هستند و روی ساقه‌های چوبی می‌رویند. رزماری در اواخر بهار و اوایل تابستان گل‌هایی کوچک و به رنگ سفید متمایل به آبی و به‌صورت خوشه‌ای می‌دهد. این گیاه را معمولا در اوایل بهار و زمانی که زمستان به پایان رسیده باشد می کارند. رزماری سرعت رشد متوسطی دارد و معمولاً در سال دوم به اندازه بالغ خود می‌رسد و می‌تواند گل بدهد. علاوه‌بر عطری خاص این گیاه دارای خواص دارویی و نیز بوده و به‌عنوان چاشنی و ادویه نیز از آن استفاده می‌شود. ازاین‌رو می‌توان پرورش و نگهداری رزماری را هم فال و هم تماشا دانست. بنابراین اگر دنبال خرید گیاهان سبز هستید رزماری را انتخاب کرده و برای یادگیری روش کاشت و نگهداری آن نیز ادامه این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب همه آنچه در مورد کاشت و نگهداری از رزماری باید بدانید را به شما خواهیم گفت.
ویژگی‌های اصلی گیاه
تاریخچه گیاه رزماری
رزماری از دیرباز مورد استفاده قرار می‌‌گرفته است، به‌طوری‌که یونانیان باستان معتقد بودند این گیاه حافظه و ذهن را تقویت می‌کند. در زمان گسترش طاعون نیز از این گیاه برای ضدعفونی کردن خانه‌ها استفاده می‌شود. امروز نیز در برخی نقاط دنیا شاخه‌ای از این گیاه را بر روی تابوت فرد تازه فوت شده می‌گذارند تا نشانه‌ای از این باشد که او را هیچوقت فراموش نخواهند کرد.
روش کاشتن گیاه
این گیاه طاقت زیادی را در برابر گرما و کم آبی دارد و می‌توانید آن را در گوشه و کنار شهر به‌راحتی پیدا کنید. اگر می‌خواهید از این گیاه درون خانه یا باغچه خود نگهداری کنید بهتر است بدانید چه زمانی و در چه جایی آن‌را بکارید تا گیاهی سالم داشته باشید.
بهترین زمان برای کاشتن رزماری
بهترین زمان برای کاشت و شروع نگهداری از رزماری در اوایل بهار و زمانی است که سرمای زمستان به پایان رسیده باشد. اگر می‌خواهید رزماری را درون خانه و در گلدان بکارید می‌توانید این کار را در هر زمانی از سال انجام دهید چون فضای داخل خانه دمای مناسب را دارد.
بهترین مکان برای کاشتن گیاه
این گیاه به محیطی نورگیر نیاز دارد و خاکی می‌خواهد که زهکشی بسیار خوبی داشته باشد. همچنی بهتر است هیچ گیاه یا درخت بلندتری در اطراف این گیاه نباشد تا سایه آن باعث آسیب به رشد رزماری نشود. رزماری را می‌توانید هم در گلدان و هم در باغچه بکارید، تنها چیزی که برای نگهداری از این گیاه مهم است تامین نور کافی و خاک سبک است.
شرایط نگهداری رزماری
در این قسمت با توضیح شرایط نگهداری گیاه رزماری همراه شما خواهیم بود.
نور مورد نیاز
رزماری به محیطی با نور کامل و مستقیم خورشید نیاز دارد و روزانه حداقل 6 ساعت نور مستقیم خورشید برای این گیاه ضروری است. اگر قصد نگهداری از رزماری در داخل خانه را دارید، یک پنجره جنوبی انتخاب خوبی برای قرار دادن گیاه جهت دریافت نور کافی است. در روزهای گرم نیز می‌توانید گیاه خود را به بیرون از خانه منتقل کنید تا از آفتاب مستقیم لذت ببرد.
در طول نگهداری از رزماری درنظر داشته باشید که نور نامناسب و سایه بیشازحد می‌تواند باعث کم‌پشت شدن و کم شدن سرعت رشد آن شود. بنابراین همیشه رزماری خود را در محلی پرنور نگهداری کنید.
روش صحیح آب‌دهی
گیاه رزماری زمانی که جوان است آبیاری نسبتا زیاد را می‌پسندد، اما وقتی بالغ شد تحمل خوبی نسبت به کم‌آبی دارد. بنابراین آبیاری کم برای این گیاه بهتر از آبیاری بیشازحد است. حتی زمانی که گیاه جوان است هم باید آبیاری آن بیشازحد نباشد. در نگهداری از رزماری توجه داشته باشید که خاک بیشازحد خیس باعث آسیب به ریشه‌های گیاه می‌شود.
برای تشخیص زمان مناسب آبیاری کافی است به خاک گیاه دقت کنید. هر زمان چند سانتی‌متر بالایی خاک کاملا خشک شد، یعنی وقت آبیاری رزماری فرارسیده است. موقع آبیاری رزماری باید آبیاری تا جایی ادامه دهید که تمام خاک خیس و آب اضافی از زیر گلدان خارج شود. پس از اتمام آبیاری نیز، باید حتما آب خارج شده را از زیر گلدان دور بریزید تا باعث خیس ماندن خاک و درنتیجه پوسیدگی ریشه نشود.
بهترین ترکیب خاک برای گیاه
رزماری به خاکی نیاز دارد که سبک بوده و زهکشی خوبی داشته باشد. این گیاه نمی‌تواند خاک سنگین و خاکی که آب را به کندی تخلیه کند تحمل کند. همچنین بهتر است سطح pH خاک گیاه نیز اسیدی یا خنثی باشد.
دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری
گیاه رزماری ترجیح می‌دهد در محیطی گرم با رطوبت متوسط و مدیریت شده زندگی کند. رطوبت بیشازحد محیط می‌توانند باعث پوسیدن و گندیدن گیاه یا بیماری‌های قارچی شود. این مشکل زمانی تشدید می‌شود که گردش هوای خوبی نیز در محیط نباشد و محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها پدیدار شود.
جالب است بدانید بیشتر گونه‌های رزماری نمی‌توانند دمای زیر صفر درجه را تحمل کنند، اما در عوض تحمل خوبی در برابر گرما دارند؛ بهترین دما برای این گیاه چیزی بین 12 الی 26 درجه سانتی‌گراد است.
روش کود دادن به رزماری
رزماری نیاز خاصی به کوددهی ندارد و مخلوط کردن کمپوست با خاک گیاه می‌تواند به تنهایی برای آن کافی باشد. بااین‌حال اگر خودتان به تقویت رزماری‌تان علاقه دارید می‌توانید با یک کود متوازن و مایع گیاه را تغذیه کنید. این کار را باید در فصل رویش گیاه یعنی بهار و تابستان و طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی انجام دهید. یادتان باشد در کوددهی زیاده‌روی نکنید، چراکه کوددهی بیشازحد نه‌تنها کمکی به گیاه نمی‌کند، بلکه باعث سوختن ریشه‌های آن و تجمیع نمک در خاک گیاه نیز می‌شود.
آفات آلوده کننده و بیماری‌های احتمالی رزماری
رزماری مستعد بیماری نیست، اما در مدت زمان نگهداری از رزماری رطوبت بیشازحد و گردش هوای کم می‌تواند باعث حضور آفاتی مثل شپشک آردی روی این گیاه شود. این آفت خودش را به صورت یک لایه سفید رنگ مثل آرد نشان می‌دهد. شپشک آردی معمولا خودش باعث مرگ گیاه نمی‌شود، اما می‌تواند گیاه را ضعیف کند تا در برابر سایر بیماری‌ها آسیب‌پذیر شود. علاوه‌بر شپشک آردی، کنه تارعنکبوتی و شته نیز می‌تواند به این گیاه حمله کند.
برای خلاصی از دست این آفات می‌توانید از صابون‌های آفت‌کش استفاده کنید. بهتر است این کار را به محض مشاهده آفات انجام دهید، زیرا در صورت گسترده شدن دیگر راهی برای از بین بردن آن‌ها نیست و ممکن است گیاه به کلی نابود شود.
زمان برداشت کردن گیاه
همان‌طور که اشاره کردیم این گیاه خوراکی است و می‌تواند در آشپزی به‌عنوان ادویه استفاده شود. برای برداشت رزماری در هر زمانی از سال می‌توانید این گیاه را برداشت کرده و از آن استفاده کنید، اما بهترین فصل برداشت این گیاه در تابستان و زمانی است که گیاه در بهترین وضعیت رشد خود است. در این زمان و پیش از آن که رزماری گل بدهد، برگ‌های گیاه طعم و سلامت بهتری دارند.
برای برداشت صحیح برگ‌ها می‌توانید ساقه‌ای از گیاه که طول آن حدود 10 الی 15 سانتی‌متر دارد را از گیاه جدا کنید. سپس می‌توانید برگ‌های آن را به‌شکل تازه و مستقیم در آشپزی خود استفاده کنید یا شاخه را به‌صورت برعکس آویزان کنید تا خشک شود و از خشک شده آن استفاده کنید؛ خوبی برگ‌های خشک شده در این است که می‌توانید آن‌ها را برای مدت طولانی‌تری نگهداری و استفاده کنید.
روش هرس کردن رزماری
بعد از پایان گل‌دهی می‌توانید رزماری خود را هرس کنید تا شکل و اندازه بهتری داشته باشد. موقع هرس کردن یادتان باشد که هیچوقت بیش از یک سوم گیاه را هرس نکنید، چون هرس کردن بیشازحد رزماری باعث وارد شدن استرس به گیاه و در نتیجه ضعیف و آسیب‌پذیری آن خواهد شد.
روش نگهداری کردن گیاه در گلدان
نگهداری از رزماری در گلدان باعث می‌شود بتوانید در فصل‌های سرد آن را به داخل خانه منتقل کنید تا آسیب نبیند. همچنین می‌توانید گلدان را در پاسیو یا آشپزخانه خود نگهداری کنید و هر زمان که خواستید در آشپزی از آن استفاده کنید.
اگر قصد نگهداری از رزماری در داخل گلدان را دارید، گلدانی را برای این گیاه انتخاب کنید که کمی بزرگ‌تر از توپ ریشه آن بوده و حتما سوراخ تخلیه آب داشته باشد. بهترین گلدان برای نگهداری از رزماری گلدانی سفالی است، چون گلدان سفالی هم گردش هوای خوبی دارد، هم آب با سرعت بیشتری از داخل آن تبخیر خواهد شد.
روش تکثیر کردن رزماری
در طول نگهداری از رزماری می‌توانید آن را از طریق بذر یا قلمه زدن تکثیر کنید. هرچند که کاشت بذرها کار سختی نیست، اما برای تکثیر رزماری قلمه زدن روش بهتر و آسان‌تری است.
- تکثیر کردن از طریق کاشت قلمه
این روش ارزان‌ترین و موثرترین روش تکثیر در طول نگهداری از رزماری است. گیاهی که از طریق قلمه زدن تکثیر می‌شود شاخه‌های بیشتری دارد و پرپشت‌تر خواهد بود. بهترین زمان برای این کار نیز در بهار و تابستان است. برای تکثیر رزماری از طریق قلمه اقدامات زیر را انجام دهید:
- تکثیر کردن از طریق کاشت بذر
گرفتن بذر از گیاه رزماری کار ساده‌ای نیست. معمولا هم این بذرها به خوبی و قدرت گیاه مادر رشد نمی‌کنند. بااین‌حال اگر دوست دارید گیاه جدیدی با بذرهای گیاه قبلی داشته باشید بهتر است این کار را با چند بذر مختلف انجام دهید. کاشت بذرها باید سه ماه قبل از پایان زمستان و یخبندان انجام شود. برای تکثیر رزماری از طریق بذر باید اقدامات زیر را انجام دهید:
پاسخ به سوالات رایج درباره گیاه رزماری
1. آیا این گیاه قابل خوردن است؟
بله، برگ‌های این گیاه را می‌توانید به صورت تازه یا خشک شده در آشپزی استفاده کنید. برگ‌های این گیاه سرشار از آهن، کلسیم، پتاسیم، ویتامین C، ویتامین A، ویتامین B6 و همچنین سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، فلانوئیدها، فیبر، پروتئین و کربوهیدرات‌ها است.
2. دلیل زرد شدن برگ‌های رزماری چیست؟
یکی از مهم‌ترین دلایل زرد شدن برگ‌های این گیاه آبیاری بیشازحد یا زهکشی نامناسب خاک است. وقتی ریشه‌های گیاه در اثر خیس ماندن بیشازحد آسیب ببیند برگ‌های این گیاه زرد و پژمرده خواهند شد.
3. دلیل ضعیف شدن رزماری چیست؟
در صورتی که گیاه شما نور کافی را دریافت نکند و بیشازحد در سایه بماند ضعیف می‌شود و این ضعف را با کم‌پشت شدن یا کم شدن سرعت رشد خود نشان خواهد داد.
