خزه اسپانیایی یکی از انواع گیاهان هوازی است که ظاهری خاص و بسیار جذاب دارد. روش نگهداری از خزه اسپانیایی نیز راحت است و می‌توان به آسانی از آن مراقبت کرد. اما اگر با گیاه خزه اسپانیایی آشنایی زیادی ندارید، بهتر است ابتدا مقاله زیر را مطالعه فرمایید تا بطور کامل با این گیاه آشنا شوید. پس از آن نیز در صورت تمایل برای خرید گیاه هوازی خزه اسپانیایی، می‌توانید به یک فروشگاه گل و گیاه آنلاین مراجعه فرمایید.
مقدمه
خزه اسپانیایی به‌واقع از جمله زیباترین گیاهان هوازی و آویزی است که می‌توانید آن را داخل آپارتمان نگهداری کنید. این گیاه به‌خاطر زیبایی خاص خود می‌تواند در دکوراسیون منزل‌تان نیز مورد استفاده قرار بگیرد. روش نگهداری از خزه اسپانیایی نسبتا آسان است، به‌همین دلیل اگر تازه کار باشید، برای نگهداری از آن کار سختی پیش رویتان نیست، ضمن اینکه چون گیاه از نوع گیاهان هوازی است، نیازی به خاک و گلدان ندارد، در نتیجه هر چند یکبار به تعویض خاک یا گلدن آن نیازی نخواهد داشت. اگر به‌تازگی قصد خرید گیاه داشته و دنبال خرید گیاه هوازی هستید، خزه اسپانیایی می‌تواند انتخابی مناسب برای شما باشد. برای آشنایی بیشتر با این گیاه دوست داشتنی و روش نگهداری از آن با این مطلب همراه باشید. در این مطلب ابتدا به معرفی خزه اسپانیایی و بهترین گونه‌های آن، سپس روش نگهداری از خزه اسپانیایی و در انتها نیز به شیوه تکثیر و استفاده از آن در دکوراسیون منزل خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های اصلی گیاه
شناخت گیاه خزه اسپانیایی
خزه اسپانیایی، یک خزه واقعی نیست! در واقع، یک گیاه گل دار است که روی درختان رشد کرده و در کمال بزرگواری، از عناصر مغذی آنها تغذیه نمی‌کند! این گیاه بومی مناطق شمالی، مرکزی و جنوبی آمریکا بوده و به خانواده بروملیادها یا همان خانواده آناناس‌ها تعلق دارد.
همان‌طور که کمی قبل‌تر اشاره کردیم، خزه اسپانیایی یک “گیاه هوازی” است. گیاهان هوازی، گیاهانی هستند که روی گیاهان دیگر قرار داشته و رشد می‌کنند؛ اما از از انرژی میزبان خود مصرف نکرده و خود آن را نیز مورد حمله قرار نمی‌دهند. خزه اسپانیایی در طبیعت اصلی خود به‌صورت کلونی یافت می‌شود. این حالت کلونی و دسته جمعی تنها محدود به روی درختان نیست، بلکه کابل‌های برق، سیم‌ها و روی سنگ‌ها نیز محل خوبی برای زندگی آنهاست.
جوانه‌های خزه اسپانیایی، بسته به فرم ظاهری خود می‌توانند ضخامت و طول‌های بسیار مختلفی داشته باشند. خزه اسپانیایی معمولا در ماه‌های گرم گل می‌دهد؛ به‌طوری‌که وقتی خزه اسپانیایی گل می‌دهد گل‌های آن کوچک و در رنگ سبز-زرد ظاهر می‌شوند گل‌های زیبای خزه اسپانیایی، در آغاز روز یا هنگامی که در نور کم قرار دارند، عطر دل‌انگیزی ار خود منتشر می‌کنند. مانند سایر گیاهان هوازی، این خزه نیز آب و عناصر مورد نیاز خود را از ذرات موجود در هوا تامین می‌کند.
معرفی گونه‌های مختلف خزه اسپانیایی
در این قسمت به معرفی گونه‌های مختلف گیاه خزه اسپانیایی خواهیم پرداخت.
- گونه Munro’s Filformis
این گونه از خزه اسپانیاییبومی پاراگوئه بوده و با نام “روح نقره‌ای” نیز شناخته می‌شود. بخش‌های پیچک مانند سبز-خاکستری این گیاه، ظاهر آن را کمی شبح‌وار کرده و گل‌های آن نیز، لکه‌های سبزرنگ دارند.
- گونه Maurice’s Robusta
این نوع از خزه اسپانیایی در استرالیا بسیار محبوب است ولی در اصل، متعلق به کشور مکزیک است. این گونه در مقایسه با “روح نقره‌ای”، برگ‌های ضخیم‌تر و خاکستری‌تری دارد.
- گونه Spanish Gold
همان‌طور که از نام این گونه از خزه اسپانیایی مشخص است، رنگ زرد و طلایی وجه تمایز این خزه است. این گیاه برخواسته از آمریکای جنوبی است، اما باسرعت بسیار بالایی در حال کسب محبوبیت در سایر نقاط جهان نیز هست! برگ‌های خاکستری-سبز زیبایی چشم‌نوازی داشته و با گل‌های زرد روشن آراسته شده‌اند.
- گونه Tight and Curly
معنی نام این گونه “سفت و لوله‌ای” است؛ پس به راحتی می‌توان ظاهر این خزه را تصور کرد! به‌طوری‌که برگ‌های این گیاه، به‌صورت فشرده و لوله‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند. خزه اسپانیایی نوع “سفت و لوله‌ای” را می‌توانید بیشتر در کالیفرنیا مشاهده کنید.
- گونه Odin’s Genuina
زیبایی کلی این خزه به لطف گل‌های زرد و قهوه‌ای آن دوچندان شده است. گواتمالا و مکزیک، دو خواستگاه اصلی این گونه از خزه اسپانیایی هستند.
شرایط نگهداری گیاه خزه اسپانیایی
بعد از آشنایی و معرفی گونه‌های مختلف خزه اسپانیایی، نوبت به شرایط نگهداری آن می‌رسد که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
میزان نور لازم برای گیاه
به‌طورکلی، ترجیح خزه اسپانیایی بر نور نسبتا زیاد اما غیرمستقیم خورشید است. تهویه مناسب هوا، از دیگر نیازمندی‌های این گیاه است. مکانی را برای آن انتخاب کنید که نور صبحگاهی و غروب را به‌خوبی دریافت می‌کند. از آنجایی که نور باید به‌طور غیرمستقیم به این گیاه بتابد، بهتر است نور ابتدا از یک درخت یا پرده عبور کند و سپس به خزه اسپانیایی برسد.
در نگهداری از خزه اسپانیایی توجه داشته باشید که اگر در منطقه گرمسیری زندگی می‌کنید، در فصل تابستان هرگز خزه را نزدیک یک پنجره یا دیوار داغ قرار ندهید؛ زیرا حرارت به گیاه منتقل شده و می‌تواند برای آن بسیار زیان‌آور باشد، همچنین اگر خزه شما شروع به سیاه شدن کرد، یعنی نور بیش‌ازحد به آن می‌تابد. در نتیجه سریعا برای جلوگیری از بدتر شدن اوضاع و قبل از مرگ آن، حتما گیاه را به محلی با نور مناسب منتقل کنید.
روش صحیح آب‌دهی
خزه اسپانیایی به آب و رطوبت علاقه داشته و به آنها نیازمند است، زیرا این دو مورد برای رشد آن حیاتی هستند. به‌این‌منظور در فصل تابستان، هفته‌ای 1 الی 2 بار گیاه را با ریشه (منظور بخش پایینی آن است) در آب کافی غرق کنید. در زمستان اما، این کار را یک هفته در میان انجام دهید. درخصوص آبیاری خزه اسپانیایی در نظر داشته باشید اگر در منطقه‌ای گرم و خشک زندگی می‌کنید، همواره خزه اسپانیایی را مرطوب نگه دارید. اگر برگ‌ها در بین دفعات خیساندن، خشک شده‌اند می‌توانید آنها را مرطوب کنید. در مناطق مرطوب و بارانی، تنها زمانی به سراغ برگ‌ها بروید که واقعا خشک به‌نظر می‌رسند؛ به‌طورکلی در این مناطق بهتر است آب را به مقدار کمتری به برگ‌ها اسپری کنید. اگر خزه مرطوب باشد و آن را مجدد آبیاری کنید، شرایط برای او بسیار خطرناک خواهد شد.
اگر سیستم آبیاری قطره‌ای ندارید و یا به طور مداوم گیاه را آبیاری نمی‌کنید، هرگز آن را در مقابل نور کامل خورشید قرار ندهید. همچنین درنظر داشته باشید که خزه اسپانیایی به کلر موجود در آب حساس است، پس بهتر است آن را با آب باران یا آب مقطر آبیاری کنید. کلر اضافی موجود در آب شهری، می‌تواند سبب مرگ این گیاه شود.
نکته مهمی که نباید آن را فراموش کنید، خشک کردن گیاه پس از خیساندن آن است. بعد از اینکه خزه را به‌مدت کافی در آب قرار دادید، آن را حدود 20 الی 30 دقیقه در نور مستقیم خورشید و یا روی یک حوله قرار دهید تا آب اضافه آن خارج شود؛ چراکه مقدار اضافی آب می‌تواند سبب بروز بیماری‌ها قارچی و باکتریایی برای خزه شود.
رطوبت محیط نگهداری
رطوبت یک فاکتور مهم است، بخصوص وقتی از خزه در داخل محیط خانه نگهداری می‌کنید. جهت پیشگیری از خشک شدن بخش‌های پشتی یا میانی گیاه، بهتر است آب را به تمامی بخش‌های آن اسپری کنید. در مورد رطوبت رسانی به خزه اسپانیایی گاهی اوقات به جلوی گیاه بسنده می‌شود و بخش‌های دور از دید را فراموش خواهد شد که این موضوع باعث نرسیدن رطوبت به همه قسمت‌ها آن می‌شود. پس بهتر است هنگام اسپری آب گیاه را بچرخانید تا به‌طورکامل تمامی بخش‌های آن مرطوب شوند.
روش کود دادن به خزه اسپانیایی
خزه اسپانیایی در حالت طبیعی خود به کود نیازی ندارد؛ زیرا می‌تواند شخصا نیازهای عنصری خود را برطرف کند، اما اگر گیاه شما رشد طبیعی ندارد یا در حال کمرنگ شدن است، می‌توانید به آن کود بدهید. به‌علاوه، کوددهی سبب حفظ سلامت گیاه نیز می‌شود. در فصل تابستان، ماهی 2 الی 3 بار و در ماه‌های زمستانی، ماهی یکبار به آن کود بدهید. به‌این‌منظور کود انتخابی را در آب رقیق کرده و سپس به گیاه اسپری کنید. همچنین می‌توانید به‌جای کود کمپوست چای نیز به گیاه اسپری کنید. فقط یادتان باشد کمپوست چای نیز باید با اندازه برابری از آب ترکیب و سپس به گیاه اسپری شود.
روش هرس کردن گیاه
برای هرس کردن خزه اسپانیایی به‌سادگی انتهای شاخه‌ها را با قیچی ببرید و اندازه آنها را به حالت اصلی برگردانید. از هرس کردن بی‌رویه خودداری کنید، زیرا سبب ایجاد رشد نامتوازن خواهد شد.
شرایط نگهداری خزه اسپانیایی در فصل زمستان
در مورد نگهداری از خزه اسپانیایی در نظر داشته باشید که در مناطق سردسیر، احتمال از بین رفتن خزه اسپانیایی در فصل زمستان بالاست، زیرا نمی‌تواند دمای کمتر از 10 درجه سانتی‌گراد را برای مدت طولانی تحمل کند. ناگفته نماند گیاه توانایی تحمل دما تا منفی 5 درجه سانتی‌گراد را نیز دارد، اما فقط برای مدتی کوتاه! پس برای زنده نگه داشتن خزه خود در فصل زمستان، حتما خزه را در داخل خانه نگهداری کنید. به‌این‌منظور آن را در نزدیکی یک پنجره نورگیر آویزان نموده و دما را نیز حوالی 10 الی 21 درجه سانتی‌گراد نگه دارید.
شرایط نگهداری گیاه در فصل تابستان
برای نگهداری از خزه اسپانیایی در فصل تابستان، یک سایه نسبی ایجاد کرده و آبیاری را افزایش دهید. در تابستان‌های بسیار گرم، خیساندن کلی گیاه می‌تواند بسیار مفید باشد.
آفات آلوده کننده و بیماری‌های خزه
خزه اسپانیایی خود حاوی عناصر جاذب آفات نیست و به ندرت بیمار می‌شود، بنابراین در این باره نگرانی و مشکلی وجود ندارد، منتها اگر گیاه را در بیرون از خانه نگهداری می‌کنید، در نظر داشته باشید بسیاری از موجودات مثل مارهای رت، عنکبوت‌های جهنده، کنه و شب‌پرک می‌توانند به داخل آن نفوذ کنند. پس قبل از اینکه شروع به هرس کردن یا مرتب کردن خزه کنید، حتما از دستکش و حتی لباس محافظ استفاده کنید.
روش تکثیر کردن گیاه
در طول نگهداری از خزه اسپانیایی احتمالا دوست داشته باشید بر تعداد آنها اضافه کنید. دراین‌باره باید بگوییم در اغلب اوقات، تکثیر خزه اسپانیایی به‌طور طبیعی با پخش شدن تکه‌های ریشه و ساقه آن در هوای بادی و بارانی انجام می‌شود. البته این موضوع به‌شرطی است که این گیاه را در خارج از خانه نگهداری کنید. درغیراینصورت اگر از گیاه در خانه نگهداری می‌کنید و خودتان قصد دارید آن را تکثیر کنید، می‌توانید این کار را به روش تقسیم کردن (جدا کردن جوانه‌ها و برگ‌های کناری) انجام دهید.
در سوی دیگر برای رویاندن این گیاه از دانه نیز، باید دانه‌ها را در لایه زیرین خاک بکارید و آن را در مکانی روشن قرار دهید. گلدان انتخابی باید دارای حفرات زهکشی کافی باشد. به‌خاطر داشته باشید با اینکه رطوبت فرآیند جوانه زنی را تکثیر می‌کند، اما پس از جوانه زنی، آبیاری مداوم و پیوسته می‌تواند سبب فاسد شدن گیاه جوان شود. درنظر داشته باشید رشد کردن خزه اسپانیایی از دانه روندی آرام و طولانی دارد و پس از چند ماه به ارتفاع تنها برابر 1 سانتی‌متر می‌رسد. در نتیجه بهتر است اگر حوصله انجام اینکار را ندارید، بهتر است، یک سراغ خرید گیاه رفته و بعد از مدتی به‌روش تقسیم کردن آن را تکثیر کنید.
از خزه اسپانیایی در دکوراسیون منزل چه استفاده‌هایی می‌شود؟
بعد از روش نگهداری از خزه اسپانیایی و روش تکثیر آن نوبت به معرفی ایده‌های مختلف برای استفاده از زیبایی این گیاه در محیط خانه می‌رسد. برای این منظور به روش‌های مختلفی می‌توانید از زیبایی این خزه در منزل خود بهره‌‌مند شوید و این موضوع بیشتر به خلاقیت شما بستگی دارد؛ برخی از ایده‌های استفاده از این گیاه زیبا در دکوراسیون منزل‌تان به‌شرح زیر است:
- استفاده از خزه در تراریوم
اغلب تراریوم‌ها، گلدان‌های زیبا و خاصی هستند که برای هدیه دادن یا تزئین محیط کاملا مناسب‌اند. شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی از تراریوم در بازار موجود است. می‌توانید کمی شن، سنگریزه، سنگ، صدف، تزئینات پلاستیکی و … به آن اضافه کنید تا زیبایی تراریوم را چند برابر کنند.
حتی می‌توانید کف تراریوم را با یک لایه شن/سنگ بپوشانید تا چرخه حیات گیاه هوازی به طور طبیعی ادامه پیدا کند. تراریوم را می‌توانید بر روی میز قرار داده و یا آن را به دوست عزیزی هدیه کنید. می‌توانید با نوارهای تزئینی، دور گلدان را تزئین کنید و جلوه آن را بیشتر کنید. راه دیگر، آویزان کردن تراریوم در مکانی امن است.
- استفاده در آئریوم
آئریوم‌ها نیز مثل تراریوم‌ها، راه خلاقانه دیگری برای نمایش زیبایی‌های خزه اسپانیایی هستند. مانند تراریوم، می‌توانید عناصر تزئینی مختلفی مانند سنگریزه، سنگ، شن و صدف در آن بریزید و آن را با یک زنجیر زیبا آویزان یا بر روی سطوح مختلف قرار دهید.
- آویزان کردن گلدان خزه از سقف
خزه اسپانیایی معمولا بدون یک پایه ثابت در هوا آویزان می‌شود تا ساقه‌های بلند آن فضای کافی برای رشد داشته باشند.
اما می‌توان این کلیشه را شکست و آن را به وسیله یک نگهدارنده ثابت، در ارتفاع مشخص نصب کرد. اتفاقا نتیجه خیلی زیبا خواهد بود، بخصوص اگر خزه بزرگی دارید. نیازی نیست پایه سطح زیرین داشته باشد و زیر خزه را بپوشاند. مثلا می‌توانید از یک تخته چوب استفاده کرده و ریشه خزه را به آن متصل کنید. در این مورد، راه‌های فراوانی وجود دارد. خزه به خوبی می‌تواند حتی با تکیه دادن بر روی یک جسم، به رشد خود ادامه دهد.
دلیل قهوه‌ای شدن گیاه چیست؟
قهوه‌ای شدن این گیاه نشانه‌ای از کم آبی و دریافت ناکافی آب است. همچنین رطوبت کم در محیط نیز می‌تواند باعث تغییر رنگ برگ‌های گیاه شود. این مشکل مخصوصا در زمستان و زمانی که وسائل گرمایشی فعال هستند بیشتر رخ می‌دهد.
آیا وجود خزه اسپانیایی برای دیگر گیاهان مشکلی به وجود می‌آورد؟
وجود این گیاه یا حتی رشد آن روی تنه درختان دیگر به خودی خود هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند، چون این گیاه از مواد مغذی گیاهان دیگر استفاده نمی‌کند، اما در صورتی که رشد بیش‌ازحدی داشته باشد می‌تواند مانع رسیدن نور به گیاه زیرین شود.
