گل رز یکی از دوست داشتنی‌ترین گل‌ها در سراسر دنیا‌ست و معمولا همه دوست دارند یک گلدان از این گل زیبا را در خانه خود داشته باشند. اما همان‌طور که می‌دانید، این گل دارای گونه‌های زیاد و بسیار متنوعی است که هر کدام ویژگی‌های خاصی دارند. پس اگر شما هم قصد خرید گل رز را دارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه کرده تا با گونه‌های مختلف گل رز و روش جامع نگهداری آن به خوبی آشنا شوید.
مقدمه‌ای بر گل رز
از گل رز به عنوان ملکه گل‌ها یاد می‌شود. البته که لقب عجیب و نامناسبی هم نیست و اتفاقا شایسته گل زیبای رز است. این گل یکی از زیبا‌ترین، قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین گیاهان خانگی در تمام دنیا است، به‌طوری‌که قدیمی‌ترین فسیل گل رز مربوط به 35 الی 70 میلیون سال قبل است. این گل زیبا می‌تواند به صورت خوشه‌ای، کوچک، بزرگ، عطری و یا بدون عطر باشد و یکی از بیشترین تنوع‌ها را در بین گیاهان خانگی دارد. گل رز را می‌توانید در تمام سال نگهداری کنید. با اینکه نگهداری از گل رز کار نسبتا سخت است، اما به نتیجه آن که گل‌هایی زیبا و تماشایی است می‌ارزد. اگر قصد خرید گل رز و نگهداری از آن در خانه‌تان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مطلب را ازدست ندهید. در این مطلب همه آنچه برای نگهداری گل رز لازم است بدانید را به شما خواهیم گفت.
شناسنامه گل
شناخت بیشتر گل رز
رز گیاهی چند ساله و چوبی است که روی ساقه‌های خاردار خود گل می‌دهد. بیش از 30 هزار رقم گل رز و 150 گونه مختلف از این گل در جهان وجود دارد و هر سلیقه‌ای را راضی می‌کند. برای نگهداری از گل رز باید محیطی پر نور و خاکی با زهکشی عالی را برای آن فراهم کنید. گل رز جز گل‌های برگ‌ریز است و می‌تواند به‌صورت بوته‌ای، زمینی، بالارونده و پیوندی رشد کند. گل رز نه‌تنها خودش به‌تنهایی، بلکه در ترکیب با سایر گل‌ها و گیاهان زینتی نیز، بسیار زیبا و چشم‌گیر می‌شود. رز می‌تواند در باغچه‌ها و پس زمینه‌ها حضور داشته باشد یا حتی در یک گلدان زیبا درون بالکن زیبایی خود را به رخ بکشد. گل رز یکی از محبوب‌ترین گل های شاخه بریده نیز محسوب می‌شود. هر رنگ از این گل معنای متفاوتی در زبان گل‌ها دارد. به‌عنوان مثال رز قرمز نمادی از عشق و احساسات عاشقانه است.
گونه‌های پر‌طرفدار گل رز
شاید اگر گل شاخه بریده رز دیده باشید تصور کنید همه آن‌ها به یک شکل و ظاهر رشد می‌کنند، اما در واقعا این گیاه می‌تواند به اشکال و ظاهرهای مختلفی باشد که همین مساله به محبوبیت آن اضافه می‌کند. بیشتر انواع گل رز ظاهری شبیه به همدیگر دارند، اما در ساختار شاخه‌ها، گل‌دهی و اندازه با یکدیگر متفاوت هستند. بیشتر گونه‌های این گیاه رشد سریعی دارند و می‌توانند طی چند سال به اندازه کامل و بالغ خود برسند. گونه‌های قدیمی‌تر این گیاه می‌توانند به اندازه بزرگتری برسند و طول عمر بیشتری هم داشته باشند. گونه‌های قدیمی حتی گاهی می‌توانند بیش از 50 سال عمر کنند، اما گونه‌های مدرن‌تر پس از 6 الی 10 سال می‌میرند.
گفتنی است هر کدام از گونه‌های گل رز نیازهای متفاوتی دارند و شما باید با توجه به توانایی و امکانات و محدودیت‌های خود، گونه مناسبی را انتخاب کنید تا موفق باشید.
1. گونه بالارونده، از محبوب‌ترین گونه‌های گل رز
یکی از محبوب‌ترین گونه‌های گل رز که با ساقه‌های بلندش می‌تواند از دیوار یا نرده‌های مناسب بالا برود و دیوار پوشی زیبا بسازد گل رز رونده است. بنابراین اگر دوست دارید یک پوشش گیاهی از گل رز روی دیوار یا نرده‌های خانه‌تان داشته باشید، ما نگهداری از گل رز بالا رونده را به شما پیشنهاد می‌کنیم. این نوع رز می‌تواند از انواع مینیاتوری تا بزرگ باشد. البته بر خلاف اسمش این گیاه خودرو و رونده نیست بلکه نیاز به کمک، هرس کردن و مراقبت دارد تا بتواند از جای مناسب بالا برود.
2. گونه هیبریدی چای، دارای گل‌های بزرگ و جذاب
رز هیبریدی چای یکی دیگر از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین گونه‌های این گیاه که به‌خاطر گل‌های بزرگ‌اش مشهور شده است. بیشتر گل‌های شاخه بریده که در فروشگاه‌ها می‌بینید از همین گونه هستند. این گیاه قدی در حدود یک الی دو متر دارد.
3. گونه بوته‌ای، گونه‌ای دارای رشد افقی
این گونه از گل رز تمایل به بزرگ شدن افقی دارد و معمولا در باغ‌ها یا باغچه‌هایی که فضای زمینی زیادی دارند پرورش داده می‌شوند. رز بوته‌ای می‌تواند تا 5 متر در اطراف خود گسترده شود و با گل‌های بزرگ و خوشه‌ای خود هر چشمی را به خود خیره کند. گل رز بوته‌ای یکی از سرسخت‌ترین انواع رز است و البته بیشترین میزان تیغ را نیز روی ساقه‌های خود دارد.
4. گونه مینیاتوری، مناسب برای نگهداری در گلدان و باغچه
این گونه از گل رز می‌تواند به‌عنوان یک بوته در گوشه حیاط، باغچه یا حتی در گلدان نگهداری شود. برخی از انواع این گیاه می‌توانند تا 35 سانتی‌متر و برخی دیگر تا 70 سانتی‌متر هم رشد کنند. گل‌های این گیاه به‌صورت خوشه‌ای و با اندازه‌ای کوچک رشد می‌کنند.
بعد از معرفی محبوب‌ترین انواع گل رز نوبت به روش نگهداری آن می‌رسد:
روش جامع نگهداری گل رز
راز گل‌دهی خوب و سلامت این گیاه در مراقبت دائمی و خوب از آن است. همان‌طور که کمی بالاتر گفتیم نگهداری از گل رز کمی متفاوت با سایر گیاهان است. این گیاه در هر فصل نیازهای متفاوتی دارد و یک آبیاری و کوددهی معمول برای آن کافی نیست. برای بیشتر گونه‌های رز، فصل بهار مهم‌ترین فصل در نگهداری و مراقبت از گیاه است.
میزان نور لازم برای گل رز
تقریبا تمام گونه‌های گل رز، گیاهانی خورشید دوست هستند. گل رز دوست دارد در محلی با نور کامل خورشید قرار بگیرد که حداقل 6 الی 8 ساعت نور در روز دریافت کند. نور کم باعث می‌شود تا گیاه ضعیف شود و رشد خوبی نداشته باشد. حتی ممکن است گل‌دهی گیاه ضعیف شود یا حتی اصلا گل ندهد. بنابراین در طول نگهداری از گل رز بهتر است آن را در محلی با درخت‌های بلند یا سایه زیاد نکارید.
البته ناگفته نماند این 6 ساعت نور روزانه می‌تواند زمان‌های مختلف و تاثیرات متفاوتی داشته باشد. به‌عنوان‌مثال شش ساعت نوری که از صبحگاه آغاز شود بسیار بهتر و مناسب‌تر از نور بعد از ظهر است؛ این مساله دو دلیل دارد، یک اینکه برگ‌های رز دوست دارند خشک باشند. برای همین نور صبحگاهی می‌تواند به سرعت شبنم شبانه را خشک کند. دوم اینکه آفتاب بعدازظهر قوی‌تر و شدیدتر است و ممکن است باعث سوختن برگ‌ها شود.
دما و رطوبت مناسب برای گل رز
در مناطق سردسیر باید گیاه خود را از سرمای زمستان محافظت کنید. به‌این‌منظور می‌توانید گیاه را در نزدیکی دیوار یا سرپناهی بکارید تا از شر بادهای بسیار سرد در امان باشد. اگر هم منطقه‌ای بسیار سرد زندگی می‌کنید احتمالا مجبور باشید در طول زمستان، گیاه را با پوشش و محافظ، بپوشانید تا گرم‌تر بماند. ضمن اینکه پاشیدن مالچ روی خاک نیز می‌تواند باعث گرم ماندن ریشه‌ها شود.
روش صحیح آبیاری
رز به آب زیادی نیاز دارد، اما این که این زیاد بودن دقیقا چه‌قدر است بستگی به شرایط دارد. عموما بهتر است این گیاه را هفته‌ای دوبار و به‌صورت‌کامل آبیاری کنید و درنظر داشته باشید که آبیاری دو بار در هفته و عمیق بسیار بهتر از آبیاری سطحی و مداوم است. بهتر است هیچ‌گاه در عصر یا بعدازظهر آبیاری انجام ندهید، زیرا ممکن است باعث جذب شپشک آردی شود. همچنین آبیاری دیروقت نیز باعث می‌شود خاک دیرتر خشک شود و ریشه‌ها آسیب ببینند.
برای آبیاری گل رز، آبیاری را از پایین و نزدیک به سطح خاک انجام دهید و تا جای ممکن از خیس شدن برگ‌ها جلوگیری کنید. این نکته را نیز درنظر داشته باشید که رزهای جوان معمولا به آبیاری بیشتری نسبت به رزهای پیر نیاز دارند تا بتوانند ریشه‌های قوی‌تری بسازند.
بهترین خاک برای گل
گل رز خاکی تازه و رسی/شنی را ترجیح می‌دهد که کمی هوموس در آن ترکیب شده باشد. در طول نگهداری از گل رز یادتان باشد که خاک بیش‌ازحد خیس یا خشک به این گیاه آسیب می‌زند. از سوی دیگر بهتر است گیاه خود را در کنار رزهای پیر و قدیمی نکارید، چراکه این کار ممکن است باعث ایجاد بیماری و آفت شود. سطح PH خاک نیز بهتر است چیزی بین 6.5 الی 6.8 باشد.
گل رز به خاکی غنی نیاز دارد که زهکشی خوبی داشته باشد. خاک سنگین و بدون زهکشی باعث آسیب دیدن ریشه‌های آن می‌شود. افزودن کمی کمپوست و پیت ماس نیز می‌تواند باعث غنی‌تر شدن خاک و همچنین زهکشی خوب آن شود.
روش کود دادن به گل
در نگهداری از گل رز گل شما به یک کوددهی منظم نیاز دارد تا بتواند رشد خوب و سالمی داشته باشد. به‌این‌منظور روش‌های ارگانیک مثل اضافه کردن ماهانه کمپوست یا کودهای طبیعی کاملا مناسب و جواب‌گو است. همچنین می‌توانید از کودهای آرام تجزیه‌شونده نیز استفاده کنید تا در طول زمان، گیاه مواد مغذی را دریافت کند.
فقط فراموش نکنید که این نوع کودها مواد مغذی بیشتری را وارد خاک می‌کنند، به‌همین‌خاطر بهتر است یک بار در بهار و یک بار در پاییز کوددهی را انجام دهید. می‌توانید به‌صورت ماهانه از یک کود متوازن 10-10-10 مخصوص رز نیز استفاده کنید. برای کوددهی به گل رز یادتان باشد که آخرین کوددهی خود را در تابستان انجام دهید، چون در پاییز و زمستان گیاه شما دیگر به کود نیازی ندارد و ترجیح می‌دهد استراحت کند.
مختصری درباره هرس کردن گل رز
یکی از مهم‌ترین مراحل نگهداری گل رز هرس کردن آن است. هرس کردن مناسب و صحیح علاوه بر حفظ زیبایی ظاهر گیاه، به حفظ سلامتی و رشد سالم آن نیز کمک می‌کند. گل رز را می‌توانید در هر زمانی از سال هرس کنید، اما اگر می‌خواهید یک هرس سنگین و کامل انجام دهید بهتر است این کار را در بهار انجام دهید.
روش هرس کردن رز:
روش کاشتن گل رز
بهترین زمان برای کاشت و نگهداری گل رز البته در باغچه در فصل پاییز و زمانی است که هوا هنوز خنک است و بیش‌ازحد سرد نشده باشد. گیاهی که در پاییز کاشته شده باشد رشد بهتری دارد و 2 الی 3 هفته زودتر از زمان مقرر شروع به گل‌دهی می‌کند. البته کاشت این گیاه در پاییز ممکن است کمی مشکل باشد، زیرا گیاه باید تا قبل از آغاز سرمای شدید ریشه‌های خود را قوی کند و به عمق خوبی از زمین برسد تا بتواند در طول زمستان استراحت کند، اما گل رز گلدانی را می‌توانید در هر زمانی از سال کاشته و از آن نگهداری کنید.
برای کاشت و نگهداری از گل رز در باغچه باید مراحل زیر را طی کنید:
1. آماده کردن گل برای کاشت
قبل از کاشت گیاه، مخصوصا کاشت آن در باغچه بهتر است ریشه گیاه را حدود 8 ساعت در آب قرار دهید. به‌این‌منظور ریشه را به‌صورت کامل تا محلی که اولین ساقه قرار دارد در آب قرار دهید تا به‌خوبی آب جذب کند. فقط یادتان باشد اگر فصل کاشت بهار است، تایم قرارگیری ریشه در آب بیشتر شده و می‌بایست برای 24 ساعت آن را در آب قرار دهید.
اگر قصد نگهداری از گل رز در گلدان را دارید نیز خبر خوب این است که رزهای گلدانی نیز با این اقدام رشد بهتری خواهند داشت. برای این کار گلدان گیاه را به‌صورت کامل در آب فرو کنید و منتظر بمانید تا تمام حباب‌های هوا از درون خاک خارج شوند. بعد از آن می‌توانید گلدان را از آب خارج کنید و اجازه دهید که خشک شود.
2. کاشتن گل
چگونه از این گل در گلدان نگهداری کنیم؟
اگر می‌خواهید گل رز خود را در گلدان نگهداری کنید بهتر است آن را در بهار در گلدان بکارید. همچنین گونه‌ای از گیاه را انتخاب کنید که برای رشد در گلدان مناسب باشد. به‌عنوان‌مثال رز بوته‌ای بیش‌ازحد برای زندگی در گلدان بزرگ است و نباید سراغ آن بروید، درعوض گل رز مینیاتوری یک انتخاب عالی برای نگهداری در گلدان است. همچنین بهتر است گلدانی بلند را انتخاب کنید، زیرا ریشه‌های این گیاه ترجیح می‌دهند در عمق زندگی کنند. ضمن اینکه سایز مناسب گلدان و وجود سوراخ‌های تخلیه آب در کف آن نیز جزء ملزومات گیاه است.
روش تکثیر کردن گل رز چگونه است؟
گل رز را می‌توانید از طریق قلمه زدن یا بذر تکثیر کنید و به‌این‌شکل گیاهی جدید داشته باشید. از نظر ما قلمه زدن معمولا روشی ساده‌تر و موفق‌تر است. بنابراین در طول نگهداری از گل رز اگر قصد تکثیر آن را دارید، سراغ روش قلمه زدن بروید. به‌این‌منظور در اواخر تابستان می‌توانید اقدام کنید. برای این کار یک شاخه سالم با 5 گره برگ را انتخاب کنید و برش بزنید. سپس تمام برگ‌ها به جز برگ‌های قسمت بالایی را از روی آن تمیز کنید و شاخه را درون خاکی سبک و غنی بکارید. در نهایت خاک را مرطوب کرده و سعی کنید رطوبت آن را به‌صورت ملایم و کم حفظ کنید. پس از مدتی قلمه شما جوانه زده و تبدیل به گیاهی مستقل می‌شود.
پاسخ به سوالات رایج درباره گل رز و شرایط نگهداری آن
1. چه موقع برای کاشت این گل اقدام کنیم؟
بهترین زمان کاشت و نگهداری گل رز در باغچه وقتی است که گیاه در حال استراحت است یعنی پاییز و اوایل بهار؛ یادتان باشد که هیچ‌گاه این گیاه را در زمستان و زمینی که یخ زده نکارید. البته اگر می‌خواهید گیاه را در گلدان بکارید، می‌توانید این کار را در هر زمانی از سال انجام دهید.
2. گل رز چه موقع به گل می‌نشیند؟
گل‌دهی گل رز کاملا بستگی به شرایط محیطی و نوع خود گیاه دارد، به‌طوری‌که برخی از رزها تنها در بهار گل می‌دهند و این در حالی است که برخی دیگر یک بار در بهار و بار دیگر در پاییز گل می‌دهند، برخی گونه‌ها نیز در تمام طول سال گل دارند.
3. علت قهوه‌ای شدن برگ‌های گل چیست؟
قهوه‌ای شدن یا زنگ زدن برگ‌های این گیاه به‌دلیل وجود رطوبت بالای محیط است. زمانی که این گیاه در محیطی به‌شدت مرطوب زندگی کند آسیب می‌ییند و این آسیب را با قهوه‌ای شدن لبه برگ‌ها و زنگ زدگی آن‌ها نشان می‌دهد. در صورت بروز چنین مشکلی بهتر است برگ‌های آسیب دیده را جدا کرده و شرایط محیطی را اصلاح کنید.
4. نمک اپسوم چه فایده‌ای برای گل رز دارد؟
نمک اپسوم می‌تواند منیزیم و سولفور که جزء مواد مغذی ثانویه و لازم است برای گل رز است را برای آن تامین کند. برای اضافه کردن نمک اپسوم به خاک گل رز معمولا به‌ازای هر 30 سانتی‌متر قد گیاه یک قاشق چای‌خوری نمک اپسوم کافی است.
5. علت زرد شدن برگ‌های گل رز چیست؟
زرد شدن برگ‌های این گیاه می‌تواند نتیجه کمبود منیزیم باشد. به‌منظور حل مشکل تغذیه گیاه با نمک اپسوم می‌تواند کارساز بوده و کمبود منیزیم را جبران و برگ‌ها را سبز کند.
