گل رز یکی از محبوب‌ترین گلها در سراسر جهان است و معمولا همه افراد دوست دارند یک بوته رز در خانه داشته باشند تا از دیدن گل‌های زیبایش لذت ببرند. اما شاید همه ما شرایط خرید گل گلدانی رز را نداشته باشیم. به همین دلیل بهترین راه برای داشتن این گل، این است که روش تکثیر و کاشت گل رز را یاد بگیریم. با این کار می‌توانیم انواع گل رز را که در اطرافمان وجود دارد تکثیر کرده و به جای یک گلدان، چندین گلدان گل رز داشته باشیم.
مقدمه
کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که از گل رز خوشش نیاید. این گل آنقدر متنوع است که تقریبا با هر سلیقه‌ای جور در می‌آید و هر کسی بالاخره گونه‌ای از آن را می‌پسندد. اگر شما هم از جمله افرادی هستید که از گل رز خوشتان می‌آید و همچنین فضای کافی برای پرورش و تکثیر از گل رز را دارید، اما روش کاشت و تکثیر آن را بلد نیستید، این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب درباره روش تکثیر و کاشت گل رز برایتان خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
انتخاب مناسب‌ترین گونه گل رز
قبل از اینکه سراغ کاشت گل رز بروید، انتخاب یک گل رز مناسب مهم‌ترین کاری است که باید انجام دهید. یک گل رز مناسب دارای شاخصه‌های زیر است:
انتخاب مناسب‌ترین مکان برای کاشتن گل
بعد از انتخاب نوع گل رز خود، نوبت به انتخاب محل مناسب برای تکثیر و کاشت گل رز می‌رسد. دراین‌باره باید درنظر داشته باشید که محل مناسب برای کاشت گل رز اولا باید آفتابگیر و چرخش هوای خوبی داشته باشد. پس از آن نوبت به خاک می‌رسد، خاک گل رز باید خاکی مرطوب با زهکشی خوب و مقوی باشد.
درنهایت نیز رز باید حداقل شش ساعت در روز آفتاب بگیرد؛ بنابراین محلی که برای کاشت گل رز انتخاب می‌کنید، باید آفتابگیر و نورانی باشد. اگر این میزان آفتاب در منطقه شما نیست، حداقل اطمینان حاصل کنید که آفتاب صبحگاهی به آن می‌خورد. آفتاب صبحگاهی، شبنم‌ها را خشک می‌کند و احتمال بیماری گل را کم می‌کند.
چگونه گل رز را در باغچه بکاریم؟
کاشت گل رز در باغچه بسیار ساده است فقط باید حواستان باشد که بین گیاهان فضای خالی کافی وجود داشته باشد؛ این امر شیوع حشرات و بیماری‌ها را در بین آنان کم می‌کند. معمولا بین رزهای استاندارد 60 سانتی‌متر فضا لازم است و اگر رز شما کوچک‌تر باشد این فضا هم کمتر می‌شود.
برای آبیاری بوته رز باید آب را دقیقا دور ساقه گل بریزید. به‌این‌منظور لوله‌های آبرسانی قطره‌ای برای عالی هستند ضمن اینکه با آنها در مصرف آب نیز صرفه‌جویی می‌شود. در طول نگهداری از گل رز شاخ و برگ‌ها را تا جای ممکن خشک نگه دارید؛ این کار باعث کاهش بیماری در گل رز شما می‌شود. موقع کاشت گل رز یک لایه 3 الی 4 سانتی‌متری از مالچ هم پای آن بریزید. مالچ مانع از رسیدن نور به زمین و رویش علف‌های هرز در اطراف رز می‌شود و در نتیجه گل رز شما به‌خوبی رشد خواهد کرد و سر و کله علف‌های هرز اطراف آن پیدا نخواهد شد. همچنین فراموش نکنید که گلبرگ‌های رز را چند وقت یک بار بچینید. این کار جوانه‌های تازه را تحریک می‌کند و ریسک بیماری را کاهش می‌دهد. ضمن اینکه هرس کردن ساقه رزها نیز ضروری است، چرا که با این کار می‌توانید چوب‌های مرده را جدا کرده و باعث تقویت حرکت جریان هوا در اطراف گیاه شوید.
اگر دوست گل رز شما رشد خوبی داشته باشد و خیلی زود بالغ شود و آن را تکثیر کنید، به گل رز خوددر اوایل بهار و تابستان کود بدهید. همچنین اگر دوست دارید رز شما به شکوفه‌دهی ادامه دهد، کوددهی را قطع نکرده و اواسط تابستان هم به آن کود بدهید. فقط یادتان باشد بعد از عبور از اواسط تابستان تا سال بعد به گل رز خود کود ندهید، چرا که گیاه تا آخر تابستان کنار همراه شما خواهد بود و پس از این زمان یعنی در فصل پاییز گیاه کم‌کم رخت بربسته و آماده دوران خفتگی می‌شود تا در بهار سال بعدی با طراوت و تازگی و انرژی در کنار شما باشد.
روش تکثیر کردن گل
بعد از کاشت نوبت به تکثیر گل رز می‌رسد. تکثیر گل رز عموما از طریق قلمه‌زنی صورت می‌گیرد. برای اینکار نیاز به ساقه‌چینی است. ساقه‌چینی را باید در بهار و زمانی که بوته فاقد گل است انجام دهید، چرا که انجام آن در پاییز باعث می‌شود که گیاه‌تان در زمستان ضعیف شود. برای انجام اینکار ابزار ساقه‌چینی شما باید تیز و استریل شده باشند.
درنظر داشته باشید اگر رز شما از نوع رونده است، در چند سال نخست آن را ساقه چینی نکنید و وقتی هم زمان چیدن ساقه‌هایش رسید، به میزان کم این کار را انجام دهید، چراکه خیلی از شکوفه‌های گل رز رونده روی ساقه‌های قدیمی رشد می‌کنند و با بریدن ساقه‌های قدیمی، شکوفه‌های کمتری خواهید داشت.
چگونه یک قلمه مناسب از گل رز انتخاب کنیم؟
مهترین بخش تکثیر گیاه رز انتخاب قلمه‌ی مناسب است. که در انتخاب آن باید توجه داشته باشید. به‌این‌منظور باید قلمه از یک مادر خوب (مرغوب) باشد و همچنین قلمه‌های انتخابی سالم و قوی و حدوداً یک ساله باشند. هر قلمه باید ضخامتی حدود یک مداد یا بیشتر و طول حداقل 10 سانتی‌متر داشته باشد. علاوه‌براین قلمه‌ها نیز باید داری جوانه یا همان برجستگی‌های روی ساقه که محل رویش شاخه‌های فرعی است، باشند.
- روش‌های تکثیر کردن گل:
روش قلمه زدن زمینی رز
برای تکثیر گل رز از روش قلمه زدن زمینی گام‌های زیر را طی کنید:
روش قلمه زدن هوایی رز
قلمه زنی هوایی یکی دیگر از راه‌های مطمئن برای تکثیر گل رز است. اگر بعد از کاشت گل رز خود، تصمیم به تکثیر آن از طریق قلمه‌زنی هوایی دارید، گام‌های زیر را دنبال کنید:
پاسخ به سوالات رایج درباره روش کاشت و نگهداری گل رز
1. گل رز به چه میزان نور نیاز دارد؟
بسیاری از انواع رزها روزانه حداقل به دریافت 6 الی 8 ساعت نور خورشید نیاز دارند تا بتوانند شکوفه بزنند و ظاهر زیبای خود را نیز حفظ کنند. اگر رز را در سایه قرار دهید، کمتر از رزی که در نور است شکوفه می‌دهد و ظاهری بلندتر و آشفته‌تر پیدا می‌کند.
علاوه بر این، رزی که در سایه قرار گرفته است بیشتر در معرض ابتلا به آفات و بیماری‌هاست. رز بر خلاف بسیاری از گیاهان از دریافت نور مستقیم خورشید لذت می‌برد. اگر در منطقه‌ای گرم و خشک زندگی می‌کنید که آفتاب در آنجا بسیار شدید می‌تابد، رز را در جایی قرار دهید که تا میانه روز نور خورشید را دریافت کند و پس از آن کمی سایه داشته باشد. جالب است بدانید نور خورشیدی که در آغاز روز می‌تابد برای رز بسیار مفید است. این نور سریعا رطوبت برگ‌ها را خشک کرده و با این کار، ریسک ابتلای گیاه به عفونتهای قارچی را کاهش می‌دهد.
2. بهترین خاک برای این گل کدام است؟
رزها عاشق خاک غنی هستند. برای کاشت گل رز فراموش نکنید که خاک آن حتما باید دارای زهکشی مناسبی باشد. رزها بسیار انطباق پذیر بوده و خیلی در مورد خاک حساس نیستند، اما به هر حال بهترین نوع خاک برای آنها، مخلوطی از خاک گلدان و کمپوست است. به‌این‌منظور باید دو سوم گلدان را با خاک گلدان و یک سوم باقی را با کمپوست پر کنید. می‌توانید کود گرانول مخصوص گل رز را نیز به این ترکیب اضافه کنید. این نوع خاک برای رز بسیار ایده‌آل است؛ چون ضمن متخلخل بودن و حفظ رطوبت، دارای مواد معدنی است و نیازهای گیاه را به خوبی برطرف می‌کند. برای بهبود عملکرد خاک جهت زهکشی آب اضافی، می‌توانید مقداری پرلیت به آن اضافه کنید. حدودا یک پیمانه کافی است. ضمنا می‌توانید در این مرحله برای غنی‌تر کردن خاک، به آن غذای ماهی نیز اضافه کنید!
3. برای کاشتن گل رز چه زمانی اقدام کنیم؟
دو زمان را به عنوان زمان‌های طلایی کاشت رز توصیه می‌کنیم، اولین زمان،در فصل بهار و پس از آخرین موج سرماست.
رزی که در آغاز بهار کاشته می‌شود، قبل از آغاز گلدهی در زمین جای می‌گیرد و همچنین تا هنگام رسیدن گرمای تابستان، به‌خوبی در خاک مستحکم شده است. زمان بعدی،در فصل پاییز، حداقل 6 هفته قبل از آغاز سرمای جدی هواست. در این شرایط رز قبل از اینکه به خواب زمستانی فرو برود، فرصت کافی برای محکم شدن در خاک را دارد. توجه داشته باشید که بهتر است زمستان را برای این کار انتخاب نکنید، چون زمین کاملا یخ زده است و نمی‌تواند خانه خوبی برای رز تازه کاشته شده باشد. به‌طورکلی، هر چه زودتر برای کاشت رز اقدام کنید بهتر است. بخصوص اگر رز را به‌صورت نهال جوان خریداری کرده‌اید. بااین‌حال اگر رز شما گلدانی است و فقط قصد دارید آن را به خاک و یا گلدان بزرگتر منتقل کنید، می‌توانید در سایر ایام سال نیز این کار را انجام دهید.
4. آیا این گل برای نگهداری در داخل خانه نیز مناسب است؟
بله، به‌این‌منظور رزهای مینیاتوری یک انتخاب عالی هستند. البته که امروزه تقریبا تمام انواع گل رز را می‌توانید در داخل خانه نیز نگهداری کنید، به‌شرطی‌که شرایط ایده‌آل برای آنها فراهم باشد. اکثر رزها باید در گوشه آفتابی یا کنار پنجره نورگیر قرار بگیرند، اما بعضی از آنها تحت نورهای مصنوعی نیز رشد خوبی خواهند داشت. رزهای مینیاتوری، محبوب‌ترین نوع رزهای آپارتمانی هستند. این رزها در مقایسه با سایر اعضای خانواده خود، به بیشترین میزان نور نیاز دارند. پس آنها را فقط در صورتی انتخاب کنید که بتوانید نور مورد نیازشان را فراهم کنید. اگرهم دوست دارید سایر رزها را در خانه پرورش دهید، می‌توانید گونه‌های رز را انتخاب کنید که در سایه نسبی هم می‌توانند رشد کنند. اگر در منزل خود قفسه بلندی دارید، رز رونده می‌تواند جلوه دراماتیک و عاشقانه‌ای به فضای شما ببخشد. می‌توانید رزهای رونده را در تعداد بالا با رنگ‌بندی‌های مختلف در یک گلدان بزرگ بکارید تا رنگین‌کمانی از رزهای آبشاری داشته باشید.
5. کدام روش برای تکثیر کردن گل رز، بهترین روش است؟
محبوب‌ترین و در عین حال ساده‌ترین روش برای تکثیر گل رز، قلمه زدن آن از طریق ساقه است. برای قلمه زدن رز از طریق ساقه، به گیاهی سالم احتیاج دارید. بعد از انتخاب گیاه باید ساقه گیاه را جدا کنید و آن را در گلدانی کوچک بکارید تا به گیاهی مستقل و زیبا تبدیل شود. بهار بهترین زمان برای جدا کردن این ساقه است، چون در این زمان جوانه‌های جدید شروع به رشد می‌کنند و هنوز گل‌های زیادی ندارند. بهترین منطقه برای جدا کردن این ساقه نیز، بخش‌های جانبی گیاه است. برای قلمه زدن گل‌های متصل به ساقه را از آن جدا کنید، چون گلها به انرژی نیاز دارند در فرایند تکثیر باید تمام انرژی ساقه صرف رشد مجدد آن شود نه گلها. پس از آنکه ساقه را در گلدان کاشتید، روی گلدان را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید تا رطوبت گیاه حفظ شود. فقط مواظب باشید که این پلاستیک به سطح برگ‌ها برخورد نکند چون باعث ایجاد عفونتهای قارچی روی آنها می‌شود.
