یکی از انواع خاص گیاه سرخس که ظاهری متفاوت نسبت به دیگر گونه‌های این گیاه دارد، سرخس شاخ گوزنی است. این گیاه برای کسانی که قصد خرید گیاهان آپارتمانی کم‌دردسر را دارند، گزینه مناسبی است. زیرا روش نگهداری سرخس شاخ گوزنی خیلی آسان است و با مطالعه مقاله زیر می‌توان به راحتی آن را آموخت.
مقدمه‌ای بر گیاه سرخس شاخ گوزنی
همانطور که از نام این گیاه مشخص است، این سرخس زیبا شباهت ظاهری زیادی با شاخ گوزن دارد. نگهداری از سرخس شاخ گوزنی آسانی است و کمی رسیدگی کافی است تا برای مدت طولانی از جذابیت آن لذت ببرید! این گیاه بومی آسیا و استرالیاست و در گذشته جزو گیاهان کم‌یاب به‌شمار می‌رفته است، اما به همت باغبانان استرالیایی و آسیایی، امروزه دیگر پیدا کردن یک سرخس شاخ گوزنی کار سختی نیست! اگر شما نیز دوست دارید یکی از این سرخس زیبا را در خانه یا محل کار خود داشته باشید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب همه آنچه برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی لازم است بدانید را به شما خواهیم گفت.
ویژگی‌های اصلی سرخس
شناخت بیشتر سرخس شاخ گوزنی
این سرخس جز گیاهان هوازی یا اپیفیت به‌شمار رفته و باید به‌صورت نصب شده روی تنه درخت یا توپ آویزی نگهداری شود، پس برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی خبری از خاک نیست. دلیل این موضوع این است که سرخس شاخ گوزنی در طبیعت اصلی خود نیز روی تنه درختان رشد می‌کند. رشد این گیاه به میزان نور دریافتی، دما و آبیاری صحیح بستگی دارد. این گیاه گل نداده و در خاک کاشته نمی‌شود. دو نوع برگ در این گیاه به چشم می‌خورد: برگ‌های کوچک و مسطح که توپ ریشه را پوشانده و آب و عناصر مغذی را جذب می‌کنند و برگ‌های سبز و گوشه دار که از تنه اصلی جوانه زده و می‌توانند به ارتفاع یک و نیم متر نیز برسند.
اگر در جست و جوی گیاهی با ظاهر متفاوت هستید، بدون شک این سرخس می‌تواند با برگ‌های متفاوت و نحوه رشد خود بر روی چوب، توجه شما را به خود جلب کند!
شیوه مراقبت از سرخس
بهترین روش برای نگهداری و برآورد نیازهای یک سرخس شاخ گوزنی این است که طبیعت اصلی آن را برایش فراهم کنید. همانطور که قبل‌تر اشاره کردیم، این گیاه در طبیعت اصلی خود به‌صورت اپیفیت رشد می‌کند و در جنگل‌های بارانی، میزان قابل قبولی از رطوبت را تجربه کرده و نور پس از عبور از شاخ و برگ سایر گیاهان (به صورت فیلتر شده) به آن می‌رسد.
میزان نور لازم برای گیاه
سرخس شاخ گوزنی ترجیح می‌دهد که در محیطی با نور فیلتر شده خورشید زندگی کند. برای مثال، اتاقی که در تمام طول روز نور نسبی خورشید (فیلتر شده و دارای کمی سایه) را دریافت کند، برای رشد این سرخس مناسب است. اگر می‌خواهید سرخس شاخ گوزنی را در محیطی با نور بیشتر قرار دهید، باید آب و رطوبت بیشتری نیز برای آن فراهم کنید. در هر صورت، مواظب باشید که اشعه‌های خورشید به صورت مستقیم به این گیاه نتابند، زیرا برگ‌های آن به‌راحتی دچار سوختگی شده و از بین خواهند رفت.
روش صحیح آبیاری
آبیاری صحیح و مناسب، فاکتوری اساسی در رشد موفق سرخس شاخ گوزنی است، به‌طوری‌که این گیاه باید به‌طور مرتب آبیاری شود. البته این موضوع نباید با آبیاری بیش‌ازحد و غرقاب کردن گیاه اشتباه گرفته شود. برای آبیاری سرخس شاخ گوزنی باید صبر کنید تا بخش پایه گیاه در بین دفعات آبیاری خشک شود. روال آبیاری باید تقریبا اینگونه باشد: هفته‌ای یکبار در ماه‌های گرم سال، و هر 2 الی 3 هفته در ماه‌های سرد.
جهت تسهیل در آبیاری، سرخس و تکیه گاه آن را از روی دیوار (یا هر جایی که به آن آویخته شده است) برداشته و آن را برای 10 الی 20 دقیقه در سینک پر از آب بخیسانید. هر زمان که احساس کردید ریشه‌ها کاملا از آب اشباع شده‌اند، سرخس را خارج کنید. سپس اجازه دهید گیاه کمی خشک شود و در نهایت آن را به مکان اولیه خود بازگردانید.
در طول نگهداری از سرخس شاخ گوزنی اگر متوجه شدید که برگ‌های پوشاننده ریشه (یا برگ‌های متمایل به پایین) گیاه قهوه‌ای یا سیاه شده‌اند، احتمالا گیاه را بیش از حد نیاز خود آبیاری کرده‌اید. همچنین، قهوه‌ای و پژمرده شدن نوک این برگ‌ها نیز نشانه نیاز گیاه به آب بیشتر است.
بهترین ترکیب خاک برای سرخس شاخ گوزنی
با اینکه می‌توانید یک سرخس شاخ گوزنی جوان را در خاک گلدان مرطوب پروش دهید، اما به محض آغاز روند بلوغ باید آن را به یک تکیه‌گاه مناسب منتقل کنید، چون همانطور که گفتیم این گیاه اپیفیت است، یعنی در طبیعت اصلی خود روی لبه و تنه درختان و سایر گیاهان بزرگ رشد می‌کند. پس در خانه شما نیز باید در شرایط مشابهی قرار بگیرد. برای متصل کردن سرخس شاخ گوزنی، به پیت، کمپوست، خزه و سایر الیاف طبیعی نیاز دارید تا نقش تنه درخت را برای گیاه ایفا کنند.
دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری گیاه
اگر لازم باشد فقط یک نکته را در مورد نگهداری سرخس شاخ گوزنی به خاطر بسپارید، آن نکته این است: سرخس شاخ گوزنی “عاشق” رطوبت است!
این گیاه دوست دارد در محیطی گرم و مرطوب زندگی کند. البته، انواع بالغ آن می‌توانند تا حدودی از پس هوای سرد و حتی یخبندان نیز بربیایند. برای افزایش رطوبت در اطراف گیاه، سعی کنید آن را در اتاقی مرطوب قرار دهید؛ مثلا حمام و آشپزخانه، البته به شرطی که محیط‌های یاد شده نورگیر باشند و نور مورد نیاز برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی را تامین کنند. استفاده از یک دستگاه کوچک مرطوب کننده هوا یا اسپری کردن مداوم آب به سرخس شاخ گوزنی نیز از دیگر روش های تامین رطوبت گیاهان رطوبت دوست و این گیاه به‌شمار می‌رود.
از رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی گذشته نوبت به بازه دمایی مناسب برای نگهداری از آن می‌رسد؛ در این باره باید بگوییم که بازه دمایی ایده‌آل برای سرخس شاخ گوزنی 10 الی 37 درجه سانتی‌گراد است. اگر گیاه خارج از این بازه دمایی قرار دارد، حتما وضعیت رطوبت را بررسی کرده و مشکلات احتمالی را برطرف کنید.
روش کود دادن به سرخس شاخ گوزنی
برای افزایش میزان رشد سرخس شاخ گوزنی خود، می‌توانید از کود محلول در آب متعادل استفاده کنید و در طول رشد فعال گیاه (فصل‌های بهار و تابستان) ماهی یکبار به آن کود بدهید.
آیا این سرخس سمی است؟
با اینکه سرخس شاخ گوزنی جز گیاهان سمی نیست؛ اما با توجه به ساختار گیاه، بهتر است آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود قرار دهید. برای مثال، آویزان کردن بهترین راه برای نگهداری از سرخس شاخ گوزنی است.
چگونه سرخس شاخ گوزنی را تکثیر کنیم؟
بهترین روش برای تکثیر این سرخس “تقسیم کردن” است. در طول نگهداری از سرخس شاخ گوزنی می‌توانید سرخس‌های شاخ گوزنی بزرگ و بالغ خود را به‌راحتی به گیاهانی کوچک‌تر تبدیل کنید. برای این کار، باید بخش‌هایی از ریشه را جدا کرده و در گلدانی کوچک با خاک مرطوب بکارید. هر بخش جدا شده باید دارای میزان کافی ریشه و حداقل یک برگ باشد. سپس گلدان‌های کوچک را در مکانی گرم و مرطوب قرار دهید تا زمان رشد مستقل آن‌ها فرا برسد. اگر این بخش‌های جدا شده برگ جدیدی تولید نکردند، ناراحت نشوید. این روش به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارد.
به‌طورکلی باید درنظر داشته باشید که تکثیر سرخس‌ها نیازمند کمی تمرین و تجربه است و حتی باغبانان حرفه‌ای نیز همیشه در آن موفق نمی‌شوند.
روش هرس کردن گیاه
سرخس شاخ گوزنی نیازی به هرس کردن ندارد، حتی برگ‌های قهوه‌ای شده آن نیز نباید از روی آن جدا شوند، به‌طوری‌که اگر به ریشه (پایه) گیاه نگاه کنید، ممکن است برگ‌های محافظی را می‌بینید که با گذشت زمان قهوه‌ای رنگ شده‌اند، این برگ‌ها بخش مهمی از گیاه هستند و باید روی ریشه باقی بمانند.
آفات آلوده کننده و بیماری‌های احتمالی سرخس شاخ گوزنی
سرخس شاخ گوزنی به‌خودی خود به آفت های گیاهان آپارتمانی رایج مبتلا نمی‌شود، اما اگر گیاهی در اطراف آن بیمار باشد، ممکن است دچار کنه تار عنکبوتی شود. بنابراین باید گیاهان اطراف آن را به خوبی بررسی کنید تا ناقل بیماری نباشند. در طول نگهداری از سرخس شاخ گوزنی اگر لکه‌های سیاه رنگ روی سطح برگ‌های این سرخس مشاهده کردید، حتما مشکل به‌دلیل بالا بودن رطوبت هوا یا وجود اسپورها ایجاد شده است. برای درمان، باید از روغن چریش یا سایر قارچ‌کش‌های طبیعی استفاده کنید.
