اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که به خرید گل ارکیده و نگهداری از آن در محل کار یا زندگی خود علاقه دارید، باید بدانید که یک ارکیده سالم چه ویژگی‌هایی دارد. اینگونه می‌توانید بهترین گل ارکیده را برای خود خریداری کرده و تا مدت زیادی از زیبایی و شادابی آن لذت ببرید. اما اگر در مورد این موضوع اطلاعات چندانی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مقاله همراه ما باشید و نکات مهم برای انتخاب یک گل ارکیده سالم را یاد بگیرید.
مقدمه
خریدن یک گیاه ارکیده گاهی می‌تواند به آسانی آب خوردن باشد و گاهی هم به دشواری آوردن آب از سر چشمه! به عبارت دیگر، اگر اطلاعات کافی در این زمینه نداشته باشید، مجبورید به شانس خود اعتماد کرده و تنها با اکتفا به ویژگی‌های ظاهری گیاهان، یکی از آنها را برای خود انتخاب کنید. حال بستگی به این دارد که گردونه شانس شما چگونه بچرخد! شاید یک ارکیده سالم را انتخاب کردید و شاید هم، یک گیاه بیمار رو به افول را به خانه آوردید. بنابراین، بهتر است چند نکته کلیدی در خصوص چگونگی انتخاب گل ارکیده سالم را بدانید تا از میان همه ارکیده‌های موجود در فروشگاه، سالم‌ترین گیاه موجود را خریداری کنید و حداقل در منزل خود، شاهد یک دوره کامل گلدهی ارکیده باشید. برای دانستن نکات کلیدی برای خرید ارکیده سالم ادامه این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب ضمن گفتن نکات مهم برای انتخاب یک گل ارکیده سالم به دانستنی‌هایی در باب نگهداری و خرید گل ارکیده نیز خواهیم پرداخت.
برای خرید یک گل ارکیده سالم باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
سالم بودن ارکیده، موضوع بسیار مهمی است. فرقی نمی‌کند که این گیاه را برای نگهداری طولانی مدت در منزل خود تهیه کرده یا می‌خواهید آن را به دوستی هدیه دهید. معمولا در چنین شرایطی، سعی می‌کنید زیباترین ارکیده را انتخاب کنید. اما علاوه بر زیبایی ظاهری، فاکتورهای مهم دیگری نیز وجود دارد که باید آنها را مد نظر قرار دهید، این فاکتورها به شرح زیراند:
1. توجه به ریشه‌های گل
گیاه را به‌آرامی از نزدیکی سطح خاک گرفته و کمی آن را تکان دهید. ارکیده‌های اپیفیت (شامل دندروبیوم، کاتلیا، فالانوپسیس، اونسیدیوم و براساولا) معمولا در ترکیبی متخلخل و متشکل از تکه‌های پوست درخت، زغال چوب، یونولیت و سایر مواد ارگانیک و غیرطبیعی کاشته می‌شوند. اگر ریشه‌ها محکم به دیواره گلدان نچسبیده باشند، می‌توانید ارکیده را با ملایمت از گلدان خارج کرده و به خوبی ریشه‌های آن را بررسی کنید، اما اگر ریشه‌ها به دیواره گلدان چسبیده باشند، هیچ اقدامی برای خارج کردن گیاه انجام ندهید؛ زیرا این کار خلاف میل گیاه بوده و سبب وارد شدن آسیب به ریشه‌ها خواهد شد. اگر چند ریشه از سطح رویی خاک بیرون زده بود، به معنی بیمار بودن گیاه نیست. بلکه این اتفاق طبیعی است و مادامی که گیاه سالم باشد، قابل رفع شدن است. به یاد داشته باشید که حتی اگر یک ارکیده سالم به خوبی در خاک کاشته نشده است، هنوز هم می‌توانید آن را خریداری کنید. البته به شرط آنکه بلافاصله پس از خرید و آوردن گیاه به خانه، آن را مجدد در خاک و گلدانی مناسب بکارید.
ریشه‌های یک ارکیده سالم در حالت خشکی به رنگ سبز روشن، و در صورت خیس بودن به رنگ سبز تیره هستند. نوک این ریشه‌ها نیز باید بلند، براق، سبز و تیز باشد. هر چه نوک رویان ریشه بلندتر باشد، گل ارکیده سالم تر است. ریشه‌های یک ارکیده بیمار، پژمرده و نرم است؛ همچنین رنگ این ریشه‌ها در حالت خشکی سفید بوده و در صورت خیس شدن نیز به زرد مایل به قهوه‌ای تغییر می‌کند. فراموش نکنید که گیاهی با ریشه‌های بیمار و مرده، رشد جدیدی نداشته و زنده نخواهد ماند.
2. مشاهده و بررسی برگ‌ها
این مورد کمی به دقت و تخصص بیشتری نیاز دارد، چون گوناگونی دنیای برگ‌های ارکیده سبب می‌شود تا نتوانیم یک قانون کلی در خصوص تمامی آنها ذکر کنیم. بعضی از ارکیده‌ها دارای برگ‌هایی نازک و مداد مانند هستند، در حالی که بعضی دیگر برگ‌های گوشتی و صاف دارند. بعضی هم (مثل ارکیده شبح) هیچ برگی ندارند و مثل توده کوچکی از ریشه به‌نظر می‌رسند! به هر حال، در هر شرایطی بهتر است به دنبال گیاهی با برگ‌های ضخیم، محکم و دارای رنگ روشن باشید.
رنگ برگ‌های سالم باید سبز- زرد ملایم باشد، چیزی شبیه به رنگ یک سیب سبز! برگ‌هایی که خیلی سبز و درخشان هستند، عموما بیش‌ازحد کود دریافت کرده‌اند و شکوفه‌دهی خوبی نخواهند داشت. ضمن اینکه عدم حضور آفات و حشرات را نیز از یاد نبرید! تمامی نقاط برگ را به خوبی بررسی کرده و آن را از لحاظ وجود آفات، رنگ پریدگی‌های قابل تشخیص و لکه‌های نرم چک کنید. در نهایت، مطمئن شوید که پایه برگ‌ها (محل رشد) نابود نشده و کاملا سالم باشد.
3. مشاهده و بررسی پیاز گل
دو نوع ارکیده اپیفیت داریم: دسته اول، آن‌هایی هستند که از یک نقطه مستقل رشد می‌کنند (مثل فالانوپسیس). دسته دوم هم شامل ارکیده‌هایی است که از یک ریزوم خزنده حاصل می‌شوند (مثل کاتلیا). گیاهان دارای یک ساقه را “مونوپودیال”، و گیاهان دارای ریزوم خزنده را “سیمپودیال” می‌نامیم. ارکیده‌های سیمپودیال هر ساله همراه با برگ‌ها و شکوفه‌های جدید خود، یک پیاز (یا شبه پیاز) تازه نیز تولید می‌کنند. هنگام خرید این نوع ارکیده، از گوشتی و فربه بودن شبه پیازها اطمینان حاصل کنید.
4. شمردن تعداد شکوفه‌های باز نشده ارکیده
اگر می‌خواهید یک گل ارکیده سالم در حال گلدهی بخرید، از انتخاب گیاهی که تمام غنچه‌های آن باز شده‌اند اجتناب کنید. گل‌های زیبای ارکیده عمر تقریبا طولانی داشته و حداقل برای یک ماه بر روی گیاه باقی خواهند ماند؛ اما اگر گیاهی را بخرید که تعداد زیادی از شکوفه‌های آن باز نشده است، برای مدت طولانی‌تری از ارکیده گلدار خود لذت خواهید برد!
همچنین به سراغ ارکیده‌هایی با شکوفه‌های پژمرده و زرد نروید، زیرا این شکوفه‌ها در اغلب موارد دچار ریزش شده و به مرحله باز شدن نخواهند رسید.
5. پرسیدن نام و مشخصات دقیق گل ارکیده
این مورد برای انتخاب گل ارکیده سالم شاید کمی غیرضروری به‌نظر برسد، اما بهتر است ارکیده‌ای را انتخاب کنید که نام و نوع آن ذکر شده و مشخص باشد. گیاهانی را که تنها با نام “ارکیده” یا “ارکیده گلدار” به فروش می‌رسند خریداری نکنید. تا حد ممکن بهتر است نوع، گونه یا حداقل نام کامل علمی ارکیده ذکر شده باشد. دانستن این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا تصمیم درست‌تری را هنگام انتخاب گیاه مناسب برای منزل خود اتخاذ کنید.
برای مثال، می‌توانید ویژگی‌های آن نوع بخصوص را در اینترنت جست و جو کرده و متوجه شوید که آیا پاسخگوی انتظارات شما هست یا خیر. همچنین اگر قصد دارید یک کلکسیون ارکیده داشته باشید، باید بدانید که چه نوع ارکیده‌ای را پرورش خواهید داد. پس به دنبال برچسب اطلاعات بگردید یا جزئیات گیاه انتخابی خود را از فروشنده بپرسید.
آیا خریدن ارکیده‌ای که در حال گلدهی می‌باشد، کار دستی است؟
از نکات مربوط به گل ارکیده سالم گذشته نوبت به نکات فرعی آن می‌رسد. دراین باره باید بگوییم که بسیاری از افراد تمایل دارند ارکیده‌ای بخرند که در حال گلدهی است؛ زیرا آوردن چنین گیاه زیبایی با گل‌های خیره کننده به منزل، می‌تواند رضایتی آنی برای آنها رقم بزند. در این شرایط، معمولا ارکیده را بر روی یک میز زیبا قرار داده و در روزهای اول، مدام سری به آن زده و از طراوت گل‌ها لذت بسیاری می‌برند. اما چنین انتخابی، معایب خود را نیز دارد.
گیاه ارکیده، بخش عظیمی از انرژی خود را صرف تولید گل و شکوفه می‌کند. برای مثال، بسیاری از پرورش دهندگان ارکیده می‌دانند که ارکیده “فالانوپسیس”، می‌تواند تمام انرژی خود را صرف گلدهی کرده و تا مرز مرگ و نابودی پیش برود؛ یعنی به‌طور مداوم و در چند سال متوالی گل داده و سپس ناگهان نابود شده و مرگ را تجربه کند.
برای اینکه بدانید خرید ارکیده در حال گلدهی برای شما مناسب است یا خیر، باید به هدف خود از خرید این گل رجوع کنید. اگر قصد دارید شانس زنده ماندن گیاه را به حداکثر رسانده و زمان کافی برای عادت کردن به محیط منزل را به ارکیده بدهید، بهتر است گیاهی را تهیه کنید که در دوران گلدهی خود نباشد. اما اگر نمی‌توانید در برابر زیبایی گل‌های ارکیده مقاومت کرده و دوست دارید صرفا این گل را در منزل داشته باشید، هیچ ایرادی ندارد. همان‌طور که در بخش نکات گل ارکیده سالم اشاره کردیم، سعی کنید گیاهی را انتخاب کنید که دارای تعداد زیادی از غنچه‌های باز نشده است؛ زیرا اینگونه می‌توانید برای مدت طولانی‌تری از گل‌های ارکیده خود بهره‌مند شوید.
چگونه گل ارکیده را به آب و هوای جدید عادت دهیم؟
عیبی ندارد اگر یکی دو هفته ارکیده را روی میز پذیرایی قرار داده و از جلوه خاص آن لذت ببرید، به‌خصوص اگر گیاه شما در حال سپری کردن دوران گلدهی خود است، اما باید بدانید که هیچ ارکیده‌ای نمی‌تواند برای طولانی مدت روی میز ناهار خوری به رشد و حیات خود ادامه دهد! همچنین، باید بدانید که وقتی ارکیده برای نخستین بار وارد منزل شما می‌شود، دچار شوک ناشی از تغییر محیط خواهد شد. ارکیده‌ها تمایلی به تغییر مکان ندارند، به ویژه هنگامی که در بازه گلدهی هستند. به همین دلیل، ممکن است به محض آوردن ارکیده به خانه، تعدادی از غنچه‌های باز نشده آن را از دست بدهید.
در شرایط ایده‌آل، بهتر است نخستین روزهای نقل مکان به خانه، روزهایی ملایم و بی‌خطر برای ارکیده باشد. به‌این‌منظور گیاه را در معرض نور مستقیم خورشید، کنار دستگاه‌های سرمایشی و یا حوالی پنکه قرار نداده و آن را در آب غرق نکنید! شاید این نکات با دانش بسیاری از افراد متناقض باشد، اما حقیقت این است که گاهی باید اجازه دهید ارکیده دوران خشکی را نیز تجربه کند. با اینکه این گیاه عاشق رطوبت است و به آبیاری خوبی نیاز دارد، اما توان آن در برابر تحمل دائمی آب محدود است. غرقاب کردن ارکیده (به ویژه در روزهای نخست آوردن آن به منزل)، منجر به پوسیدگی ریشه و حتی مرگ گیاه خواهد شد.
پس از سپری شدن روزهای نخست، می‌توانید ارکیده را به مکان همیشگی خود منتقل کنید. هنگام انتخاب مکانی مناسب برای گیاه، حتما در مورد ویژگی‌ها و نیازهای آن مطالعه کرده و طبق آن تصمیم گیری کنید. فراموش نکنید که هر نوع ارکیده دارای نیازهای خاصی است که دانستن و رعایت کردن آنها، طول عمر گیاه را افزایش خواهد داد.
