زامیفولیا (زاموفیلیا) یکی از مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است که برای افرادی که در امر نگهداری از گیاهان مبتدی هستند، انتخاب بسیار خوبی میباشد. اما یکی از گونه‌های جذاب زامیفولیا که ما امروز قصد معرفی آن را به شما داریم، گیاه زامیفولیا بلک است که به دلیل داشتن برگ‌هایی تیره‌رنگ به این نام خوانده می‌شود. شما می‌توانید این گیاه زیبا را از یک فروشگاه آنلاین گل و گیاه خریداری کرده و در خانه یا محل کارتان به راحتی نگهداری کنید. زیرا شیوه مراقبت از زامیفولیا بلک نیز همچون زامیفولیا سبز، بسیار آسان است و مطمئنا از پرورش آن لذت خواهید برد.
مقدمه‌ای بر گیاه زامیفولیا بلک
زامیفولیا بلک یا زاموفیلیا بلک برای نخستین بار در سال 2006 در گلخانه‌ای در کره جنوبی پدیدار شد. در آن سال، صاحب گلخانه متوجه شد که در یکی از گیاهان زامیفولیای او شاخه‌ای سیاه رنگ روییده است. این جهش به‌طورطبیعی در این گیاه ایجاد شده بود و پس از تکثیرهای متوالی، این ویژگی به نسل‌های بعد گیاه نیز منتقل شد. همین اتفاق باعث شده تا امروزه شاهد حضور و نگهداری از گیاه زامیفولیا بلک یا زاموفیلیا بلک در گلخانه‌ها و منازل باشید.
زامیفولیا بلک یا زاموفیلیا بلک جزء محبوب‌ترین گیاهان کلکسیونرها و افراد علاقه‌مند به گیاهان آپارتمانی است. این گیاه با داشتن برگ‌های بنفش تیره خود، در میان گیاهان سبز رنگ به زیبایی متمایز شده و جلوه‌ی متفاوتی را رقم می‌زند. هر چه زمان بیشتری از عمر گیاه سپری شود، رنگ برگ‌ها تیره‌تر شده و بیشتر سیاه به‌نظر می‌رسند. نگهداری از زاموفیلیا بلک یا سیاه تقریبا آسان است و مثل سایر گیاهان خانواده زامیفولیا این گیاه نیز، گیاه مقاومی است. فقط کافی است خاک و نور مناسب برای آن فراهم کنید تا شاهد رشد و بالندگی آن باشید.
باتوجه به ویژگی‌های زامیفولیا بلک اگر به‌تازگی قصد خرید گیاه آپارتمانی جدیدی را داشته یا نگهداری از گیاهان را آغاز کرده‌اید، زامیفولیا بلک می‌تواند انتخابی عالی برای شما باشد، زیرا این گیاه جز گیاهان مقاوم به‌شمار رفته و نگهداری از آن آسان است. اگر دوست دارید با روش نگهداری زاموفیلیا بلک آشنا شوید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
شیوه مراقبت از گیاه زامیفولیا بلک (زاموفیلیا بلک)
این گیاه بسیار متکی به نفس است! به‌عبارتی زامیفولیا بلک می‌تواند میزان مصرف و ذخیره سازی آب و عناصر مغذی را توسط ریزوم خود کنترل کند. ریزوم یا زمین ساقه، ساقه‌ای افقی و زیرزمینی است که شاخه‌ها و ریشه‌های گیاه از گره‌های آن رشد می‌کنند. این بخش از گیاه ذخیره‌سازی مواد مورد نیاز گیاه را نیز برعهده دارد. وجود ریزوم در زامیفولیا بلک سبب می‌شود تا گیاه حتی تا چند هفته بدون نیاز به آبیاری رشد کند؛ به همین دلیل اگر فردی هستید که در بیشتر اوقات آبیاری گیاه خود را فراموش می‌کنید، نگهداری از زاموفیلیا بلک یا زامیفولیا سیاه یک انتخاب عالی برای شماست.
زامیفولیا بلک زیبا می‌تواند شرایط محیطی متفاوتی را تحمل کند و تا حد زیادی در برابر ابتلا به آفات و بیماری‌های گوناگون مقاوم است. جالب است بدانید جوانه‌های زامیفولیا بلک به طرز شگفت‌آوری به‌رنگ سبز روشن هستند و با گذشت زمان، این رنگ سبز به بنفش تیره تغییر خواهند کرد.
جالب است بدانید در طول فصل رشد و در شرایط محیطی ایده‌آل، زامیفولیا بلک می‌تواند روزی یک سانتی متر رشد کند! این رشد سریع معمولا پس از یک دوره خفتگی طولانی حاصل می‌شود. پس اگر همه شرایط نگهداری را برای زاموفیلیا بلک خود فراهم کردید و گیاه شما آفت و مشکل هم نداشت، ولی اثری از رشد ندیدید، نگران نباشید گیاه شما در دوره خفتگی است.
روش صحیح آب‌دهی
در طول نگهداری از زاموفیلیا سیاه یا زامیفولیا بلک هنگامی که خاک گیاه کاملا خشک بود، آن را آبیاری کنید. چون این گیاه همان‌طور که گفتیم دارای ریزوم است و مقداری آب برای مصرف گیاه در آن ذخیره می‌شود و آب ذخیره شده در ریزوم نیز، در هنگام نیاز برای گیاه آزاد شده و آن را در برابر خشکی مقاوم می‌سازد. با اینکه این قابلیت سبب می‌شود تا زامیفولیا بلک نیاز کمتری به آبیاری پیدا کند، اما ممکن است زمینه را برای آبیاری بیش‌ازحد آن نیز فراهم کند، به‌طوری‌که ممکن است تصور کنید که هر چه بیشتر به گیاه آب بدهید، حجم بیشتری را ذخیره می‌کند و این درحالی است که واقعا اینطور نیست و اینکار جز آسیب زدن به گیاه چیزی دیگری برای آن به‌همراه ندارد. بنابراین همیشه نیاز و ظرفیت دریافتی گیاه را اولویت قرار دهید و به‌میزان لازم و درست زمانی که خاک گیاه کاملا خشک شد آن را آبیاری کنید.
به‌منظور اطلاع دقیق از زمان آبیاری زامیفولیا بلک کافی است انگشت خود یا یک سیخ چوبی را داخل خاک آن فرو کرده و رطوبت خاک را بررسی کنید، اگر خاک به‌طور کامل خشک شده بود، آن را آبیاری کنید.
نور مناسب
زاموفیلیاها جز گیاهان سایه دوست و به زندگی کردن در نور کم معروف هستند. زامیفولیا بلک نیز از این قائده مستثنی نیست. این گیاه، جزو معدود گیاهانی است که می‌توانید آن را در یک حمام یا راهرو بدون پنجره نیز قرار دهید، اما پیشنهاد می‌کنیم هرگز چنین کاری نکنید، چون در نهایت منجربه ازبین‌رفتن گیاه خواهید شد.
با اینکه زامیفولیا بلک می‌تواند در نور کم نیز زندگی کند، اما ترجیح آن بر دریافت نور کافی اما غیرمستقیم خورشید است. هر چه محیط روشن‌تر باشد، رشد گیاه نیز بیشتر شده و در نتیجه زامیفولیای بزرگتری خواهید داشت. فقط در مدت نگهداری از زاموفیلیا بلک یا زامیفولیا بلک مطمئن شوید که نور خورشید به‌صورت مستقیم به گیاه نتابد (به ویژه در ساعات 11 الی 15) چون نور مستقیم باعث از بین رفتن گیاه و سوختن برگ‌های آن خواهد شد.
پیشنهاد ما این است که برای فراهم کردن نور مناسب برای نگهداری از زامیفولیا بلک آن را در نزدیکی یک پنجره نورگیر (مثلا پنجره جنوبی خانه‌تان) قرار دهید.
بهترین خاک برای گیاه
خاک مناسب برای نگهداری از زامیفولیا بلک یا سیاه خاکی است که زهکشی خوبی داشته باشد. اگر شما از قبل مقداری خاک گلدان در خانه دارید، کافی است چند مشت پرلیت یا ورمیکولیت نیز به آن اضافه کرده و برای زاموفیلیا بلک خود استفاده کنید. اگرهم می‌خواهید خاکی تازه خریداری کنید، باید مطمئن شوید که مقداری پرلیت در ترکیبات آن وجود داشته باشد.
نکته بعدی، توجه به حفرات زهکشی در زیر گلدان است. بدون وجود این حفرات، زهکشی انجام نخواهد شد. پس آماده سازی خاک و وجود حفرات متعدد در زیر گلدان به یک اندازه اهمیت دارند.
زمان و روش کود دادن به زامیفولیا بلک
برای تقویت رشد گیاه، هر 2 الی 3 ماه یکبار به آن کود متعادل بدهید. کود مایعی را انتخاب کنید که نسبت NPK (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) آن 1:1:1 یا 20:20:20 باشد (هر دو اعداد به یک معنی هستند). برای کوددهی، میزان توصیه شده روی بسته بندی کود را در آب رقیق کرده و به خاک گیاه اضافه کنید. دقت کنید که کود همیشه باید بر روی خاک مرطوب ریخته شود تا از سوختگی گیاه جلوگیری شده و باعث خراب شدن ریشه‌ها آن نشود. ازاین‌رو بهتر است کوددهی همراه با آبیاری گیاه باشد. همچنین با رسیدن فصل سرما و آغاز دوران خفتگی نیز، باید کوددهی را متوقف کنید.
به طور کلی، زامیفولیا بلک خیلی اهل کود نیست. پس اگر به‌هر دلیلی این مرحله را فراموش کردید، نیازی نیست خود را سرزنش کنید. ممکن است رشد گیاه کمی کاهش پیدا کند، اما هنوز زنده است و به حیات خود ادامه خواهد داد.
دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری گیاه
زامیفولیا بلک خود را در محیطی با دمای بیشتر از 10 درجه سانتی گراد قرار داده و آن را از دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی دور نگهدارید. به‌این‌منظور بازه دمایی متعادل منازل برای رشد این گیاه مناسب است و نیازی نیست اقدام خاصی را در این خصوص انجام دهید.
گفتنی است اگر در آب و هوایی با زمستان‌های متعادل زندگی می‌کنید، می‌توانید زامیفولیا بلک خود را در خارج از خانه نیز قرار دهید، اما دقت داشته باشید که این گیاه نباید در دمای کمتر از 5 درجه سانتی‌گراد باقی بماند.
از دما گذشته نوبت به رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از زاموفیلیا سیاه یا زموفیلیا بلک می‌رسد. خوشبختانه زامیفولیا بلک به میزان خاصی از رطوبت نیاز ندارد و رطوبت عادی منزل برای آن کافیست. فقط باید آن را در نزدیکی ورودی‌ها قرار نداده و همان‌طور که گفتیم آن را از دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی دور نگه دارید.
آیا زامیفولیا بلک سمی است؟
بله. زاموفیلیا بلک برای کودکان و حیوانات خانگی خطرناک بوده و جز گیاهان سمی است، چون کریستال‌های کلسیم اگزالات در تمامی بخش‌های این گیاه حضور دارند. اگرچه این ترکیبات کشنده نیستند، اما در صورت تماس شیره گیاه با پوست ممکن است التهاب جزئی ایجاد شود. ازاین‌رو اگر در شرایطی هستید که باید گیاه را هرس کرده یا گلدان آن را عوض کنید، حتما از دستکش استفاده کنید.
در طول نگهداری از زامیفولیا سیاه یا زاموفیلیا بلک اگر سگ‌ها، گربه‌ها و سایر حیوانات خانگی مقدار زیادی از برگ‌های آن را ببلعند، کریستال‌های کلسیم سبب ایجاد مشکل در سیستم گوارشی آنها خواهد شد. بنابراین بهتر است این گیاه را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی خود خارج کنید.
زمان و روش عوض کردن گلدان گیاه
با توجه به میزان رشد زامیفولیا بلک تقریبا هر 2 الی 3 سال یکبار باید گلدان زامیفولیا بلک را عوض کنید تا فضای کافی برای رشد بخش‌های جدید آن وجود داشته باشد. در طول نگهداری از زاموفیلیا بلک یا زامیفولیا سیاه تعویض گلدان باید به‌صورت مرتب انجام شود، زیرا ریشه این گیاه به‌سرعت متراکم شده و اگر کمی تعلل کنید، خارج کردن آن از گلدان بسیار سخت خواهد شد.
موقع خرید گلدان حتما به‌خاطر داشته باشید که گلدان انتخابی یک سایز بزرگ‌تر از گلدان قبلی باشد، چون گلدان خیلی بزرگ باعث باقی ماندن بیش‌ازحد آب در گلدان شده و درنهایت به پوسیدگی ریشه و ازبین‌رفتن گیاه منجر خواهد شد.
گفتنی است تعویض گلدان، زمان مناسبی برای تکثیر گیاه است. پس اگر دوست دارید آن را تکثیر کنید، در این زمان دست به کار شوید.
چگونه زامیفولیا بلک را تکثیر کنیم؟
از آنجایی که زامیفولیا بلک، گیاهی خاص و کمیاب است، احتمالا مثل هر کس دیگری شما هم بخواهید آن را تکثیر کنید تا تعداد بیشتری از این گیاه داشته باشید یا شاید هم دوست داشته باشید از گیاه خود تکثیر کرده و به عزیزانتان هدیه دهید! خبر خوش این است که تکثیر زامیفولیا بلک بسیار آسان است! برای تکثیر، می‌توانید از روش‌هایی مثل قلمه زدن ساقه، قلمه زدن برگ و یا تقسیم کردن گیاه استفاده کنید.
در طول نگهداری از زموفیلیا سیاه یا زامیفولیا بلک ساده‌ترین و موثرترین روش تکثیر این گیاه، تقسیم کردن ریشه آن است. کافی است در حین تعویض گلدان، توپ ریشه را به دو قسمت تقسیم کنید. این روش سیستم ریشه‌ای فعلی را حفظ نموده و اجازه می‌دهد تا گیاه سریعا خود را در گلدان جدید بازیابی کند، همچنین رشد بخش‌های جدید نیز تشویق خواهد شد. به‌همین‌سادگی!
اما اگر تقسیم کردن روش مناسبی برای شما نیست یا دوست ندارید گیاه را از گلدان خود خارج کنید (مثلا گیاه کاملا به گلدان چسبیده است)، می‌توانید از طریق قلمه زدن گیاه را تکثیر کنید. برای انجام این کار، قسمتی از ساقه یا برگ را در آب قرار داده و صبر کنید تا ریشه‌ها پدیدار شوند. پس از ظهور ریشه‌ها، آنها را در گلدان‌های کوچک با خاک مرطوب بکارید. منتها در نظر داشته باشید که ممکن است قلمه زدن در مراحل اولیه آسان‌تر به‌نظر برسد، اما میزان موفقیت آن کمتر بوده و به رسیدگی بیشتری نیاز دارد.
روس هرس کردن گیاه چگونه است؟
درست است که زامیفولیا بلک چشم هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند، اما این نباید باعث بشود تا شما اجازه بدهید تمام محیط خانه با این گیاه پوشیده شود! چون ساقه‌های بلند این گیاه می‌توانند بیش‌ازحد بلند شده و حتی مسیر دریافت نور سایر گیاهان را نیز سد کنند. برای کنترل این شاخه‌ها، کافی است آنها را از محل اتصال به تنه اصلی ببرید و به گیاه شکل منظمی بدهید، منتها هنگام هرس کردن، مواظب باشید پوست دستتان تماسی با شیره داخل ساقه‌ها نداشته باشد.
همچنین توصیه ما این است که اگر تجربه هرس کردن ندارید، از یک متخصص کمک گرفته و انجام اینکار را به او بسپارید. ضمن اینکه موقع هرس کردن گیاه زمان خوبی برای قلمه گرفتن از آن است و می‌توانید به کمک قلمه‌ها چندین زامیفولیا جدید نیز داشته باشید.
مختصری درباره گلدهی زامیفولیا بلک
زامیفولیا بلک، جزء گیاهان گلدار به‌حساب آمده و در اواخر تابستان تا اوایل پاییز، شکوفه‌های خود را نمایان می‌کند. البته، این گل‌ها بسیار کوچک هستند و به سختی دیده می‌شوند. به‌عبارت دیگر، مقصود اصلی از نگهداری زامیفولیا بلک یا زاموفیلیا بلک بهره بردن از زیبایی برگ‌های خاص آن است.
آفات آلوده کننده و بیماری‌های احتمالی گیاه
زامیوفلیا بلک تا حد قابل توجهی در برابر آفات و بیماری‌های مختلف آسیب‌ناپذیر است، بااین‌حال ممکن است شپشک معمولی یا شپشک آردی به آن حمله کنند. ازاین‌رو در طول نگهداری زامیفولیا بلک یا زاموفیلیا سیاه سعی کنید حداقل ماهی یکبار تمامی بخش‌های آن و گیاهان اطرافش را بررسی کرده تا اگر مورد مشکوکی بود آن را سریعا شناسایی کرده و بتوانید خیلی سریع درصدد رفع آن برآیید.
اگر گیاه شما به آفت دچار شد می‌توانید برای درمان آنها، از اسپری آب و صابون استفاده کرده یا سراغ آفت‌کش‌های مخصوص بروید.
اما در خصوص بیماری‌های رایج در طول نگهداری از زاموفیلیا بلک باید بگوییم که محتمل‌ترین عفونتی که ممکن است زامیفولیا بلک را درگیر کند “پوسیدگی ریشه” است. این اتفاق در نتیجه آبیاری بیش‌ازحد رخ داده و سبب زرد شدن برگ‌ها می‌شود. برای درمان، ابتدا مطمئن شوید که عملیات زهکشی به درستی انجام می‌شود. سپس برای 6 هفته آبیاری را متوقف کنید. در ادامه تنها زمانی به آبیاری ادامه دهید که مطمئن شوید زهکشی خاک درست است و خاک و گلدان می‌توانند آب اضافی را کاملا از خود خارج کنند.
گفتنی است اگر خاک گلدان زامیفولیا شما زهکشی خوبی ندارد، اضافه کردن مقداری پرلیت و یا شن و ماسه به خاک راه حل خوبی است.
