بیش‌فعالی (ADHD یا اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی) یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی-رشدی در کودکان است. تشخیص این اختلال معمولاً از طریق پرسش‌نامه‌ها، مصاحبه با والدین و معلمان، و بررسی رفتار کودک انجام می‌شود. با این حال، یکی از ابزارهای نوین و علمی برای ارزیابی دقیق‌تر، نقشه مغزی (qEEG) است. این ابزار می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد فعالیت‌های الکتریکی مغز کودک ارائه دهد و به متخصصان در تشخیص و مدیریت بهتر ADHD کمک کند.
نقشه مغزی یا الکتروآنسفالوگرافی کمّی (qEEG) یک روش غیرتهاجمی برای ثبت و تحلیل فعالیت‌های الکتریکی مغز است. در این روش، الکترودهایی روی پوست سر قرار می‌گیرند که سیگنال‌های مغزی را ضبط می‌کنند. این سیگنال‌ها به صورت امواج مغزی (دلتا، تتا، آلفا، بتا و گاما) طبقه‌بندی می‌شوند. سپس این اطلاعات با استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته تحلیل شده و به صورت نقشه‌ای رنگی نمایش داده می‌شود.
اصلی‌ترین تفاوت نقشه مغز کودک بیش فعال با مغز کودک سالم، اختلاف در فرکانس و سرعت انتشار امواج مغزی است. منبع: zimadarman
تحقیقات نشان داده‌اند که کودکان مبتلا به ADHD معمولاً الگوهای خاصی از فعالیت مغزی دارند. برای مثال:
این الگوها می‌توانند به متخصصان کمک کنند تا با دقت بیشتری اختلال را تشخیص دهند و همچنین شدت آن را ارزیابی کنند.
یکی از روش‌های درمانی مبتنی بر نقشه مغزی، نوروفیدبک است. در این روش، کودک یاد می‌گیرد که چگونه فعالیت مغزی خود را تنظیم کند. این فرآیند با استفاده از بازخوردهای بصری یا شنیداری انجام می‌شود.
با وجود مزایای متعدد، استفاده از نقشه مغزی محدودیت‌هایی نیز دارد:
نقشه مغزی ابزار قدرتمندی است که می‌تواند در تشخیص و درمان کودکان بیش‌فعال نقش مؤثری ایفا کند. این روش با ارائه اطلاعات دقیق در مورد فعالیت مغزی، به متخصصان کمک می‌کند تا برنامه‌های درمانی مؤثرتری طراحی کنند. هرچند که استفاده از آن نیازمند هزینه و تخصص است، اما مزایای بلندمدت آن می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در کیفیت زندگی کودک و خانواده‌اش ایجاد کند.
منبع: کلینیک زیمادرمان
