کم‌کم به زمان خانه تکانی برای عید نزدیک می‌شویم و در همه خانه‌ها می‌توانیم کارها و فعالیت‌هایی برای تمیز کردن خانه ببینیم. در این مقاله می‌خواهیم تا تاثیر خانه تکانی بر سلامت ذهن را باهم بررسی کنیم.
علاوه بر این زمان، بعضی از افراد وقتی‌که احساس خستگی می‌کنند، به‌جای استراحت یا انجام کارهای تفریحی، خانه‌شان را تمیز می‌کنند. این افراد میزشان را مرتب می‌کنند و کارهایی که عموماً به پاکیزگی محیط ربط دارد؛ را انجام می‌دهند.تحقیقات پژوهشگران نشان داده که مرتب کردن خانه و محیط کار می‌تواند باعث افزایش سلامت ذهنی افراد شود. تمیز کردن یا مرتب کردن خانه حتی در حد یک گردگیری ساده، باعث برگشت ذهن به حالت استراحت و حالت آرامش می‌شود.
همنطور که گفتم؛ امروز به بررسی، تاثیر خانه تکانی بر سلامت ذهن می‌پردازیم.
تأثیر منفی بی‌نظمی و آشفتگی محیط زندگی بر روی ذهن
تمیز نگه‌داشتن خانه و درگیر شدن با گردوخاک‌ها، می‌تواند تأثیر خوبی بر روی سلامت ذهن افراد داشته باشد؛ چون این فعالیت‌ها باعث افزایش نظم خانه می‌شود و این نظم نیز تأثیر فوق‌العاده مثبتی بر روی سلامت ذهن می‌گذارد.
در یک مطالعه روانشناسی شواهدی مبنی بر وجود ارتباط میان افسردگی و بی‌نظمی خانه یا محیط کار اشخاص پیداشده است. بر اساس این مطالعه افرادی که در محیط‌های بی‌نظم و شلوغ یا زندگی می‌کنند؛ بیشتر دچار افسردگی می‌شوند. در عوض افرادی که در محیط کار یا خانه منظم کار و زندگی می‌کنند. احساس شادابی و سرزندگی بیشتری دارند و کمتر در معرض افسردگی قرار می‌گیرند.
نظم محیط باعث تشویق فرد به سمت نظم می‌شود.
بی‌نظمی و آشفتگی محیط، تمرکز اشخاص را به هم می‌زند و نمی‌گذارد که افراد روی کارهایشان تمرکز کنن. شلوغی محیط باعث می‌شود تا بخشی از مغز درگیر پردازش اطلاعات غیرمفید شود. راندمان کار، پایین بیاید و زود باعث خستگی شود.
از سوی دیگر آشفتگی و بی‌نظمی خانه می‌تواند آستانه تحمل افراد را کاهش دهد و فرد درگیر را مستعد عصبانی شدن بکند. با توجه به این استدلال، نظم محیط می‌تواند باعث القای آرامش روحی و ذهنی شود. ازنظر مغز آشفتگی و بی‌نظمی‌های موجود در محیط نشانه عدم تمام‌شدن سایر فعالیت‌های قبلی هستند و این باعث می‌شود تا افراد دچار استرس شوند.
مزایای خونه تکونی (به‌طورکلی فعالیت‌هایی که برای تمیز کردن محیط کار و زندگی انجام می‌شود)
۱-فکر کنم تا حال متوجه فواید خانه تکانی شده‌اید. خونه تکونی باعث می‌شود تا کنترل بر اوضاع در شما تقویت شود و بتوانید از لحاظ ذهنی بر امور مسلط شوید. این حس کنترل با اثر بر روی ذهن باعث القای حس موفقیت و رضایت نیز می‌شود.
۲-خانه تکانی و فعالیت‌های این‌چنینی می‌تواند باعث بهبود سلامتی فیزیکی نیز شوند. این فعالیت‌ها همراه با تحرک فیزیکی می‌باشند؛ برای همین می‌تواند در سلامت فیزیکی نیز تأثیر مثبتی داشته باشد.
۳-همان‌طور که در بالا نیز گفته شد، تمیز کردن خانه و خانه تکانی باعث ایجاد حس کنترل برای محیط می‌شود. این فایده خانه تکانی، زمانی مهم‌تر می‌شود که شخص در زندگی‌اش در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد. در این شرایط شخص که کنترلش بر محیط را ازدست‌داده و ازلحاظ ذهنی در شرایط خوبی قرار نگرفته است؛ می‌تواند با استفاده از این تکنیک یعنی شروع کردن فعالیت‌هایی برای خانه تکانی و یا در سطح‌های پایین‌تر باعث القای حس کنترل در ذهن شود. در ضمن حواس‌پرتی از مضرات بی‌نظمی و شلوغی محیط است که می‌تواند این حس را از بین ببرد.
افرادی که ظرف می‌شویند؛ کمتر از عصبانی می‌شوند و ذهنشان نیز آرام‌تر می‌شود. این موضوع توسط پژوهش‌ها و تحقیقات صورت گرفته نیز تأییدشده‌اند. بر اساس این تحقیقات افرادی که ظرف می‌شویند یا در کارهای خانه مشارکت دارند؛ ۲۷٪ کمتر دچار تنش عصبی و ۲۵ ٪ آرامش بیشتری دارند. داشتن تخت خواب تمیز و مرتب نیز باعث افزایش کیفیت خواب می‌شود.
۵-افزایش تمرکز؛ این دو کلمه از ابتدای همراه ما بودند و البته بسیار مهم نیز هستند. مهم‌ترین دلیل افزایش تمرکز این است که بی‌نظمی‌های محیط خانه از بین می‌رود و مغز دیگر مجبور به پردازش اطلاعات بیهوده نیست و به‌تبع آن، توانایی مغز در انجام سایر کارها افزایش می‌یابد.
اگر در هنگام کار، نمی‌توانید تمرکز کنید؛ ابتدا محیط کارتان را خلوت کنید. لوازم و اشیایی که حواستان را پرت می‌کند را از جلوی چشم‌هایتان بردارید. با این کار حجم اطلاعات ورودی به مغز کاهش می‌یابد و تمرکز کردن نیز راحت‌تر می‌شود.
حالا سؤال این است که چگونه می‌توان بدون خستگی خانه را تمیز کرد؟
جواب این سؤال خیلی واضح هست. باید کارکنید؛ اما منظورتان این است که چگونه یک‌خانه همیشه تمیز داشته باشیم. طبیعتاً داشتن خانه و محیط کار منظم و شیک و تمیز آرزوی هرکسی است؛ اما غالب افراد از تمیز کردن محیط اطرافشان، می‌ترسند و این کارها را طاقت‌فرسا می‌دانند، در ادامه ما پیشنهادهایی برای شما آماده کرده‌ایم تا با استفاده از این راهکارها بتوانید راحت‌تر خانه و محیط اطرافتان را تمیز کنید.
گام‌به‌گام شروع کنید!
کارهای هفتگی که باید در هر هفته انجام شوند را به بخش‌های گوناگون تقسیم کنید. سپس هر بخش را در روزهای مشخصی انجام دهید. برای مثال این کارها می‌توانند شستن دستشویی و سرویس‌های بهداشتی یا گردگیری کابینت‌ها و کارهایی از این قبیل باشند. اگر توجه کرده باشید اکثر افراد این کارها را در یک بازه زمانی بسیار کوتاه، مثلاً در یک روز انجام می‌دهند. این شیوه باعث می‌شود تا همه ما فکر کنیم که تمیز کردن خانه و همچنین تمیز نگه‌داشتن آن، کار بسیار سختی است. چون انجام این فعالیت‌ها در طی یک بازه زمانی کوتاه باعث خستگی شما می‌شوند. برای جلوگیری از این خستگی و لذت بردن از این کارها بهتر است که این‌کاره‌ای به‌ظاهر طاقت‌فرسا و سخت را در زمان‌های مختلفی انجام بدهید. در این صورت این حس بد، به‌هیچ‌وجه ایجاد نخواهد شد.
تایمر تنظیم کنید
این پیشنهاد، باعت شناخت شما از توانایی‌هایتان می‌شود. شما میتوانید با تنظیم کردن یک تایمر مثلا یک ساعته، بفهمید که در یک ساعت توانایی انجام چه میزان کاری را دارید. در ادامه نیز میتوانید از این تکنیک، تنظیم کردن تایمر، برای مدیریت زمان کارتان در طول روز استفاده کنید.
از اعضای خانواده کمک بگیرید
همه اعضای خانواده در قبال تمیزکردن خانه مسئول هستند؛ ولی اکثر ما مسئولیت انجام این کار را با مادر یا همسر خانواده میدانیم. بهتر است تا همه اعضای خانواده در این کار کمک کنند، چون تقسیم کردن وظایف باعث می‌شود تا کودکان با تقسیم وظایف آشنا شوند و در آینده فرد مسئولی باشند. در ضمن باعث راحت‌تر انجام شدن کار نیز می‌شود.
ابتدا با حضور تمامی افراد خانواده، یک لیست از کارها تهیه کنید. در ادامه هر کس باتوجه به علاقه‌اش، کارهایی را انتخاب کند. اگر کاری باقی ماند که هیچ کس آن را انتخاب نکرد، این کار را به صورت چرخشی میان خودتان تقسیم کنید. بهتر است برای بچه ها کارهای سبک و راحت بدهید تا از انجام دوباره آن‌ها، فرار نکنند
