گیربکس یکی از قطعات متحرک خودرو است که برای حرکت و کارکرد صحیح نیاز به روانکاری دارد. این کار به وسیله روغن گیربکس صورت می گیرد. در واقع روغن گیربکس از مستهلک شدن قطعات جلوگیری می کند. در صورتی که تعویض روغن گیربکس به درستی و در زمان مناسبی انجام نشود، خسارات زیادی را به گیربکس وارد می کند. در این مقاله از بخش آی تی بازرگانی راد در مورد روغن گیربکس و زمان تعویض آن صحبت خواهیم کرد.
روغن گیربکس که در زبان روسی به آن واسکازین می گویند یکی از نیازهای اصلی و مهم گیربکس به شمار می رود. به طور کلی می توان گفت که روان کاری قسمت های متحرک خودرو به وسیله روغن صورت می گیرد و در صورت عدم وجود آن قسمت های متحرک به صورت سخت و خشک کار کرده و به سرعت خراب می شوند. روغن جعبه دنده یا روغن واسکازین یا روغن گیربکس نوعی روان کار است که باعث نرم کار کردن تمامی قسمت های متحرک گیربکس می شود. همچنین این روغن روان کاری قسمت های دیگر موتور همچون جعبه فرمان و دیفرانسیل را نیز به دنبال دارد. روغن کاری یکی از نیازهای اصلی و ضروری گیربکس است زیرا این قطعه نیروی موتور را دریافت کرده و به چرخ ها منتقل می کند. در واقع حرکت چرخ ها از طریق گیربکس صورت می گیرد به همین دلیل باید به خوبی از آن مراقبت کنید. یکی از مهم ترین راه های مراقبت از گیربکس، تعویض روغن گیربکس در زمان مناسب است.
بهترین زمان تعویض روغن گیربکس به دستی و یا اتوماتیک بودن گیربکس بستگی دارد. معمولا در گیربکس های دستی زمان تعویض روغن گیربکس به دیسک و کلاچ بستگی دارد. معمولا تعمیرکاران توصیه می کنند که در هنگام تعویض دیسک و کلاچ روغن گیربکس را نیز تعویض کنید. ولی در صورتی که تمایل به این کار ندارید، می توانید با دقت بر روی علائم و نشانه های بیان شده در ادامه، زمان تعویض روغن گیربکس خود را تشخیص دهید.
تمامی قطعات خودرو برای کارکرد بهتر نیاز به رسیدگی دارند. اما باید بدانید که چه زمانی و به چه صورت آن ها را مورد بررسی قرار دهید. تعویض به موقع روغن گیربکس مزایای زیر را به دنبال دارد:
گیربکس به صورت بهتر و روان تر کار می کند.
عمر اجزای گیربکس افزایش می یابد.
درجه حرارت گیربکس کم شده و در نتیجه آسیبی نخواهد دید.
هیچ گونه صدایی در اجزای گیربکس به گوشتان نخواهد رسید که این نشان دهنده کارکرد بالای گیربکس است.
برخی از افراد اهمیت بسیاری به گیربکس خودروی خود داده و بهترین و گران قیمت ترین روغن را برای گیربکس خود خریداری می کنند. این خیلی عالی است ولی مهم تر از همه این است که تعویض روغن گیربکس در زمان مناسبی صورت گیرد. روغن گیربکس هر چقدر هم که عالی و گران قیمت باشد، پس از مدتی کارکرد مایعی بی ارزش می شود که هیچ فایده ای برای کارکرد گیربکس شما ندارد.
چه گیربکس خودرویتان دستی باشد و چه اتوماتیک، باید یه روزی روغن آن تعویض گردد. حال بهترین زمان تعویض روغن گیربکس را در ادامه برای شما بیان خواهیم کرد.
در گیربکس های دستی، پس از مدتی استفاده از گیربکس و تعویض دنده، روغن در ظاهر حالتی طبیعی دارد ولی در واقعیت کارایی خود را از دست داده است. در این حالت استفاده از آن باعث فرسایش دنده شده و هزینه های زیادی را به دنبال دارد. در واقع پس از مدتی کارکرد ذرات ریزی در داخل روغن گیربکس می ریزد که با چشم قابل مشاهده نیست ولی این آلودگی روان کاری گیربکس را با مشکل مواجه می کند. در نتیجه با تعویض به موقع روغن گیربکس عملکرد آن را بهبود خواهید بخشید.
حرارت تولید شده در گیربکس های اتوماتیک به مراتب بیشتر از گیربکس های دستی است. همین امر باعث می شود که روغن سریع تر نیاز به تعویض پیدا کند. بنابراین در صورتی که به عملکرد گیربکس خود اهمیت می دهید، روغن آن را در زمان مناسبی تعویض نمایید. هر یک از گیربکس ها دارای زمان تعویض مشخصی است و اگر زودتر هم روغن را تعویض کردید ضرری ندارد.
همیشه باید نشانه و علائم خودروی خود را دنبال کنید. زمان تعویض روغن گیربکس نیز دارای نشانه ها و علائم مخصوصی است. هر یک از روغن های گیربکس دارای زمان تعویض مشخصی می باشد. بنابراین زمان تعویض واسکازین گیربکس خود را در گوشه ای یادداشت کنید تا فراموشتان نشود. ولی این را هم در نظر بگیرید که گاهی بر اساس عوامل مختلفی همچون عدم تعویض صحیح دنده، ممکن است این زمان تعویض سریع تر فرا برسد. در نتیجه باید نشانه های زیر را جدی بگیرید:
سخت شدن تعویض دنده
در رفتن دنده حین حرکت
شنیدن صدای سائیدگی
برای تعیین زمان مناسب تعویض روغن گیربکس، علاوه بر نشانه های عنوان شده در بالا، با یک آزمایش ساده نیز می توانید سطح روغن گیربکس را اندازه گیری کرده تا به موقع روغن گیربکس خود را تعویض کنید:
خودرو را روشن کرده و مدتی منتظر بمانید.
گیج روغن گیربکس را بردارید.
آن را با یک دستمال تمیز نمایید.
گیج را در سر جای خود گذاشته و مجدد آن را بیرون بکشید.
خط روغن گیج را مورد بررسی قرار دهید و ببینید که آیا سطح روغن کاهش یافته یا خیر.
در صورت کم شدن روغن باید به آن افزود.
لازم به ذکر است که چک کردن سطح روغن گیربکس یکی از الزامات بوده و بهتر است هر چند وقت یکبار صورت گیرد. البته در برخی موارد افزودن روغن به گیربکس کافی نیست و در صورتی که روغن به رنگ قهوه ای درآمده و یا تیره شده باشد، باید آن را تعویض کرد. روغن متمایل به قرمز نشان دهنده سلامت آن است، در این صورت تنها افزودن روغن کافی می باشد.
قطعا تا این جای مقاله متوجه شدید که عدم تعویض به موقع روغن گیربکس می تواند چه آسیب هایی به گیربکس وارد کند. ولی مجدد در زیر به صورت مختصر این آسیب ها را مرور خواهیم کرد:
آسیب دیدن یاتاقان ها و چرخ دنده ها
تعویض سخت دنده های دستی
افزایش دور موتور و لرزیدن دنده
ایجاد صدای ناهنجار در زمان خلاص بودن دنده
داغی بیش از اندازه روغن گیربکس
بروز بوی روغن سوخته در خودرو
تمام موارد بالا عمر کارکرد گیربکس خودروی شما را کاهش داده و هزینه های تعمیر را افزایش می دهد. بنابراین با تعویض روغن گیربکس در زمان مناسب، عملکرد این قطعه را بهبود خواهید بخشید.
روغن گیربکس خوب و باکیفیت دارای ویژگی هایی است که به شرح زیر می باشد:
ویسکوزیته: در واقع گرانروی و یا ویسکوزیته مقاومتی است که مایعات در برابر جاری شدن نشان خواهند داد. روغن گیربکس برعکس روغن موتور دارای ویسکوزیته بالایی است. بدین معنا که مقداری سفت تر می باشد و دلیل آن نیز فشار بالای میان اجزای گیربکس در زمان تعویض دنده است. این گرانروی تا حدودی مانع از ایجاد ضربه به قسمت های مختلف خواهد شد.
مقاومت در حرارت بالا: یکی از مهم ترین ویژگی های روغن ترمز مرغوب و باکیفیت، مقاومت بالای آن در برابر دما می باشد. در نتیجه از دیگر ویژگی های یک روغن گیربکس مرغوب، مقاومت بالای آن در برابر حرارت است.
تحمل فشار بالا: سیستم گیربکس همواره تحت فشار قرار دارد به همین دلیل یک روغن گیربکس مرغوب باید بتواند در برابر این فشار از خود مقاومت نشان دهد تا از خوردگی بین قطعات جلوگیری کند.
تمیز نگه داشتن قطعات داخلی: روغن گیربکس علاوه بر روانکاری، وظیفه تمیز نگه داشتن قطعات را نیز برعهده دارد تا عملکرد آن ها بهبود یابد.
مقاوم در برابر کف کردن: روغن هایی که کف می کنند نمی توانند به خوبی قدرت را انتقال دهند. بنابراین روغن موتوری که کف کند کیفیت مطلوب را ندارد.
انتخاب نوع گیربکس یکی از سوالاتی است که افراد در هنگام تعویض روغن گیربکس می پرسند. روغن گیربکس های دستی و اتوماتیک در برندها و کیفیت های مختلفی در بازار وجود دارد. بهتر است در هنگام خرید گیربکس از فروشنده نیز کمک بگیرید. برای راهنمایی بیشتر در خصوص خرید بهترین و باکیفیت ترین روغن گیربکس با کارشناسان راد تماس گرفته تا با توجه به نوع خودرو مناسب ترین روغن گیربکس را به شما پیشنهاد دهند.
یکی از نکات بسیار مهمی که در هنگام تعویض روغن گیربکس باید مورد توجه قرار گیرد، کیفیت روغن گیربکس می باشد. بنابراین در هنگام تعویض روغن خودرو بهتر است که به برند و کیفیت روغن توجه کنید تا هزینه آن. زیرا خرید روغن گیربکس باکیفیت هزینه های تعمیر و نگهداری شما را به شدت کاهش خواهد داد.
منبع : بازرگانی راد
