اثر سن مرغ مادر بر عملکرد فرزندان

گله های مادر در خلال یک دوره تولید ، (20 تا 64 هفتگی ) دچار تغییرات وسیعی در خصوصیات ظاهری و تولید نظیر میانگین عملکرد می شوند .

در طور این دوره 40 هفته ای ، تولید تخم مرغ ( در مقایسه با نژاد لگهورن) از اوج تولید که بالای 80 درصد است، به 55 الی 60 درصد در انتهای دوره تولید کاهش می یابد.

این کاهش مقدار تولید با حدود 50 درصد افزایش در اندازه تخم مرغ همراه است.در حالی که پرندگان جوان تخم مرغ هایی تولید می کنندکه وزن آنها به سختی به 50 گرم می رسد ، وزن تخم مرغ در پرندگان مسن اغلب بیش از 70 گرم می باشد.

این افزایش در اندازه تخم مرغ تا حدودی متناسب با تغییر وزن بدن پرنده است ، به طوری که وزن یک پرنده مسن (در انتهای دوره تولید) اغلب 50 درصد بیشتر از وزن همان پرنده در شروع دوره تولید است .

بنابر این مرغان مادر مسن تفاوت دارند . این که تفاوت ها چگونه و به چه میزان عملکرد جوجه های گوشتی حاصل از آنها را تحت تاثیر قرار می دهد ، مسئله قابل بحث است.

معمولا وزن جوجه ها با توجه به فاصله زمانی بین تفریخ تا توزین بین بین 61-68 درصد وزن تخم مرغ است.

انتظار می رود که وزن جوجه ها به افزایش اندازه تخم مرغ قابل جوجه کشی از 50 گرم به 70 گرم و با فرض این که متوسط راندمان تبدیل تخم مرغ به جوجه 64 درصد باشد ، وزن جوجه های تولیدی گله های مادر از 32 گرم در ابتدای دوره تولید به 45 گرم در انتهای دوره تولید افزایش خواهد یافت.

حدود 10 گرم از افزایش وزن آلبومین و زرده ، ناشی از افزایش وزن کلی تخم مرغ از 47 گرم به 69 گرم است وهمین 20 گرم افزایش در مواد مغذی است که باعث افزایش وزن جوجه های به دست آمده از مرغان مادر مسن می شود.

بدیهی است که تمام این مواد مغذی اضافی بلافاصله مورد استفاده جنین قرار نخواهد گرفت، بلکه با افزایش سن گله مادر ، جوجه ها کیسه زرده بزرگتری در حفره شکمی خود خواهند داشت.

در عین حال ممکن است این زرده اضافی که موجب ازدیاد وزن جوجه یک روزه شده است، به طور کامل جهت رشد مورد استفاده قرار نگیرد.

معمولا زمانی که آب و غذای کافی در دسترس باشد، کیسه زرده به طور کامل استفاده نخواهد شد.

در شرایطی که استقرار جوجه ها در سالن با تاخیر انجام شود ،کیسه زرده تقریبا به طور کامل تخلیه و جذب می شود. و اهمیت این منبع با ارزش آب و انرژی را که حاصل از تجزیه چربی ها و پروتئین های زرده است مشخص می کند.

بنابراین تحمل و مقاومت جوجه های حاصل از گله های مادر مسن تر نسبت به تاخیر استقرار در سالن پرورش در مقایسه با جوجه های حاصل از گله های مادر جوان بیشتر است . اگر قبل از استقرار در سالن به مدت 24 ساعت در کارتن های حمل جوجه نگهداری شوند، حداقل یک درصد کاهش وزن بیشتری خواهند داشت.

تغییر در ترکیبات زرده:

طی مطالعه ای همگام با افزایش سن گله مادر در طول 30 هفته ، وزن جوجه های یک روزه 5 گرم افزایش یافت.

در تخم مرغ های حاصل از گله مرغ مادر مسن تر علاوه بر افزایش مقدار زرده و آلومین قابل دسترس برای جنین ، تغییرات اندکی نیز در ترکیب زرده به وجود می آید.

برای مثال تغییرات قابل توجه ای در میزان چند اسید چرب تشکیل دهنده زرده گزارش شده است، به طوری که وقتی سن گله مادر از 30 هفته بیشتر می شود.

مقدار اسید پالمیتولئیک از 7 درصد به 2 درصد کاهش می یابد. مشخص نیست که آیا این تغییر در ترکیب چربی زرده می تواند اثر مثبتی بر مراحل رشد بعدی جوجه ها داشته باشد یا نه .

شاید موضوع مهم این باشد که گلوکز و تری گلیسرید خون جوجه های حاصل از گله یا مادر مسن تر به ترتیب 5 و 10 درصد بالاتر است .

این تغییرات در جوجه های بزرگ و کوچک یک هچ نیز قابل مشاهده است.

به نظر می رسد تخم مرغ های بزرگتر صرف نظر از این که از پرندگان مسن تر یا از پرندگان سنگین تر حاصل شده باشند، جوجه هایی تولید می کنند که سطح گردش مواد مغذی آنها در دوره قبل از شروع تغذیه دستی بیشتر از بقیه است.

سایر عوامل موثر

تفسیر اثرات سن گله مرغ مادر بر سرعت رشد جوجه های گوشتی همیشه ساده نیست. بنابر این تفاوت هایی مشاهده شده در نتایج می تواند ناشی از این مسئله باشد یکی از موارد مهمی که باعث بروز اشتباه در تفسیر نتایج می شود فصل است.

جوجه های تولید شده گله ای در اواسط دوره تولید بیشتر در معرض استرس گرمایی بوده اند که این موضوع احتمالا باعث کاهش سرعت رشد آن ها خواهند شد.

در شرایط تجاری ، کوچکترین تغییر در ترکیب خوراک و وضعیت سلامتی گله باعث ایجاد تغییراتی در دوره تولید آنها می شود.

از آن جهت که جوجه کشی مجدد برای یک تخم مرغ غیرممکن است ،پس اطلاعات معتبر و قابل اطمینان باید از گله هایی به دست آید که در محیط کنترل شده قرار داشته و از جیره های برخوردار از مواد غذایی مشخص و ثابت استفاده می کنند.

البته حتی در چنین شرایطی نیز بهتر است آزمایش ها تکرار شوند.

با توجه به این که وزن لاشه در حدود 70 تا 75 درصد وزن زنده است.

بنابر این به طور منطقی می توان چنین نتیجه گرفت که میزان بهبود و افزایش وزن لاشه به ازای افزایش سن گله مادر و تخم مرغ باید کمتر از بهبود ایجاد شده در مورد وزن زنده باشد.

اما بیشترین اثر افزایش سن گله مادر ، افزایش راندمان لاشه می باشد که مستقل از افزایش وزن زنده مورد مطالعه قرار گرفته است .

تاثیر سن گله مرغ مادر بر راندمان لاشه و ترکیبات آن می تواند مبنایی برای مطالعات و تحقیقات بیشتر باشد.