یکی از چالشهای از هنگام شروع رادیو دال این بود که پادکست مصاحبهای فارسی به صورت کلی خیلی یافت نمیشه. برای همین متاسفانه جایی وجود نداره که یکی مثل من بتونه با گوش دادن بهش ظرایف گفتگویی دلچسب رو از توش بیرون بکشه و تمرین کنه. حالا پادکست به کنار، حتی برنامههای تلویزیونی هم با اون چیزی که من یه مصاحبه شنیدنی (و در بعضی موارد قابل تحمل) میدونم بسیار فاصله دارند.
همین موضوعات سبب شده زمانی رو صرف گوش دادن به پادکستهای مصاحبهای به زبان انگلیسی کنم. در ادامه چند تا از این پادکستها رو اسم میبرم و معرفی مختصری ازشون مینویسم:
این پادکست عجیب خوبه! یکی از شناختهشدهترین پادکستهای حال حاضر دنیاست. چندین میلیون دانلود و حدود سی سال سابقه. تِری گروس، میزبان این پادکست هست بیشک استاد گفتگو محسوب میشه. این خانوم تقریبا با هرکسی که شما بشناسید مصاحبه کرده. بعد نه از این مصاحبههای الکیها! مثلا ببین برای صحبت با یه نویسنده راجع به کتاب جدیدش چه بر سر کتابِ بنده خدا آورده! ریز ریزش کرده!
نکته جالب اینکه تمام این مصاحبهها از راه دور هستند و مهمان و میزبان همدیگه رو مستقیما نمیبینند. برای اینکه قدر و منزلت ایشون رو دریابید پیشنهاد میکنم این مصاحبهاش با Jimmy Fallon رو گوش کنید.
اگر پادکست رو دنبال کرده باشید احتمالا متوجه شدید که به استندآپ کمدی کم و بیش علاقه دارم (فرهنگستان زبان فارسی جان، واژه معادل لطفا!). یکی از این استندآپ کمدینها آقای مارک مَرون هست که پادکستی به اسم WTF داره. این پادکست هم مصاحبهایست، ولی جنس صحبتها با توجه به پیشینه میزبان بسیار متفاوته؛ یه جور فضای کمدی/روانکاوانه که شنیدنش میتونه خیلی جذاب و چالشی باشه. حتی اگر علاقه و یا وقت لازم برای دنبال کردن این پادکست رو ندارید پیشنهاد میکنم به این قسمت که مصاحبه با باراک اوباماست گوش بدید.
اینو گفتم که بدونید اونور به معقوله پادکست خیلی جدی نگاه میشه. (دم و دستگاه رو دارید؟!)
این یکی پادکست کامل حال و هوای سیاسی داره. Mary Kissel در هر قسمت با یکی از خبرنگارهای وال استریت ژورنال از تحولات اخیر دنیا و پیامدهاش صحبت میکنه. اینجا دیگه از شوخی و خنده خبری نیست. این پادکست تمام چیزی است که شما برای اطلاع از وضعیت سیاسی دنیا لازمه دنبال کنید (هرچند خب ... دارید وال استریت ژورنال که جهتگیریهای خاص خودش رو گوش میدید دیگه؛ حواستون باشه)
دو تا کمدین که در یک خط داستان خودشون رو به این صورت تعریف میکنند:
We used to date each other, we kinda hate each other, now we have a podcast
این دو نفر قبلا با هم در رابطه بودن و الان جدا شدن و یه پادکست راه انداختهان. هر قسمت یه تم کلی داره و در اون از اتفاقاتی که براشون افتاده تعریف میکنند. آقا میخندیهاااا! این رو راست بودن و شفافیتی که در ابراز کردن خودشون دارند واقعا عجیب و غریبه. در کل موضوعی است خیلی ساده که به بهترین نحو اجرایی شده. پیشنهاد میکنم که این پادکست رو در حین بدنسازی گوش ندید. با لبخند میان بالا سرت میگن «داداش فازت چیه همش نیشت بازه؟» (همون WSJ رو تو باشگاه گوش بدید بهتره)
حال و هوای پادکستِ «افتضاح، مرسی که پرسیدی» یه جورایی خاصه. میشه گفت یه نسخه تعمیم داده شده از جوابی است که ما به سوال «حالت چطوره؟» میدیم. گوش دادن به بعضی از داستانهاش واقعا کار سختیه؛ شنیدن از مکافات و مصائبی که افراد از سر گذروندهان. مثلا این قسمت که پاتریشا داره از این میگه که چطور پدرش به خاطر سرطان در بستر مرگ بود و جلوی چشماش داشت عذاب میکشید، در حالی که میتونستن بهش کمک کنن و این کار رو انجام نمیدادن. هنر مجری اینه که در همین صحنه و در حالی که مهمان احساساتی شده، چنان زیبا مکالمه رو مدیریت میکنه که در بین اشک ریختنها، با اشاره به جا و صحیح به خاطرات لبخند رو لب مهمان و شنونده میشونه.
از اونجایی که در پادکست شورش رو درآوردهام، احتمالا شنوندهها میدونن سازنده رادیو دال توسعه دهنده نرمافزاره (و شیراز درس خونده). پس جا داره یه پادکست کامپیوتری هم معرفی کنیم. در این پادکست که هر قسمتش سی دقیقه است آقای Hanselman میشینه و با یکی از پیشروهای حوزه تکنولوژی صحبت میکنه. شش ماه من به صورت مستمر به پادکستهای این آقا گوش میدادم و هنوز دارم از برکت اون شش ماه در کارهام استفاده میبرم.
بعدا اگه شد یه پست اختصاصی واسه پادکستها در این حوزه خواهم نوشت.
علاوه بر پادکست یه تعداد برنامه مصاحبهای تلویزیونی هم در یوتیوب دنبال میکنم که دو سه تا از بهترینهاش اینا هستند:
تا چند سال قبل مجری برنامه Late Show دیوید لترمن بود که پس از بازنشستگیاش با Stephen Colbert جایگزین شد. کُلبِر (و نه کلبرت) با توجه به سابقهای در Daily Show و Colbert Report حال و هوای برنامه رو کلا عوض کرد و یه کم رنگ و بوی سیاسی بهش داد. البته مثل سابق بخش مصاحبه با افراد مختلف و بازیگرها و اشخاص سرشناس هم هنوز تو برنامههاش هست. در بین برنامههای آخر شب کمتر کسی رو دیدهام که به اندازه کولبر به کلام تسلط داشته باشه. این آدم ضمن اینکه با شوخی و خنده برنامه رو اجرا میکنه، اجازه هم نمیده محتوای هر قسمت پوچ و زرد از آب در بیاد.
این یکی برنامه دیگه کلا راجع به مسائل سیاسی است. Bill Maher مجری برنامه، کمدین سیاسی هم هست؛ همین باعث میشه یه برنامه «کمدیِ جدی» رو داشته باشیم. افراد مختلفی، از نویسنده و دانشمند گرفته تا نمایندههای کنگره تو این برنامه شرکت میکنند. نکته جالب این برنامه فضای به شدت باز و صحبتهای کاملا صریحی است که توش گفته میشه. در انتهای برنامه که یه پنل داره و چندین نفر با هم شروع به بحث میکنن ... برای منی که اگه مهمونهام دو تا باشن نمیتونم جمعشون کنم، مشاهده این که این بابا چطوری جمهوری خواه و دموکرات رو از هم جدا میکنه دیدنیه!
این یکی برنامه خیلی مصاحبهای نیست، ولی نتونستم بهش اشاره نکنم، چرا که به نظرم یکی از بهترین، مفیدترین و علاوه بر اینها خندهدارترین برنامههای است که در حال حاضر پخش میشن. هفتهای یک بار John Oliver میشینه یکی از موضوعات بحثبرانگیز که اطلاعات جامعه در موردش کم هست (مثل ارزهای مجازی، پوتین و یا برجام) رو در قالب روایتی طنز و شنیدنی کند و کاو میکنه.
همه اینها رو گفتم، ولی بیانصافی بود اگه به اون خوبهای فارسی که تازگی باهاشون آشنا شدهام اشارهای نکنم:
یکی از شانسهای خوبی که من داشتم حضور پادکست خانههای من بوده. این پادکست داستان مهاجرت آدمها رو تعریف میکنه. آره، کم و بیش مثل رادیو دال (حداقل به این شکل فعلیاش!) بلاک اند ریپورت لطفا!
ولی فضای خانههای من خیلی فرق میکنه: اصلیترین فرقش در اینه که این دوستان تا ته تحصیلات رفتهان، الان آمریکا هستن و کار و زندگی خودشون رو دارم. ولی بنده نشستهام تو اتاقم و منتظرم Avengers: Infinity war کیفیت خوبش بیاد.
گوش دادن به این دوستان علاوه بر اینکه بهم کمک کرد بتونم با یه نگاه نقادانه به رادیو دال نگاه کنم، باعث شد خیلی بهتر یه هویت مشخص و مستقل برای رادیو دال بسازم. البته نگاه و روش این دوستان با من متفاوته (در سطح سلیقه). نکتهای که پادکست برای من داشت انتخابهای خیلی خوبی بود که در مورد مهمانهای برنامه داشتند، مثل این قسمت با یحیی که واقعا تاثیرگذار بود.
جولون مصاحبهای نیست، ولی یه کار مشترکه که بسیار خوب اجرا شده. بچههای جولون اینقدر خوش رنگ و سرحال و رنگی هستند که صرفا با پلی کردن هر قسمتش ناخودآگاه لبخند میزنید. داستانهای خودشون رو تعریف میکنن و درگیر کلی گویی نمیشن. با باز کردن گوگل ارث و گوش دادن رادیو جولون قشنگ میتونید بودن در اون فضا رو تجربه کنید. حالا برای ما که قسمت نشده بریم فرنگ رو ببینم، ولی دلمون خوشه که اگه سالهای آتی زنده باشیم و بخوایم بریم خارج یه مرجع خیلی خوب داریم.
کارشون خلاقانه است و صحبتهاشون آدم رو با خودش میبره. از همه مهمتر اینکه خیلی خوب با هم هماهنگن؛ اونم نه به صورتی تصنعی، که خیلی روون و خودمونی. امیدوارم فرصت بشه بتونم با این دوستان هم صحبت بشم و بیشتر از نحوه کار کردنشون بشنوم.
این دو تا مواردی بودند که من تا الان شانس شنیدشون رو داشتهام. احتمالا باز هم مواردی هست که گوش ندادهام. اگر بهشون برخوردم بعدا حتما اضافشون میکنم.
سعی میکنم در یه قسمت دیگه به این بپردازم که چه چیزی گوش دادن به یه گفتگو رو لذتبخش میکنه.
در همین حین علاوه بر مواردی که گفته شد، آیا شما هم برنامههای گفتگویی خوبی میشناسید که معرفی کنید؟