تیرآهن پر کاربردترین محصول در ساختمان سازی است. و از مهمترین دسته پروفیل های فولادی به شمار میآید. و کاربرد به سزایی در صنعت و ساخت و ساز دارد. بخش مهمی از هر پروژهی ساخت و ساز را قیمت تیرآهن آن مشخص میکند.
1.تیرآهن IPE
2.تیرآهن INP
3.تیرآهن IPB
4.تیرآهن CPE
تیرآهنها از نظر شکل ظاهری سطح مقطع با هم متفاوت هستند. بعضی از تیرآهنها دارای سطح I شکل هستند و به آنها تیرآهنهای معمولی گفته میشود. و برخی دیگر از تیرآهنها سطح مقطع H انگلیسی شکل هستند که در کشور ما به تیرآهن هاش یا بال پهن معروف هستند.
تیرآهن دارای دو بال افقی و یک جان عمودی میباشد. جان تیرآهن در برابر تنش برشی و بالها در برابر ممان خمشی مقاوم هستند. و ارتفاع آن 80 تا 600 میلیمتر برای تولید میباشد ولی به طور کل در ایران سایزهای متداول و پرکاربرد آنها 120 تا 300 میلیمتر است.
تیرآهنها معمولا در معماری و مهندسی سازه، به عنوان عضوی بلند، مستقیم و منشوری شناخته شده است. در اصل تیرآهن به عنوان پل و ستون در سازههای فلزی کاربرد فراوانی دارد.
از مهمترین مشخصه این نوع تیرآهنها این است که اگر دردو سرتیرآهن به آن بنگرید ضخامت بالهای آن در ابتدا و انتها یکنواخت میباشد. این نوع محصول از محبوبیت بیشتری در میان مشتریان برخوردار است.
بنابراین مهندسان و معماران ایران به طور کل از این نوع تیرآهن بیشتر استفاده میکنند. تیرآهنهای IPE وارداتی اکثرا مربوط به کشورهای لهستان، اسپانیا، آلمان و نیز کشور کره میباشند.
تیرآهن IPE در ساختمان به صورت ستون، خرپا، نعل درگاه و درپوشش سقفها و پلهای لانه زنبوری است.
تیرآهن IPN این نوع تیرآهن به شکل I انگلیسی است طبق استانداردهای روسیه و چین ساخته میشود. و مشخصه بارز این محصول نازکی بالها در ابتدا و ضخیم شدن تدریجی آنها در انتها میباشد. اگر به طور کلی از سر تیر آهن به دقت به آن نگاه کنیم شیب ملایمی را در ضخامت بالها مشاهده خواهیم کرد.
اگر از قسمت بالایی تیرآهن IPE به سر آن نگاه کنیم میبینیم که ضخامت بالهای آن از نوک بال تا محل اتصال بال به جان کاملا یکنواخت است. اما تیرآهن IPN ضخامت جان این تیرها کمتر و عرض بال آنها بیشتر است. و بالعکس محصول IPE اگر از سر تیرآهن IPN به آن نگاه کنیم مشاهده میکنیم که ضخامت بالهای آن از نوک بال به سمت محل اتصال بال به جان، با شیب ملایمی افزایش مییابد. این نوع تیرآهن به تیر از نوع اروپایی یا پروفیل نرمال نیز مشهور است.
تیر آهن به دو صورت عرضه میشود شاخهای و کیلویی
پرکاربردترین و بهترین نوع تیرآهن در سایزهای 14، 16 و 18 است.
از مهمترین کارخانههای برند تیرآهن میتوان به ذوب آهن، فایکو، آرین، یزد وبناب اشاره کرد برای این محصول
تیرآهن IPB یا همان هاش که این تیرآهن به شکل H انگلیسی است تیرآهن H یا تیرآهن بال پهن که در آنها طول بالها نسبت به تیرآهنهای IPE افزایش یافته است. این محصول بر اساس وزن به دو نوع تقسیم میشود.
1.تیرآهن IPBV
2.تیرآهن IPBL
علامت V انگلیسی نشان دهنده سنگین بودن و علامت L انگلیسی نشان دهنده سبک بودن تیرآهن است . برای مثال: تیرآهن IPBL نشان دهنده تیرآهن عریض سبک است و تیرآهن IPBV نشان دهنده تیرآهن عریض سنگین میباشد.
تیرآهن لانه زنبوری یکی از پرکاربردترین تیرآهنها در سازههای کشور ایران است.
نحوه ساخت تیرهای لانه زنبوری در ابتدا جان تیرآهن نورد شده به صورت زیگزاگ بریده شده و سپس از یک جا به جایی به طوریکه قیمتهای برآمده روی هم قرار بگیرند دوباره جوشکاری میشوند. تیر لانه زنبوری ممان خمشی بیشتری را با نیز(تغییرشکل) کم، همچنین وزن کمتر در مقایسه با تیر نورد شده مشابه تحمل کند.
1.مقاومت خمشی تیر افزوده میگردد.
2.از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
3.از فضاهایی که در جان تیر ایجاد شده میتوان لولههای تاسیساتی و برق عبور داد.
برای ساختن ساختمان از این نوع تیر نیاز به نیروی کارگر ماهر است در غیر این صورت و با رعایت نکردن استاندارد، خراب شدن تیر زیر بار حتمی است