برنامه‌ریزی شغلی فعالیتی است که شما را در رسیدن به اهداف شغلی و موقعیت‌های بهتر و در نهایت رضایت از شغل و زندگی سوق می‌دهد. در واقع این برنامه‌ریزی می‌تواند یک نیروی محرکه باشد که شما در مسیری درست گام بردارید و از اتلاف وقت و عمر خود بکاهید.
اگر به‌طور جدی تصمیم دارید که در حرفه کاری خودتان پیشرفت کنید، باید برنامه ریزی شغلی درستی برای رسیدن به آن داشته باشید؛ به همین منظور نیز شناسایی اهداف و آرزوهایتان، و تدوین استراتژی‌های دقیقی که شما را به آنها نزدیک‌تر می‌کنند، برای موفقیتتان ضروری است. در این مطلب می‌خوانید دلایل اهمیت برنامه ریزی شغلی چیست، استراتژی‌های برنامه ریزی مسیر شغلی کدامند و چگونه باید یک برنامه ریزی کاری برای خود تنظیم کنید.
تنظیم برنامه کارآمدی از نقطه صفر، می‌تواند خسته‌کننده باشد؛ به همین دلیل است که بسیاری از افراد حرفه‌ای هرگز نمی‌توانند برنامه ریزی صحیحی برای شغل خود داشته باشند؛ در حالی که مزایای برنامه ریزی شغلی آن‌قدر زیاد است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. در ادامه، دلایل اهمیت برنامه ریزی شغلی را بیان می‌کنیم.
همه افراد برای خود آرزوی موفقیت دارند؛ اما اگر اهداف مشخصی نداشته باشند، این احتمال وجود دارد که هرگز نتوانند به جایی برسند. در واقع، برنامه ریزی شغلی به‌معنای تصمیم گیری حساب‌شده و ترسیم استراتژی‌هایی است که فرد را به اهدافش نزدیک‌تر می‌کند و در نتیجه شانس او برای پیدا کردن شغل را افزایش می‌دهد.
یکی از مهم‌ترین مزایای برنامه ریزی شغلی این است که افراد را به‌سمت بهترشدن در کار سوق می‌دهد؛ به‌عبارتی، برای پیشرفت در کار، باید در کاری که انجام می‌دهید، عالی باشید؛ به این معنی که باید اثربخش باشید؛ همچنین به‌عنوان فردی حرفه‌ای در حوزه فعالیتتان، برای اینکه بتوانید به نتایج دل‌خواه در شغلتان برسید، باید در محل کارتان ارزش‌آفرین باشید.
از سوی دیگر برای بهبود عملکردتان باید احساس کنید که کارتان ارزشمند است و به‌نوبه‌خود با اهداف موردنظرتان ارتباط دارد؛ به بیان بهتر، کار در جهت هدفی خاص همیشه به شما کمک می‌کند تا بهره وری بیشتری داشته باشید.
جداکردن خود حرفه‌ای‌تان (شخصیت شغلی) از زندگی شخصی، اغلب به آشفتگی منتهی می‌شود. باید توجه داشته باشید که همه کارکنان قسمت بسیار زیادی از زندگی خود را در محل کارشان سپری می‌کنند؛ بنابراین بسیار مهم است که این موضوع را درک کنیم که بین شخصیت خودمان در کار و خود شخصی‌مان در خانه تعادل مسالمت‌آمیزی برقرار کنیم.
در نهایت، می‌توان گفت که تنظیم اهداف و تحت‌فشار قراردادن خود برای دستیابی به آنها، نه‌تنها به پیشرفت در کارتان کمک می‌کند، بلکه به شما این امکان را می‌دهد که به فرد بهتری تبدیل شوید.
مطلب مرتبط: چگونه برنامه ریزی روزانه کنیم؟ (هرآنچه باید درباره‌ی برنامه روزانه بدانیم)
تنظیم برنامه به‌معنای صرف وقت برای تحقیق و درک این است که برای تحقق‌بخشیدن به آرزوها و اهدافتان چه کاری را باید انجام دهید؛ به همین دلیل، برنامه ریزی بخش جدایی‌ناپذیری از موفقیت محسوب می‌شود.
شناسایی آرزوها و اهداف شغلی همیشه آسان نیست؛ به‌خصوص اگر در آغاز کار حرفه‌ای خود باشید؛ اما می‌توانید با پرسیدن چند مورد از خودتان، این کار را آسان‌تر کنید؛ برخی از این سؤالات عبارت‌اند از:
مطلب مرتبط: چگونه هدف گذاری کنیم تا به اهدافمان دست پیدا کنیم؟
بخش دیگری از تدوین برنامه شغلی، شناسایی مهارت‌ها، صلاحیت‌ها و موارد مشابه دیگر است که برای پیشرفت در زمینه حرفه‌ای هریک از افراد نیاز است. به همین منظور نیز مهم است که از تمام کارهایی که باید برای تحقق اهدافتان انجام دهید، لیستی تهیه کنید.
برای برنامه ریزی مسیر شغلی درمورد مشاغل مختلف مطالعه کنید و دریابید که به کدام‌یک بیش‌تر علاقه دارید. روش‌های بسیاری برای تحقیق درمورد مشاغل مختلف وجود دارند، مانند بررسی سایت‌های مختلف که مشاغل گوناگون را به شما معرفی می‌کنند. در نتیجه مسیرهای شغلی متفاوتی را بررسی کنید تا بدانید که چه چیزی را دوست دارید و برای رسیدن به آن راهی پیدا کنید.
ترسیم مراحل ضروری برای رسیدن به هدف، مهم‌ترین قسمت برنامه ریزی شغلی محسوب می‌شود؛ در واقع، این مرحله به شما امکان می‌دهد تا کارهای بعدی خود را شناسایی کنید و همچنین به‌عنوان راهنمایی برای تصمیم‌گیری شما در آینده به شمار می‌آید.
برنامه ریزی شغلی، کاری نیست که صرفا یک بار انجام دهید، بلکه روند پیوسته‌ای است که در طی آن، برای اطمینان از پیشرفت و همچنین به‌روز‌نگاه‌داشتن اهدافتان، به ارزیابی منظم خود نیاز خواهید داشت.
مطلب مرتبط: روش GTD یا به انجام رساندن کارها: سیستمی برای دستیابی به حداکثر بهره‌وری
جدای از تدوین برنامه‌ای دقیق، برای تحقق اهدافتان باید از چند استراتژی برنامه ریزی شغلی نیز استفاده کنید؛ چنین استراتژی‌هایی، موفقیت شغلی شما را تضمین می‌کنند. در ادامه مهم‌ترین استراتژی‌های برنامه ریزی شغلی را شرح می‌دهیم:
همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم، برنامه ریزی شغلی روندی مداوم است که نیاز به ارزیابی شخصی منظم دارد. در واقع، ارزیابی شخصی به‌صورت منظم این امکان را به افراد می‌دهد تا به‌طور مرتب روند پیشرفت خود را بررسی کنند و در صورت نیاز برنامه خود را به‌روز کنند.
در چنین شرایطی، کارکنان نه‌تنها روی اهداف خود متمرکز هستند، بلکه از مسیر پیشرفتشان در حرفه مربوطه نیز راضی خواهند بود.
روش‌های بسیاری برای انجام خودارزیابی وجود دارند، از جمله:
مطلب مرتبط: ارزیابی عملکرد چیست و رعایت چه نکاتی آن را بهبود می‌بخشد؟
یکی از نکات مهم در استراتژی‌های برنامه ریزی شغلی که باید در برنامه‌های کاری خود بگنجانید، پاداش‌دادن به خودتان است؛ به‌عبارتی، پیشرفت شغلی مستلزم برخورداری از انضباط شخصی دقیق است؛ به همین دلیل، لازم است که هر زمان که به هدف موردنظرتان رسیدید، فارغ از کوچک یا بزرگ‌بودن موفقیتتان، به خودتان پاداش بدهید.
تنظیم اهدافی که کنترل‌شدنی و مدیریت‌پذیر هستند، به شما کمک می‌کند تا به‌طور مداوم پیشرفت کنید؛ در نتیجه، به‌مرور زمان، در مسیر تحقق اهدافتان زیاد تحت‌فشار قرار نگیرید و از دستیابی به آنها منصرف نشوید.
یافتن ابزارهای مناسب در جهت تنظیم برنامه شغلی مؤثر برای استفاده آسان از آنها و همچنین تهیه برنامه‌ای تعاملی بسیار مهم است. در واقع، استفاده از ابزارهای مناسب برای تدوین چنین برنامه‌ای، در نهایت موجب می‌شود تا به‌راحتی بتوانید با برنامه خود تعامل داشته باشید، دوباره به آن رجوع کنید و به‌مرور زمان، آن را بررسی کنید. در ادامه چند مورد از این ابزارها و منابع را معرفی می‌کنیم:
«بوردهای چشم‌انداز» ابزاری عالی برای برنامه ریزی شغلی هستند؛ زیرا افراد حرفه‌ای و کارکنان را قادر می‌سازند تا اهداف خود را به‌صورت تصویری ترسیم کنند. به‌طو معمول، این ابزارها از تصاویر و عکس‌هایی تشکیل می‌شوند که یادآوری اهداف فرد را برای او آسان‌تر می‌کنند.
مطلب مرتبط: تصویرسازی اهداف چرا مهم است و چطور می توان این کار را انجام داد؟
اگر با اطمینان کامل نمی‌توانید برای آینده خودتان برنامه‌ریزی کنید، منابع بسیاری به‌صورت آنلاین وجود دارند که با استفاده از آنها می‌توانید در مسیر درستی گام بردارید؛ همچنین برخی از این منابع برای یک سری اهداف خاص در نظر گرفته می‌شوند که با اعمال تنظیمات موردنظرتان، می‌توانید آنها را متناسب با نیازهای خود تغییر دهید.
مطلب مرتبط: جدول برنامه ریزی ماهانه همراه با چند نمونه جدول PDF
بسیاری از جوامع ابزارهای برنامه ریزی مسیر شغلی را از طریق کارگاه‌ها، سمینارها، وب‌سایت‌ها و انتشارات ارائه می‌دهند. برخی از دفاتر کاریابی نیز این منابع را در اختیار افراد قرار می‌دهند.
«SWOT» به ۴ کلمه «نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها» اشاره دارد؛ استفاده از چنین چارچوبی برای برنامه ریزی شغلی به افراد حرفه‌ای امکانی می‌دهد تا عوامل داخلی و خارجی دخیل در پیشرفت شغلی خود را یادداشت کنند تا در نهایت بتوانند به‌روش واقع‌بینانه‌تری اهدافشان را تعیین کنند.
مطلب مرتبط: ماتریس SWOT چیست؟ (هرآنچه باید درباره‌ی آن بدانید)
افراد مختلف برای بهبود عملکرد خود در برنامه ریزی شغلی، گاهی اوقات به کمک و مشاوره متخصصان مجرب نیاز دارند و این دقیق همان چیزی است که مربیان و مشاوران شغلی ارائه می‌دهند. در حقیقت، دریافت مشاوره از متخصصان باتجربه در این زمینه به شما کمک می‌کند تا توانایی واقعی خود را درک کنید و در این زمینه اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.
مطلب مرتبط: افزایش اعتماد به نفس در زندگی با ۳۰ راهکار آسان و اثربخش
اگر به‌تازگی شروع به کار کرده‌اید یا پیش از این مشغول به کاری بوده‌اید که آن را شغل مناسبی برای خودتان نمی‌دانستید، ممکن است که بخواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه به‌دست آورید؛ در این راستا، تست های شخصیت شناسی و شغلی مختلف می‌توانند با استفاده از روش‌های علمی، توانایی‌ها و شخصیت شما را بسنجند و پتانسیل‌های واقعی‌تان را شناسایی کنند.
برنامه ریزی شغلی می‌تواند به کارکنان کمک کند تا تمرکز و تعادل بیشتری در زمینه کاری خود داشته باشند و گام‌های مؤثرتری را برای رسیدن به اهدافشان بردارند؛ به همین دلیل، گفته می‌شود که تدوین برنامه ریزی مسیر شغلی دقیق، پیش از شروع اتخاذ تصمیمات شغلی، برای همه افراد حرفه‌ای ضروری است. در آخر اگر نظر یا سؤالی در مورد برنامه ریزی کاری دارید، با ما به‌اشتراک بگذارید.
مطلب مرتبط: چگونه برنامه ریزی کنیم تا موفق شویم؟ ۷ روش برای برنامه‌ریزی مؤثر
