موزه مردم شناسی رختشویخانه زنجان از جمله مکان های فرهنگی، اجتماعی، تحقیقاتی و نمایشگاهی این شهرستان می باشد که به معرفی اقشار مختلف مردم ایران به همراه صنایع دستی آنها میپردازد.
هدف از ساخت بنای رختشویخانه :
شکایت و گله ی دائمی زنان بویژه در روزهای سرد و یخی زمستان باعث شد تا اهالی زنجان به فکر ساخته شدن رختشوی خانه بیفتند. این بنا در سال 1345 ه.ق توسط دو برادر به نام های مشهدی اکبر (معمار) و مشهدی اسماعیل (بنا) ساخته شده است.
این رختشوی خانه که امروزه تبدیل به موزه باستان شناسی و مردم شناسی شده است، در میانه ی کوچه رختشویخانه، روبروی خیابان هفت تیر قرار دارد. دراین مکان، لباس های محلی و سنتی مردم مناطق مختلف ایران، هنرهای دستی و سنتی استان مثل چاروق، ملیله دوزی و ... ، اشیای تاریخی و یافته های باستانی و میراث فرهنگی استان به معرض تماشای عموم گذاشته شده است. بنای رختشویخانه زنجان دارای بخش هایی چون حیاط، مخزن آب و فضای شستشو می باشد.حياط بنا به ابعاد 23*12 متر و درخت کاری شده است. سه فضاي شستشو دارای ابعاد 7/13*63 و ارتفاع 70/2 متر هستند. در فضای میانی طاق های بالای ستون ها، گنبدهای عرقچینی با 5 روزنه نورگیر قرار دارد . نورگیرهای دیگری نیز در دیوارها قرار دارندکه به روشنایی رخت شوی خانه کمک می کنند. مخزن آب در منتهی الیه سمت شمالی مجموعه و مشرف به سالن شستشو قرار دارد. این بخش فضايی است به طول17، عرض 5/11 و ارتفاع 8 متر می توانسته 740 متر مکعب را در خود بگنجاند.
عمارت تاریخی رختشویخانه زنجان در حال حاضر تعمیر و مرمت شده و به عنوان موزهٔ مردم شناسی مورد استفاده قرار میگیرد و مردم میتوانند از آن بازدید کنند. بنای رختشویخانه هم اکنون مهمترین موزه استان زنجان بوده و در آن انواع لباسهای محلی، زیورآلات، ابزار و وسایل مورد استفاده بانوان در معرض دید همگان قرار گرفته است.
منبع: سایت گردشگری راهنما سفر