در شهرستان ایلام بخش صالح آباد در منطقه ی خوش آب و هوای بانروشان سنگ نوشته ای باستانی با عنوان سنگ نوشته تخت خان وجود دارد که در تاریخ 1381/11/7 با شمارهٔ ثبت 7999 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این سنگ نوشته حجیم و مکعبی شکل که نمای غربی آن در بلندی 5.2 متری قرار دارد، مربوط به دوران قاجار میباشد.
این کتیبه در ابعاد 145×190 سانتي‌متر میباشد. برای نوشتن این نوشته ها روی سنگ ابتدا آنرا حدود دو سانتي‌متر تراش داده اند تا يك سطح صاف و يكنواخت روی سنگ ایجاد شود و بعد با تراش دادن مجدد حروف و كلمات را برجسته نموده‌اند.
خط سنگ نوشته تخت خان ایلام از نوع نستعلیق و با گرایش به سوی نستعلیق شکسته می باشد که از نظر نگارش و حکاکی یکی اززیباترین کتیبه ها در نوع خود به شمار می رود.
متن این کتیبه خلاصه ای است از شجره نامه والیان و شرح برخی از خدمات عمرانی غلامرضا خان والی است(غلامرضا خان والی کسی است که در سال 1325 هـ.ق دستور نوشتن این کتیبه را داد).
سنگ نوشته تخت خان در منطقه ای واقع شده است که به دلیل آب و هوای خوب وهمچنین وجود چشمه آب مکان بسیار مطلوبی برای استراحت و تفریحگاه والیان ایلام بوده است.
هو الله تعالی
تاریخ ولادت لرستان فیلی حسب الفرمایش جناب امیر الامراء العظام غلامرضا خان والی فتح السلطنه امیر تومان در این سنگ ثبت نمود .
اول والی‌ها ، حسین خان بن منصور العلوی عباسی ، که در زمان سلطنت شاه عباس صفوی ماضی ملقب به لقب والیگری کل لرستان شده ، مقبره‌ی والی مرحوم درب امامزاده واجب التعظیم «شاهنشاه » است .........
منبع: سایت گردشگری راهنماسفر
