این مسجد یکی از نمادهای شهر استانبول و کشور ترکیه به شمار می‌رود که قدمتی 1500 ساله دارد، ابتدا به عنوان یک کلیسا تاسیس شد و به مرور زمان به یک مسجد تغییر ماهیت داد.
این مسجد توسط امپراطور روم شرقی ساخته شده است و یکی از عظیم ترین موزه های جهان به شمار می‌رود. ساعت کاری این مسجد از 9 صبح تا 5 بعدازظهر در روزهای سه شنبه تا یکشنبه می‌باشد، به این بنا حاجیا صوفیه یا هاگیا صوفیه نیز می‌گویند.
معماری ایا صوفیه به 500 سال پیش از میلاد برمی‌گردد که در زمان خود به عنوان کلیسای جامع به شمار می‌رفت. در دوران حکومت بسیاری از پادشاهان ویران و مرمت شد سپس در زمان سلیمان دوم دستور به مرمت این بنا داده شد.
آثار مقدس در مسجد ایا صوفیه
برخی از آثار مقدس مسجد ایا صوفیه در اطراف این بنا به جا مانده که در یک منطقه ی حفاظت شده قرار دارد و اجازه نزدیک شدن کمتر از 15 متر به آنها داده نمی‌شود.
جالب است بدانید در دوران باستان، استانبول بخشی از قسطنطنیه بوده و در سال 1616 دستور تغییر ماهیت آن از کلیسا به مسجد توسط حکوت داده شد.گفته می‌شود توسط محمد فاتح، سلطان مسلمان عثمانی، این کلیسا به مسجد تغییر پیدا کرده است.
معماری مسجد ایاصوفیه
مصالح بخشی از این مسجد از آجر تیشه ای است که از سخت‌ترین مصالح به شمار می‌رود. این بنا 82 متر طول،73 متر عرض و 55 متر ارتفاع دارد.
بزرگ‌ترین گنبد جهان متعلق به این مسجد می‌باشد، در ساخت داخل بنا از سنگ مرمر استفاده شده است. این مسجد تاریخی دارای ۱۰۷ ستون و ۹ در می‌باشد.
ایا صوفیه دارای دو طبقه است که در طبقه ی بالا گالری وجود دارد. علت وجود دوطبقه شاید به این خاطر است که مراجعه کنندگان بر اساس تفاوت های اجتماعی خود در این مسجد حضور پیدا می‌کنند. به دلیل رایج شدن تخریب بت ها در دو مقطع تاریخی از مسحیت بسیاری از آثار تاریخی مانند موزاییک و نقاشی ها از بین رفت. برای تغییر کاربری این بنا به مسجد یک محراب، یک منبر و یک حوض وضو به این بنا اضافه شد و به مرور زمان مدرسه، آشپزخانه و همچنین آرامگاه به آن افزوده شد.
موقعیت ایاصوفیه
مسجد ایاصوفیه در بخش اروپایی ترکیه و در منطقه ای قرار دارد که توریستی به شمار می‌رود. در مجاورت این بنا هتل ها، مراکز تجاری و جاذبه های گردشگری استانبول قرار دارد، در نزدیک مسجد ایاصوفیه مسجد سلطان احمد و کاخ توپکاپی نیز وجود دارد.
این بنا دارای بخش های مختلفی است که در ادامه توضیح داده شده:
گنبد ایا صوفیه
جالب است بدانید در این گنبد 40 پنجره به کار برده شده که به دلیل انعکاس نور به محیط داخلی توسط این پنجره‌ها باعث خلق حالتی همانند محیط عرفانی می‌شود.
کوزه مرمر ایا صوفیه
هنگامی که مراد سوم سلطنت را برعهده گرفت این کوزه را از یونان باستان به این جا آورده اند، این کوزه از سنگ مرمر یکدست تراشیده شده است.
ستون آرزو
در قسمت شمال غربی ساختمان ایا صوفیه ستونی وجود دارد که در وسط آن سوراخی است که با صفحات برنزی پوشانده شده است. نام های دیگر این ستون عبارت است از ستون خیس، ستون آرزو، ستون تعریق و ستون گریان. گفته می شود که در صورت لمس کردن، ستون مرطوب می‌شود و قدرت های خارق العاده ای دارد. بعضی ها بر این باور هستند که لمس کردن ستون باعث شفای بیماران می‌شود.
لژ مخصوص ملکه ایا صوفیه
در لژ مخصوص ملکه و بانوان دربار از این مکان، تماشاگر مراسم های طبقه ی پایین بودند.
در مرمر ایا صوفیه
در مرمری داخل ایا صوفیه در سمت جنوب و در طبقه ی بالای مسجد قرار گرفته و در مناظره ها و بحث های مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفت، از این در به اتاق جلسات رفت و آمد می‌شد.
