تصمیمگیری چند معیاره یک روش تصمیمگیری است که در آن از چندین معیار مختلف برای ارزیابی و تصمیمگیری در مورد یک مسئله یا گزینه استفاده میشود. این روش به تصمیمگیران امکان میدهد تا اهمیت معیارهای مختلف را در نظر بگیرند و به تصمیماتی ترازویی و اهمیتبندی اعمال کنند. در زیر به مراحل تصمیمگیری چند معیاره اشاره میکنیم:
1. تعریف مسئله:
- در ابتدا، مسئله یا تصمیمی که باید گرفته شود، به دقت تعریف میشود. این مسئله ممکن است مربوط به انتخاب یک گزینه از بین چند گزینه مختلف باشد.
2. تعیین معیارها:
- در این مرحله، معیارها یا متغیرهایی که برای ارزیابی گزینهها استفاده خواهند شد، مشخص میشوند. این معیارها میتوانند از جمله اهمیت اقتصادی، اجتماعی، زمانی، محیطی و ... باشند.
3. ارزیابی گزینهها:
- گزینههای مختلف مورد ارزیابی قرار میگیرند و برای هر گزینه نسبت به هر معیار امتیاز یا ارزیابی انجام میشود. این امتیازها میتوانند اعداد عددی باشند یا اسکورهای کیفیتی مختلف.
4. وزندهی معیارها:
- در این مرحله، تصمیمگیرندگان وزن معیارها را تعیین میکنند. وزندهی نشان میدهد که هر معیار نسبت به دیگری چقدر اهمیت دارد. برای مثال، یک معیار ممکن است برای تصمیمگیران به اندازه دیگری اهمیت داشته باشد و در نتیجه با وزن بالاتری محاسبه شود.
5. محاسبه امتیاز کلی:
- با در نظر گرفتن وزندهی معیارها و امتیازات هر گزینه نسبت به هر معیار، امتیاز کلی برای هر گزینه محاسبه میشود. این امتیاز کلی نشاندهنده ارزش نسبی هر گزینه در مقایسه با دیگر گزینههاست.
6. انتخاب گزینه بهتر:
- در این مرحله، با توجه به امتیازات کلی محاسبه شده، گزینهای انتخاب میشود که از نظر ترجیحها و اهداف مورد نظر بهترین گزینه باشد.
7. تحلیل حساسیت:
- در صورت لزوم، تحلیل حساسیت انجام میشود تا بررسی شود که تغییر در وزندهی معیارها یا ارزیابیهای معیارها چگونه تصمیم نهایی را تحت تأثیر قرار میدهد.
تصمیمگیری چند معیاره به تصمیمگیران کمک میکند تا تصمیمات متناسب با اهداف و اولویتهایشان بگیرند و به شکلی منطقی و سازمانیافته به انتخاب گزینههای بهتر برسند. این روش به خصوص در مواقعی که مسائل پیچیدهتری برای تصمیمگیری وجود دارد، مفید است.