در مورد نحوه انتخاب چیلر مناسب،موضوعی که باید ابتدا مورد توجه قرار گیرد، تعیین و بررسی موقعیت پروژه می باشد. سپس در ادامه باید نوع چیلر مناسب و ظرفیت آن را مشخص کرد. البته در این میان یک سری پارامترهای مهم در انتخاب و خرید چیلر وجود دارد که در این مقاله از بادران تهویه صنعت قصد داریم تا آنها را مورد بررسی قرار بدهیم.
چیلر یک دستگاهی است که وظیفه آن کاهش دمای آب (آب چیلد) می باشد. دمای آب چیلد در اکثر چیلرها از 12 درجه سانتی گراد یا 55 درجه فارینهایت به 7 درجه سانتی گراد یا 45 درجه فارنهایت می باشد. آب چیلر 7 درجه سانتی گراد جهت استفاده در فن کویل ها و هواسازها می باشد و باعث تولید هوای خنک می شود.
نحوه کارکرد چیلر تراکمی به این صورت می باشد که گاز مبرد به حالت گاز توسط کمپرسور فشار و دمای آن افزایش می یاید سپس گاز مبرد وارد کندانسور شده و در آنجا گرمای خود را در چیلرهای هوا خنک به هوای محیط و در چیلرهای آب خنک به آبی که بین کندانسور و برج خنک کننده در جریان است انتقال می دهد و گاز مبرد به مایع تبدیل می شود و دمای خود را از دست می دهد. پس از آن به سمت شیر انبساط حرکت می کند، در شیر انبساط مبرد فشار خود را از دست می دهد و به حالت دو فازی درآمده و آماده تبخیر می گردد. سپس در اِواپراتور، گاز مبرد که آماده تبخیر می باشد گرمای آب چیلد را گرفته و دمای آب چیلر را کاهش داده و گاز مبرد تبخیر می شود و به صورت گازی تبدیل می شود؛ سپس به سمت کمپرسور رفته و دوباره سیکل تکرار می شود.
چیلر جذبی نوع دیگری از چیلرها می باشد که با استفاده از دیگ که گاز طبیعی، نفت و گازوئیل مصرف می کند، آب گرم یا بخار تولید کرده و در ژنراتور این نوع چیلرها استفاده می شود. چیلرهای جذبی که اکثراً با لیتیوم بروماید و آب ساخته می شوند به این صورت عمل می کنند که آب چیلد 12 درجه سانتی گراد ابتدا درون لوله و در قسمت اواپراتور چیلر جذبی که فشار در این محیط برابر 0.01 بار می باشد، در جریان است و آبی (مبرد) که توسط نازل یا سینی پخش کن بر روی لوله های آب چیلد ریزش می شود، مبرد آبی در این فشار پایین می خواهد تبخیر شود و گرمای آب چیلد درون لوله ها را می گیرد و تبخیر می شود و دمای آب چیلد را به 7 درجه سانتی گراد می رساند.
یکی از روش های انتخاب چیلر انتخاب گاز مبرد می باشد. انتخاب گاز مبرد بستگی به شرایط محیطی دارد. ما چند گاز مبرد معروف داریم که عبارتند از R22, R134a, R407C, R410a که به بررسی هر کدام می پردازیم. لازم به ذکر می باشد که هر گاز مبرد در جهان رنگ کپسول گاز مختص به خود را دارد.
2) انتخاب نوع کندانسور
روش انتخاب مناسب چیلر بستگی به نوع کندانسور نیز دارد، دو نوع کندانسور آب خنک و کندانسور هوا خنک وجود دارد که بسته به شرایط می توان از آنها استفاده کرد. اگر در مناطق خشک و حاره ای چیلر نصب شود بهتر است از کندانسور هوا خنک استفاده شود. چون برج خنک کننده در مناطق با دمای مرطوب بالا قادر نیست تا دمای مناسب آب کندانسور چیلر را تامین کند یا در مناطقی که آب وجود نداشته باشد بهتر است از چیلر هواخنک استفاده شود. در مناطقی که آب وجود دارد و مناطق سرد با دمای مرطوب پایین می توان از چیلر آب خنک یا برج خنک کننده و کنداسور آب خنک استفاده کرد. البته باید در نظر گرفت وقتی از کندانسور هواخنک استفاده می شود نباید از مصرف برق فن های این نوع کندانسور ها غافل شد. بازده چیلرهای تراکمی آب خنک بیشتر از بازده چیلرهای تراکمی هوا خنک می باشد.
3) انتخاب کمپرسور
4) بازده چیلر
بازده چیلر یکی از عوامل مهم در انتخاب چیلر می باشد. به این معنی که هر چه قدر COP یا بازده چیلر بالاتر باشد، چیلر در ازای مصرف برق کمتر برودت مورد نیاز را تامین می کند.
بازده چیلرهای آب خنک بیشتر از چیلرهای هواخنک می باشد و به همین علت مصرف برق کمپرسورهای چیلرهای آب خنک کمتر از چیلرهای هواخنک می باشد.
معمولاً بازده چیلرهای آب خنک حدوداً 4 و چیلرهای هوا خنک حدوداً 3 و چیلرهای جذبی تک اثره (Single effect) 0.7 و چیلرهای جذبی دو اثره (Double effect) 1.2 می باشد.
5) تعداد مدار و کمپرسور
بهتر است که تعداد مدار با تعداد کمپرسور ها یکسان باشد تا در برگشت روغن در کمپرسور به مشکل برخورد نکنیم. به یک سیکل کامل یک مدار می گویند. برای مثال فرض کنید که چیلری دارای 2 کمپرسور و 2 مدار باشد؛ یعنی هر کمپرسور دارای کندانسور و اواپراتور و شیر اکسپنشن یا شیر انبساط جدا و لوله کشی جدا می باشد، اما توسط یک تابلو برق بار برودت کنترل می شود. در این صورت اگر یک کمپرسور دچار سوختگی و خرابی شد، مدار دیگر نصف دیگر برودت را می تواند تولید کند. معمولاً کاتالوگ چیلر شرکت ها دارای جدول انتخاب چیلر می باشد که می توان از آن مقدار ظرفیت دستگاه را مشخص کرد.
منبع: شرکت بادران تهویه صنعت (طراحی، مهندسی و ساخت انواع برج خنک کننده و تجهیزات تهویه مطبوع)
