اگر دندان‌های شما کج یا فرسوده شده‌است و یا تغییر رنگ داده، علم پزشکی همیشه راهی برای درمان پیش روی شما می‌گذارد. تقریبا نیمی از جهان از مشکلات دندانی رنج می‌برند شما تنها فردی نیستید که دچار این مشکل شده‌اید. درصورتی‌که دندان شما آسیب دیده‌باشد، احتمالا دندانپزشک ترمیم دندان را به شما پیشنهاد می‌دهد. ترمیم دندان نه تنها آسیب‌های ناشی از پوسیدگی را رفع می‌کند، عملکرد طبیعی دندان‌های شما را بازیابی می‌کند و ظاهر زیبای دندان را احیا می‌کند.
تا انتهای مطلب همراه ما باشید تا انواع روش‌های ترمیم دندان را به شما معرفی کنیم. می‌توانید شرایط دندانتان را با هر کدام از این روش‌ها تطبیق دهید و متوجه شوید کدام روش به درد شما می‌خورد. انتخاب دندانپزشک در نتیجه نهایی ترمیم دندان اهمیت زیادی دارد، چون در بسیاری از روش‌های ترمیم دندان، دقت و ظرافت کار دندانپزشک حرف اصلی را می‌زند.
ترمیم دندان یکی از خدمات دندانپزشکی است و به عملی می‌گویند که قسمت‌های پوسیده یا شکسته ساختار دندان را بازسازی می‌کند و یا دندان‌های از‌دست‌رفته‌ی شما را جایگزین می‌کند. بازسازی ساختار دندان به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک‌می‌کند و باعث پیشگیری از دندان درد میشود.
ساختار دندان ممکن است به دلایل متعددی دچار ضعف، پوسیدگی، شکستگی یا زوال شده‌باشد که این مشکلات را می‌توان با ترمیم دندان بازسازی یا جایگزین کرد. حتی اگر ترمیم قبلی شما آسیب دیده‌است، می‌توان مجددا آن را بازیابی کرد. روش‌های مختلفی برای ترمیم دندان وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
روش‌های مختلفی برای ترمیم دندان وجود دارد که می‌تواند ظاهر و عملکرد دندان شما را بازیابی کند. نوع روشی که برای شما استفاده میشود، به نوع و میزان آسیب دندانی بستگی دارد. شما باید قبل از اقدام برای پر کردن دندان، عکس رادیولوژی دهان و دندان بگیرید.
ترمیم دندان معمولا به دو روش کلی انجام میشود که عبارتند از:
روش‌های ترمیم غیرمستقیم دندان عبارتند از:
زمانی‌که بر اثر پوسیدگی، در دندان‌های شما حفره‌ای ایجاد شود دندانپزشک به شما پر کردن دندان را پیشنهاد می‌دهد و رایج‌ترین نوع ترمیم برای رفع پوسیدگی و حفره‌های دندان است. از پرکردن دندان فقط می‌توان برای پرکردن حفره‌های کوچک استفاده‌کرد. اگر آسیب به دندان گسترده‌تر باشد، نوع دیگری از ترمیم انتخاب میشود.
دندانپزشک برای اینکه دندان را با روش پرکردن ترمیم کند، ابتدا حفره دندان را تمیز می‌کند، سپس اقدام به پرکردن آن می‌کند. برای پرکردن دندان از چندین ماده مختلف استفاده میشود. اگر دندان‌های جلویی شما پوسیده است و هنگام صحبت‌کردن یا خندیدن مشخص میشود، دندانپزشک از مواد همرنگ دندان برای ترمیم استفاده می‌کند. گاهی پوسیدگی به عصب دندان رسیده‌است و تشخیص پزشک ابتدا عصب کشی دندان است. روش‌های مستقیم پرکردن دندان عبارتند از:
آمالگام از نظر ایمنی و مقاومت در برابر سایش قابل اعتماد و موثرترین است. این ماده پرکننده ترکیبی از ۵۰٪ جیوه و ۵۰٪ نقره، قلع، روی و مس است. مزیت اصلی آن قیمت ارزان در کنار سهولت استفاده است. این ماده رایج‌ترین ماده پرکننده دندان است.
یکی از نقطه ضعف‌های آمالگام این است که همرنگ دندان نیست و ظاهر خوبی روی دندان ایجاد نمی‌کند. از طرفی می‌تواند منبسط یا منقبض شود. به همین دلیل ممکن است باعث ترک‌خوردن دندان شما شود. ترک‌خوردن پر‌شدگی دندان می‌تواند باعث شود که بقایای غذا و باکتری‌ها زیر مواد پرکننده به دام بیفتند و باعث پوسیدگی دندان شوند.
گلاس آینومرها همرنگ دندان هستند و از پودر شیشه و اسید‌اکریلیک ساخته‌شده‌اند. از این نوع پرکننده برای پرکردن حفره‌های کوچک استفاده میشود. درواقع گلاس آینومر مانند یک درزگیر عمل می‌کند. گلاس آینومر نمی‌تواند فشار زیادی را تحمل کند و معمولا در جایی استفاده میشود که نیازی به تحمل فشار زیاد ناشی از جویدن نداشته‌باشد.
رزین آینومر همان گلاس آینومر است که با رزین اصلاح شده‌است. این نوع آینومر دارای رنگ میناست و ظاهر مطلوبی دارد. ماندگاری رزین آینومر نسبت به گلاس آینومر بیشتر است. آینومرها برای کودکان انتخاب بسیار خوبی هستند، زیرا قیمت متوسطی دارند، جابه‌جا نمی‌شوند، همرنگ دندان هستند و می‌توانند با آزاد‌کردن فلوراید از پوسیدگی دندان کودکتان جلوگیری کنند.
کامپوزیت جدیدترین ماده برای پرکردن دندان است و بیش از سایر روش‌ها محبوب است. کامپوزیت همرنگ دندان است و منقبض و منبسط نمی‌شود و به دندان هیچ آسیبی نمی‌رساند. این نوع پرکننده نسبت به گلاس آینومر معمولی و رزین آینومر قوی‌تر و بادوام‌تر است اما به اندازه آمالگام نقره‌ای مستحکم و ماندگار نیست.
برای پرکردن دندان ممکن است دندانپزشک از روش‌های غیرمستقیم استفاده کند. در روش پرکردن غیرمستقیم دندان که به اینله و آنله معروف است، دندانپزشک ممکن است از طلا، سرامیک یا چینی ذوب شده، استفاده کند. سرامیک از نظر رنگ و شفافیت، شبیه مینای دندان طبیعی است.
اینله و آنله یک روش ترمیم غیرمستقیم است و برای ترمیم دندان‌هایی استفاده میشود که به طور قابل‌توجهی در اثر پوسیدگی دندان آسیب دیده‌اند. در این روش به‌طور سنتی از فلز، کامپوزیت یا چینی استفاده میشود.
از اینله برای پرکردن حفره در مرکز دندان استفاده میشود. اینله نه تنها حفره دندان را پر می‌کند، بلکه سطح جویدن و گاهی کناره‌های دندان را هم می‌پوشاند. آنله‌ها برای ترمیم دندانی انتخاب می‌شوند که علاوه‌بر قسمت مرکزی، ساختار بیرونی دندان هم آسیب دیده‌است. آنله سطح وسیع‌تری از دندان را می‌پوشاند.
برای انجام اینله یا آنله شما باید ۲ بار به دندانپزشک مراجعه کنید. در اولین ویزیت، بافت پوسیده از دندان برداشته و دندان تمیز و ضدعفونی میشود. سپس دندانپزشک دندان را برای قرار‌دادن اینله یا آنله آماده می‌کند و قالبی از دندان می‌سازد. در نهایت، بیمار با یک آنله یا اینله موقت به خانه فرستاده میشود. در ویزیت دوم، آنله یا اینله موقت برداشته و دندان تمیز میشود. سپس آنله یا اینله دائمی روی دندان نصب میشود.
پیوند یا باندینگ دندان، برای بهبود ظاهر و رنگ دندان استفاده میشود. در این روش از یک بتونه همرنگ دندان برای ترمیم ترک‌ها، کاهش فاصله دندان‌ها یا تغییر شکل دندان‌ها استفاده میشود. این روش بسیار عالی است زیرا شکل و رنگ ماده باندینگ با رنگ و زیبایی دندان شما مطابقت دارد. پس از انجام باندینگ، با استفاده از نور یا لیزر مواد آن در دهان خشک شده و سپس صیقلی میشود.
باندینگ دندان یک روش مستقیم ترمیم دندان است، زیرا ماده‌ای که برای ترمیم دندان استفاده میشود مستقیما روی دندان استفاده میشود.
روکش‌های دندانی مثل یک کلاهک یا تاج هستند که روی کل دندان قرار می‌گیرند. گاهی روکش دندان روی ایمپلنت دندانی قرار می‌گیرد. روکش دندان برای موارد زیر استفاده میشود:
درواقع روکش‌ها برای درمان دندان‌های به شدت آسیب‌دیده استفاده می‌شوند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کل دندان خارجی را در‌بر‌بگیرند. دندانپزشک ابتدا از دندان شما قالب می‌گیرد و آن را به لابراتور می‌فرستد. او ممکن است یک روکش موقت روی دندان شما قرار دهد تا زمانی‌که روکش دائمی شما ساخته‌شود و آن را جایگزین دندان موقت کند.
روکش دندان با استفاده از سیمان دندانی چسبانده میشود و استحکام و ظاهر دندان را بهبود می‌بخشد. در بیشتر موارد، دندانپزشکان برای ساخت روکش از فلز، سرامیک یا ترکیبی از هر دو استفاده می‌کنند.
تاج‌های فلزی اغلب از جنس طلا و تیتانیوم هستند. برای روکش‌های سرامیکی از زیرکونیا، سیلیس یا آلومینا استفاده‌می‌کنند. روکش دندانی یک گزینه بادوام برای ترمیم دندان است و از پوسیدگی دندان در دراز مدت جلوگیری می‌کند.
بریج‌ها نوعی دندان‌های مصنوعی هستند که برای جایگزینی دندان‌های ازدسترفته استفاده می‌شوند. بریج معمولا از پرسلن ساخته‌می‌شود و با رنگ طبیعی دندان‌های شما مطابقت دارد. بریج دندان ممکن است از چینی ساخته شده‌باشد که به یک فلز قوی‌تر در زیر آن متصل است.
برای بریج یک دندان ممکن است نیاز باشد دندان‌های مجاور سالم باشند تا دندان سالم ۲ طرف بریج، با روکش‌هایی به نام نگهدارنده پوشانده شوند، تا آن را در جای خود محکم نگه‌دارند یا ممکن است برای ایجاد استحکام، نیاز به حمایت از ایمپلنت‌های دندانی در زیر دندان باشد.
انواع مختلفی از پل‌ها وجود دارد، مانند:
تعداد دندان‌های ازدسترفته و محل آنها تعیین‌کننده‌ی نوع بریج مورد نیاز شما خواهد‌بود. علاوه‌بر این، کیفیت دندان‌های تکیه‌گاه که در ۲ طرف بریج هستند هم اهمیت دارد. معمولا بریج تا ۱۵ سال دوام دارد.
ایمپلنت‌ها ریشه‌هایی مصنوعی و فلزی (معمولا از جنس تیتانیوم) هستند که دندان‌های جایگزین مانند تاج یا بریج را در جای خود نگه‌‌می‌دارند. دو نوع اصلی ایمپلنت وجود دارد:
ایمپلنت دندان شبیه به دندان‌های طبیعی است و می‌تواند به بهبود گفتار کمک‌کند. از نظر ظاهری هم یکی از بهترین روش‌های اصلاح لبخند است. انجام ایمپلنت چندین مرحله است که ممکن است چند ماه طول بکشد تا تکمیل شود، اما دوام و ماندگاری آن می‌تواند تا آخر عمر شما باشد.
ونیر دندان یک پوسته نازک است که ظاهر مینای واقعی دندان را دارد و روی دندان طبیعی را می‌پوشاند. استفاده از ونیر یک روش زیبایی دندان محسوب میشود. ونیرها هم سایز دندان‌ها را یک‌دست می‌کنند، هم شکل و رنگ دندان را اصلاح می‌کنند. اگر دندان شما شکسته است یا تغییر رنگ داده و لکه دارد یا از سایز و ظاهر آن رضایت ندارید، می‌توانید از ونیرها استفاده کنید. جنس روکش‌های دندان ۲ نوع است:
پروتز دندان، دندان‌های مصنوعی متحرکی هستند که به عنوان جایگزینی برای دندان‌های ازدسترفته استفاده میشود. دندان‌های مصنوعی دقیقا شبیه دندان‌ها و لثه‌های طبیعی هستند. در صورتی‌که تمام دندان‌های خود را به دلیل آسیب، پوسیدگی دندان یا بیماری لثه از‌دست‌داده‌اید، می‌توانید از دندان مصنوعی استفاده‌کنید. حتی اگر تعدادی از دندان‌های طبیعی شما سالم است هم می‌توانید یک دندان مصنوعی برای جایگزینی دندان‌های ازدسترفته با حفظ دندان‌های سالم داشته‌باشید. به این نوع دندان مصنوعی پروتز پارسیل می‌گویند. در برخی موارد، ممکن است قبل از نصب دندان مصنوعی نیاز باشد، دندان‌های ترک‌خورده یا پوسیده را بکشید. ۳ نوع پروتز وجود دارد:
امروزه دندانپزشکی با گذشته فرق‌های زیادی کرده‌است. شاید در گذشته اگر با دندان درد به دندانپزشک مراجعه می‌کردید، به شما پیشنهاد کشیدن دندان را می‌دادند. امروزه دیگر اینطور نیست. تمام تلاش دندانپزشک برای حفظ دندان‌های طبیعی خود فرد است. هیچ دندانی به اندازه‌ی دندان‌های طبیعی شما، کاربرد ندارد. بنابراین برای اینکه دندان‌های خود را حفظ کنید، بهتر است که روش‌های ترمیمی را بشناسید و در صورت لزوم از آنها استفاده کنید.
روش‌های ترمیم دندان برای افرادی که شرایط زیر را داشته‌باشند، کاربرد دارد:
ترمیم دندان تنها برای کسانی کاربرد دارد که دندان‌های آنها قابلیت حفظ شدن را داشته‌باشد. در مواردی که میزان شکستگی دندان زیاد است و یا مینای دندان به قدری از دست رفته‌است که نمی‌توان آن را ترمیم کرد، بهتر است از روش‌های جایگزین کردن دندان استفاده کرد. همچنین در مواردی ممکن است که دندان‌های فرد افتاده باشد و یا عفونت آن به قدری شدید باشد که به لثه و استخوان هم آسیب زده‌باشد. در چنین مواردی نمی‌توان دندان را ترمیم کرد و باید به فکر کشیدن یا روش‌های جایگزینی آن بود.
ترمیم دندان روش‌های مختلفی دارد که هر یک مزایا و معایب خاص را دارند. در این قسمت به‌طورکلی مزایا و معایب ترمیم دندان را بررسی می‌کنیم:
ترمیم دندان می‌تواند عملکرد دندان را بهبود بخشد و با اصلاح شکل و رنگ دندان، زیبایی را به لبخند شما هدیه دهد. در کنار همه این مزایا، این درمان باعث اصلاح جویدن غذا و بهبود عملکرد دستگاه گوارش میشود. از طرفی در نحوه صحبت‌کردن و تلفظ کلمات تأثیر می‌گذارد و در نهایت باعث افزایش اعتماد‌به‌نفس شما میشود. ترمیم دندان می‌تواند یک تیر و چند نشان باشد!
برای اینکه دندان پوسیده یا دندان شکسته را ترمیم کنید، لازم است که بررسی‌های لازم انجام شود. ابتدا دندانپزشک شما را معاینه می‌کند و بعد از معاینه برای تصویربرداری شما را به رادیولوژی می‌فرستد. زمانی‌که عکس دندان‌های شما به دندانپزشک نشان داده‌می‌شوند و ایشان تصویر ریشه‌ها دندانی شما را دارد، برای ترمیم دندان‌ها بهترین روش را انتخاب می‌کند. اگر دندان قابلیت ترمیم داشته‌باشد، روش ترمیم آن انتخاب میشود.
برای اینکه برای ترمیم دندان آماده شوید، دکتر از شما شرح حال می‌گیرد و در صورت لزوم از دندان‌های شما عکس گرفته میشود. معمولا آمادگی‌های قبل از ترمیم دندان شامل بررسی‌های دندانپزشک برای انتخاب بهترین روش است. همچنین باید بررسی‌ها جهت اینکه چه میزان از دندان شما آسیب دیده‌است، انجام شود. از دیگر آمادگی‌هایی که قبل از انجام فرایند پر کردن دندان‌ها انجام میشود، بی‌حسی است.
بعد از ترمیم دندان، ممکن است دندانپزشک توصیه کند که عادات غذایی و نوشیدنی خود را تغییر دهید و تا ۲۴ ساعت برخی مسائل را رعایت کنید:
ترمیم دندان معمولا خطرات بسیار کمی دارد. شایع‌ترین خطر، حساسیت پس از عمل ترمیم است. گاهی هم ممکن است تا چند روز بعد از ترمیم دندان درد را تجربه کنید. به‌ندرت ممکن است دچار عفونت و واکنش آلرژیک به فلزات استفاده‌شده، بشوید. از دیگر خطرات پس از ترمیم، می‌توان به موارد زیر اشاره‌کرد:
هزینه ترمیم دندان به موارد زیر بستگی دارد:
به صورت کلی، قیمت خدمات دندانپزشکی اگر برای زیبایی باشد، تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد. اما اگر جنبه درمانی داشته‌باشد، تحت پوشش بیمه است.
