دندان عقل با توجه به ویژگی‌های متفاوت خود، با نام‌های مشخصی شناخته می‌شود. یکی از این نام‌ها دندان عقل نهفته است. چنین اسمی بیانگر مخفی بودن دندان عقل است. در انتهای ردیف دندانی و جایی که دو فک به هم می‌رسند، محل رویش دندان عقل قرار دارد. در مواردی که این دندان به دلیل شرایط دندان‌ها، کوچک بودن فک و جهت رویش نامناسب، نتواند از لثه خارج و به سمت بالا بیاید به عنوان دندان عقل نهفته باید تحت درمان قرار بگیرد.
در حالت عادی همگی از مشکلات دندان عقل آگاه هستیم، اگر این دندان به صورت درونی و پنهانی باشد، به مراتب مشکلات و خطرات آن بیشتر می‌شود. پس علاوه بر اینکه در مورد نحوه تشخیص آن باید اطلاعات کاملی داشته باشیم، جهت درمان هرچه سریع‌تر نیز باید اقدام نماییم.
این دندان انتهایی در موقعیت بسیار حساسی قرار می‌گیرد که امکان نظافت آن وجود ندارد و از طرفی بخاطر اینکه درون لثه است به بافت لثه و نواحی اطراف فشار زیادی وارد می‌کند. این موقعیت سبب می‌شود مشکلات زیر برای فرد بوجود آید:
یک اصطلاح تخصصی است که بیشتر از اینکه مراجعه‌کننده به اطلاعات مربوط به آن نیاز داشته باشد، دندانپزشک با آن سر و کار دارد. این اطلاعات کمک می‌کند برای انجام درمان و فرآیند درمانی مسیر درست‌تری توسط دندانپزشک انتخاب شود. برای تعریف عمق دندان نهفته نسبت به پلان اکلوزال (Cant Occlusal)، آنها را در سه دسته‌بندی یا کلاس متفاوت به شرح زیر قرار می‌دهند:
با انجام معاینات و عکس‌برداری کامل از دندان، دندانپزشک تشخیص می‌دهد که وضعیت دندان بیمار در کدام کلاس قرار دارد و برای درمان آن کشیدن دندان مناسب است یا باید جراحی صورت بگیرد.
جدای اینکه دندان عقل از کدام دسته و نوع باشد، فرآیند در آمدن و رشد آن همراه با دردهای مختلفی است که شایع‌ترین آنها عبارت‌اند از درد در لثه و فک، گوش درد، درد در زمان باز کردن دهان، عدم توانایی باز کردن کامل دهان، درد در هنگام خوردن و آشامیدن، درد در لثه و دیوار کناری دهان، درد در فک و …
موضوعی که باعث این دردها می‌شود از دو زاویه قابل بررسی است. یکی خود فرآیند در آمدن دندان حتی دندان طبیعی همراه درد است. در کودکان نیز می‌بینم که در زمان دندان درآوردن بی‌تابی زیاد است. مورد بعدی که میزان درد درآمدن دندان عقل نهفته را بیشتر می‌کند جهت رشد آن است که به فک، لثه، دندان‌های کناری و عصب فشار زیادی وارد می‌کند. این دندان برای رشد با دیواره‌ی دندان کناری محدود می‌شود و در ادامه به تمام جهات فشار وارد می‌کند. هم عصب آن درد می‌گیرد و هم محل سایر دندان‌ها دردناک می‌شود.
برای درمان دندان عقل نهفته همیشه نیاز نیست فرد تحت جراحی قرار بگیرد و الزام جراحی توسط معاینات، عکس‌برداری‌ها و تصمیم نهایی دندانپزشک مشخص می‌شود. برخی از مواردی که معمولا دندانپزشک با توجه به آنها تصمیم به تجویز جراحی می‌گیرد، عبارتند از:
جراحی دندان عقل نهفته اگرچه وحشتناک به نظر می‌رسد، درد و مشکلات ناشی از جراحی به مراتب کمتر از درد و مشکلات دندان عقل نهفته است. در حقیقت بیش از ۵۰٪ دندان‌های عقل به روش جراحی یا غیر جراحی کشیده می‌شوند. کشیدن دندان عقل و جراحی دندان عقل نهفته جزء وظایف دندانپزشکان و یا جراحان فک و صورت است.
پس از بی‌حسی با انجام یک برش به دندان عقل نهفته دسترسی ایجاد می‌شود. ممکن است لازم باشد استخوانی که روی دندان عقل نهفته قرار دارد، با دستگاه برش برداشته شود.
وقتی جراح به دندان عقل دسترسی پیدا کرد تصمیم می‌گیرد که آیا باید دندان عقل را چند تکه کند یا نه! تقسیم دندان به چند بخش، باعث کاهش صدمات وارده به فک می‌شود.
بعد از خارج کردن دندان عقل در محل برش چند بخیه زده می‌شود. اگر از نوع غیرقابل جذب باشند لازم است بعد از یک هفته بخیه‌ها کشیده شوند. اما در صورتی که قابل جذب باشند، نیازی به کشیدن ندارند و بعد از چند هفته محو می‌شوند.
قبل از انجام جراحی دندان عقل باید عکس رادیولوژی دهان و دندان داشته باشید. پس از جراحی ممکن است خونریزی بند نیاید که در این صورت باید دندانپزشک خود را مطلع کنید. در صورتیکه برای شما دارو تجویز شده باشد، به‌موقع و سر وقت آنها را مصرف کنید.
استفاده از کمپرس یخ در روز جراحی و کمپرس گرم در روزهای بعد به کاهش تورم و درد کمک می‌کند. چند روز اول باید از رژیم غذایی نرم استفاده کنید تا به محل جراحی فشاری وارد نشود.
از فردای جراحی می‌توانید از روش معمول بهداشت دهان خود استفاده کنید. مخصوصاً موقع مسواک زدن مراقب باشید زخم جراحی آسیب نبیند. از دستگاه‌های کمکی مانند آکواجت برای بالا بردن سطح بهداشت دهان و دندان خود می‌توانید استفاده کنید. با نشت خونابه از محل زخم، باکتری های دهان فعال شده، ترکیبات موجود در خونابه را به مواد بد بو تبدیل می‌کنند. همچنین ممکن است مزه‌ی بدی احساس کنید که برای برطرف کردن این دو مشکل، از دهانشویه دارای زینک و پراکسید هیدروژن می‌توانید کمک بگیرید.
یکی از معمول‌ترین روش‌های درمان دندان عقل نهفته، انجام جراحی دندان است. این نوع جراحی خطرناک نیست اما عوارض جزئی را به همراه خواهد داشت که بین ۳ روز تا یک هفته بهبودی آنها طول می‌کشد. برخی از شایع‌ترین عوارض جراحی دندان عقل نهفته عبارتند از:
اولین اقدام بعد از انجام جراحی قرار دادن گاز در محل عمل است و به‌مدت یک تا دو ساعت آن را باید در حالت فشار نگه داشت. در ادامه و برای رسیدن به شرایط طبیعی باید نکات مراقبتی زیر را بعد از عمل رعایت کنید:
همیشه اینطور نیست که دندان عقل به یک شکل کشیده شود. از آن‌جا که ممکن است دندان عقل قبل از کشیدن ممکن است در موقعیت‌های مختلفی باشد در نتیجه روش کشیدن و خارج کردن این دندان‌ها متفاوت بوده، لذا قیمت و هزینه‌ی کشیدن دندان عقل نیز متغییر خواهد بود.
