شاید تا حالا شده باشه که به یه تابلو فرش خیره بشین و زیبایی شو تحسین کنین!
بیایین ببینیم این هنر اصیل ایرانی چی بوده و چی هست!
تابلو فرش به فرش هایی گفته میشه که معمولاً جنبه تزیینی دارن. این فرش ها مثل تابلو قاب شده و از دیوار آویزون میشن. اکثر این نوع تابلو فرش ها در اندازه‌های بین ۳۵*۵۰ و ۵۰*۶۰ و ۷۰*۱۰۰ ۸۰*۱۲۰ ۱۰۰*۱۵۰ و ۲۰۰*۳۰۰ سانتیمتر هستن. قیمتشونم بیشتر از فرش های دیگه است.
خاستگاه این نوع فرش ها استان آذربایجان و در واقع شهر کوچیک ولی سه هزار ساله ای بنام سردروده که به خاطر سابقه طولانی و حجم عمده تولیدات این هنر، بعنوان پایتخت تابلو فرش جهان لقب گرفته. تابلو فرش دستباف سردرود به دلیل وفور طیف رنگ و ظرافت به کار رفته در اونا، از ارزش و مقبولیت بسیاری در سطح دنیا برخورداره. این تابلو فرش ها اغلب در قالب پرتره بافته میشن، نقش‌های هنری، نقاشی، منظره و آیات قرآن از دیگه طرح‌های مرسوم به کار رفته در این تابلو فرش ها هست که در واقع با ابتکار و به روز شدن هنرمندان قالیباف، این صنایع بومی نیز با شرایط زندگی روز و سلایق خریداران انطباق پیدا کرده.
هنر بافت تابلو فرش در شهرستان سردرود قدمت ۸۰ ساله داره به طوری که ۸۰ درصد از مردم این شهرستان به طور مستقیم یا غیرمستقیم از این هنر کسب درآمد می‌کنن.
با وجود این بازار تابلو فرش در حال حاضر سهم زیادی توی فرایند تولید و صادرات فرش کشورمون رو نداره. در حالی که اگه بازارهای جهانی بتونه رونق بگیره، اقتصاد و معیشت و بازار کار خوبی برای خونواده ها ایجاد میکنه.
به طور کلی، تابلو فرش در فهرست آثار معنوی میراث فرهنگی کشور ثبت ملی شده و اولین و تنهاترین اتحادیه صنف تولیدکنندگان تابلو فرش کشور در سال ۱۳۹۰ (یعنی یه جورایی خیلی دیر!) توی شهر سردرود ایجاد شد. سردرود نشون داد اگه این صنعت رونق بگیره میتونه حتی بیکاری رو در بعضی مناطق و شهر ها به صفر برسونه. چون با توجه به شغلهای جانبی این صنف و گستره فعالیت تولیدکنندگان تابلو فرش سردرود، این شهر نرخ بیکاریش در حد صفره و در ۱۸ استان کشور برای ۲۶۰ هزار نفر شغل ایجاد کرده.
در حال حاضر، روزانه بیش از ۵۰۰ قطعه تابلو فرش در طرح و سایز های مختلف به مدیریت کارگاه های متمرکز و غیر متمرکز تولید میشه. طبق آمار توی هر خانه شهر سردرود حتما یک دار قالی برای تابلو فرش برپاست.
اخیرا در طراحی این نوع فرشها تحول بزرگی انجام گرفته و اون طراحی نقشه‌ها با کامپیوتر و در برنامه فتوشاپ و نرم افزار مخصوصه. تابلو فرش های بافت روباتیک پدیده ای نوین در صنعت برای بافت محصولاتیه که بافت دستی آن نیازمند هزینه های بالا و زمان طولانی بوده و به دلیل ظرافت بسیار بالا خیلی دشواره. مروارید و ویرایش و افزودن ابریشم با دست ظرافت کار رو افزایش داده و دقت و سرعت بیشری به تولید محصول میده که توسط دستگاه هایی بزرگ صنعتی انجام میشه.
روند پیدایش قالی و گلیم به یکباره در سده پنجم قبل از میلاد به تکامل رسید. بعد از این زمان قالی بافی رونق گرفت. قدیمی ترین قالی ها مربوط به آسیای مرکزی و منطقه پازیریک هست که با توجه به طرح های روی قالی، مشخصه که بافندگان اون مربوط به دوره هخامنشیان هستن.
به نظر میرسه تابلو فرش در دوره ساسانی رواج داشته چون فرش معروف “بهار خسرو” طبق توصیفات مورخان، زربفت و گرانبها بوده که تصاویرش هم باغ گل همراه با جوی های آب و پرندگان بوده. این همون فرش معروف “بهارستان” هست که اعراب پس از شکست یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، به غنیمت بردن.
قالی بافی در دوره حمله اعراب برای دو قرن به رکود رسید اما تجمل پرسی خاندان اموی و نیازشون به آراستگی کاخ ها به قالی های گرانبها و نفیس ایرانی، این صنعت رو تداوم داد.
کم کم در زمینه نقش قالی تغییرات حاصل شد. طرح های هندسی رفته رفته به طرف طرح های با خطور دوار و منحنی گرایش پیدا کردن و مئتیف هایی مانند پیچک ها، گل ها، نخل های بادبزنی، توده های ابر مانند، قارچ ها، انواع حیوانات و پرندگان افسانه ای و معمولی مثل اژدها، سیمرغ، گربه وحشی، آهو در طرح های نقش قالی ایران ادغام شدن.
در دوره حکومت قره قویونلو و آق قویونلو ها در غرب ایران هم فرش های زیبایی بافته شد که متاسفانه امروزه اثری از این قالی های نفیس نیست.
قالیبافان دوره صفویه هم حدود یک هزار و پانصد تخته قالی و قالیچه از خود باقی گذاشتن. در این دوره قالی بافی از حالت یک پیشه روستایی و چادرنشینی به مقام یک حرفه با اهمیت در کارگاه های شهری تغییر موضع داد و تجارت و صدور آن به کشورهای اروپایی شروع شد.
برای بافت یه تابلو فرش که طرح های ریز و پر پیچ و خمی داره در ابتدا، از نقشه های کاغذی استفاده می شد. بدین صورت که پس از انتخاب یک تصویر جهت بافت، تصویر مورد نظر به تناسب اندازه تابلو توسط نقاش یا با استفاده از دستگاههای چاپ تصاویر بر روی کاغذ چاپ و با تقسیم بندی شطرنجی کاغذ چاپ شده، توسط بافنده بافته می شد.
ولی با پیشرفت تکنولوژی و با استفاده از کامپیوتر و الگوریتمهای پردازش تصاویر بیتی، تصاویر مربوط به تابلو فرشها توسط نرم افزار های خاص آن به کدهایی با دو پارامتر موقعیت مکانی بر روی تصویر و رنگ هر نقطه، تبدیل میشن که به این نوع نقشه ها اصطلاحاً نقشه های کامپیوتری میگن.
به طورکلی، تابلو فرش به عنوان یکی از نمادهای اصیل ایرانی در دنیا شناخته شده و اینکه عکس های شخصی، خانوادگی، بزرگان، مشاهیر و هنرمندان رو روی تارو پود تابلو فرش بافت هنری نو هست که میشه به عنوان هدیه ای گرانبها و ماندگار و مخصوصا با اصالت هنر ایرانی برای عزیزان شما جالب و غافلگیر کننده باشه.
البته خب، قیمت تابلو فرش یه ذره زیاده. اما به عنوان یه هدیه ارزنده همیشه در ذهن داشته باشین. شاید یه روز خواستین یه خوب هدیه بدین. خرید تابلو فرش بهتر از دکوری های گرون بازاره و اینکه خرید تابلو فرش حسن سلیقه شما رو هم میرسونه.
