کم رویی پدیده ای است که تمام مردم جهان، با هر فرهنگ و سطح فکری با آن روبرو می شوند. پایه ای ترین نظریه ها، حاصل از تحقیقات در مورد کمرویی، نشان می دهد که این موضوع یعنی خجالت زدگی و کمرویی گسترده ای جهانی دارد. طبق آخرین تعریف ارائه شده توسط روان شناسان: «کم رویی هم راستا با کم جراتی یا بی جرات بودن افراد است. یعنی کسی از خجولی رنج می برد که فاقد جرات است.»
اصلی ترین عامل در شکل گیری خجولی کمبود عزت نفس است. شخص کم رو به دلیل ضعف اعتماد به نفس یا بر این باور است که دیگران برایش ارزش قائل نمی شوند یا خودش برای خودش ارزشی قایل نیست.
بدیهی است که چه از خجولی رنج ببرید چه از اعتماد به نفس بالایی برخوردار باشید، به هرحال هیچ کس دوست ندارد مورد تمسخر دیگران قرار بگیرد و اگر چنین ترسی داشته باشید، هرچقدر هم که از عزت نفس بالایی برخوردار باشید ممکن است دچاره خجالت زدگی و کمرویی شوید.
لطفا این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که افراد کم رو فاقد ارزش نمی باشند، چنین افرادی نه مضحک و مسخره هستند و نه دست و پا چلفتی، این تنها تصور ذهنی افرادی است که از کم رویی رنج می برند.
تذکر: افراد تنها زمانی می توانند از اختلال رفتاری کمرویی نجات پیدا کنند که بپذیرند آنها به هیچ وجه مضحک و بی ارزش نیستند.
نکته: بنابراین اگر از کمرویی و خجالت زدگی رنج می برید لطفا در درجه ی اول، دقیقاً خود را مورد آزمایش و بررسی قرار دهید. سعی کنید قضاوت های غلط و نادرستی را که منشاء ناراحتی و تخریب عزت نفستان می شود و شما رو به سوی خجولی سوق می دهد پیدا کنید.
فراموش نکنید انجام چنین کاری به هیچ وجه آسان نیست. در ادامه به بررسی مطالبی می پردازیم که، در چنین بررسی و تجربه و تحلیلی شما را یاری خواهد کرد. در این جا به معرفی خلاصه ای از عقاید و نظرات غلطی که علت کمرویی و خجولی است، می پردازیم.
تحقیر نابه جای خود یکی از عواملی است که تاثیر چشمگیری در شکل گیری خجالت و کمرویی دارد. بعضی افراد به آن حد عزت نفس آسیب دیده ای دارند که خود را از لحاظ فکری ضعیف و حقیر می دانند. تمام عقاید، باورها و گفته هایشان به نظرشان پوچ و بی ارزش می رسد. ترس شدیدی از آشکار شدن خود واقعیشان دارند و همیشه با یک نقاب زندگی می کنند. مدام می ترسند که با رفتار و گفتار نامعقول خود مورد تمسخر و استهزای دیگران قرار گیرند. همین ترس ها باعث می شود گوشه گیری کنند و کمرویی پیشه کنند.
بعضی افراد باورهای بسیار غلطی در مورد خودشان دارند که سرانجام به کمرویی آنها می انجامد. آنها معتقدند که ظاهرشان فاقد ظرافت، رفتارشان ناشیانه و ورودشان به جایی سبب تمسخر دیگران می شود. این فکر و خیال که هیچ مبنای محکم و واقعی ای برای اثبات آن نیز وجود ندارد، بر طرز رفتار آنان تأثیر می گذارد. با این حال نباید عقیده ی غلط فرد کم رو را با بی اطلاعی واقعی از عادت همگانی اشتباه کرد. عادات و رسوم به وسیله ی خانواده، معلم، مطالعه، مشاهده، رفت و آمد در محافل و با نزاکت فرا گرفته می شود.
گاهی خجولی و کم رویی چنان در زندگی فرد ریشه می زند که افراد کم رو، حتی جرات نمی کنند لطف و محبت خود را نسبت به افراد خانواده شان و افراد نزدیک زندگیشان ابراز کنند.
شاید کلماتی مثل دوستی، تشکر، سپاس و ... از فرهنگ لغت آنان حذف شود. افراد کمرو چنان تحت فشار نوعی شرم و حیای پوچ فلج می شوند که، توان ابراز احساسات به عزیزان خود را نیز از دست می دهند و این خون سردی ظاهری موجب دلخوری عزیزانشان می شود.
اگر واقعا تصميم خود را گرفته باشید، میتوانید با مشکل خجولی خود مقابله کرده و آن را درمان کنید. در ادامه به معرفی چند راهکار می پردازیم که می توانید به کمک آنها از حصار کم رویی رها شوید و زندگی خود را دوباره بیافرینید.
در فرهنگ بومی ما ايرانيان، مانند ساير کشور های جهان، آداب و رسومى وجود دارد كه اگر خوب رعايت شوند، فرايند اجتماعى شدن افراد به آسانى محقق می شود. ازجمله اين آداب، میتوان به سلام و احوال پرسى از دوستان و خويشاوندان اشاره کرد، اگر این مورد به رفتار ثابت هر فرد تبدیل شود، طبق این مورد افراد کمرو میتوانند تا حدودی با ابین عارضه رفتاری خود یعنی خجولی مبارزه کنند.
1- در سلام کردن پيش قدم باشید.
2- سعى كنید بر آنچه مى خواهيد بگويید مسلط باشید.
3- بعد از سلام با جملات مرسوم، احوالپرسى كنید و اجازه بدهید افراد دیگر اول از شما جدا شوند.
4- در كارهاى اجتماعى و در فعاليتهاي دسته جمعى شركت نموده و نقش فعالى داشته باشید.
5- قبل از اين كه در مقابل جمع قرار بگیرید به خود تلقين كنید كه «میتوانید در جمع صحبت کنید».
6- هنگام صحبت با ديگران يا در مقابل جمع به اعضاى بدن خود (دست، پا، نحوه صحبت و...) هيچ توجهى نكنید.
7- قبلاً مطلبى را كه مى خواهند در مقابل جمع بازگو كنيد چندين بار در مقابل آينه تكرار کنید.
8- براى شكستن جو حاكم بر جمع و آرامش در صحبت كردن سعى كنید داستانهاى كوچك، طنز، لطيفه هاى شيرين و مناسب را كه افراد خبره در جلسات سخنرانى بيان مىكنند، در دفترچهاى يادداشت كنید و در شرايط مقتضى از آنها استفاده نمایید .
9- اگر با شكست مواجه شديد، خود را نبازید و دوباره تلاش کنید.
10- زمانی که مضطرب شدید، سعى كنند همه ماهيچه هاى بدنتان را آرام و شل كنید.
