یکی از مهم‌ترین وعده‌های دولت سیزدهم ساخت چهار میلیون مسکن در طول چهار سال عمر دولت بود که برای تحقق آن تلاش‌های زیادی از سوی دو وزیر راه و شهرسازی صورت گرفت و همه دستگاه‌ها برای تحقق این وعده، تمام تلاش خود را به کار بستند؛ از آنجا که خانه‌های زیادی به خاطر عدم بازسازی و نوسازی غیرقابل سکونت شده‌اند، نوسازی بافت‌های روستایی هم یکی از مراحل تحقق ساخت چهارمیلیون مسکن به شمار می‌رود اما این روند کمی کند شده که در این گزارش به بررسی آن پرداخته‌ایم.
سیده‌راضیه طاهریان - گروه اقتصاد- در کشور ما مناطق روستایی به‌عنوان مناطق کمتر‌برخوردار به شمار می‌روند و همین مسأله باعث شده است که در کنار سایر نیازهای‌شان، به موضوع نوسازی و بازسازی منازل مسکونی کمتر بپردازند؛ شاید اولین دلیل این اتفاق نبود نقدینگی و شغل دائمی برای ساکنان روستا باشد. ایجاد سرپناه امن برای روستاییان نقش مهمی در مهاجرت معکوس دارد؛ از طرف دیگر نوسازی در روستاها با مشارکت مردمی صورت گرفته و دولت را درگیر نمی‌کند. همچنین نوسازی و بازسازی در روستاها باعث ایجاد شغل برای اهالی شده و به معیشت آنها نیز کمک می‌کند. رهبر انقلاب بارها در توصیه‌های خود به مسئولان، ساخت مسکن را مصداق بارزی از تولید عنوان کرده‌اند؛ در سال جاری هم که به نام جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده است، توسعه نوسازی واحدهای مسکونی به‌ویژه در مناطق روستایی قدم برداشتن در راستای تحقق شعار تلقی می‌شود.
در انتظار تسهیلات
دولت سیزدهم به‌ویژه وزارت راه و شهرسازی با همکاری بنیاد مسکن در راستای تولید مسکن، خدمات ویژه در قالب تسهیلات به منظور نوسازی و مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی به روستاییان ارائه می‌دهد؛ درهمین راستا مهرداد بذرپاش،وزیر راه و شهرسازی گفت: تاکنون برنامه نوسازی و مقاوم‌سازی واحدهای مسکن روستایی با جدیت دنبال شده و در راستای مقاوم‌سازی مسکن روستایی تسهیلات مسکن روستایی به ۳۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است. او در ادامه گفت: همزمان با افزایش تسهیلات مسکن روستایی علاوه بر افزایش تسهیلات هدف‌گذاری واحدهای مسکن روستایی، نوسازی واحدهای مسکونی را در طول سال به ۳۵۰ هزار واحد رساندیم. وی حل مشکل مسکن را باعث رونق کسب و کار در کشور دانست و تصریح کرد: برای ساخت و نوسازی دو میلیون قطعه زمین و منزل روستایی در کشور برنامه‌ریزی شده است. از آنجا که هدف از تاسیس بنیاد مسکن، خانه‌دار کردن مردم بوده است، در حال حاضر بخش زیادی از مسئولیت نوسازی و مقاوم‌سازی مسکن‌های روستایی به‌عهده بنیاد مسکن است؛ در همین زمینه غلامرضا صالحی، رئیس بنیاد مسکن با بیان این‌که بنیاد مسکن در بحث تأمین مسکن محرومان در شهرها و روستاها گام‌های بلندی برداشته است، گفت: در زمینه توانمند‌سازی و اشتغال روستاییان تا به امروز گام‌های مؤثری برداشته‌ایم و برای اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن و همچنین نوسازی واحدهای مسکونی از تکنولوژی‌های روز مسکن استفاده کرده و اقدامات خوبی انجام داده‌ایم. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در حوزه نوسازی مسکن روستایی در سال گذشته انجام شده است افزایش میزان تسهیلات مسکن روستایی از ۲۰۰ میلیون تومان به ۳۵۰ میلیون تومان و هدف‌گذاری مسکن روستایی از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی به ۳۵۰ هزار واحد مسکونی است اما به گفته مجید جودی، معاون بازسازی بنیاد مسکن تاکنون بیش از ۲۰۰ هزار نفر متقاضی مسکن روستایی برای دریافت تسهیلات به بانک‌ها معرفی شده‌اند. بر همین اساس پرونده نوسازی مسکن روستایی برای ۳۵۰ هزار واحد مسکونی در آستانه بسته شدن است اما مسئولان وعده داده‌اند در صورتی که مشارکت مردم در این بخش افزایش یابد، سرعت نوسازی و مقاوم‌سازی و ارائه تسهیلات نیز بیشتر می‌شود.در سال گذشته صف‌های طولانی متقاضیان ساخت مسکن روستایی تشکیل شده بود اما در نهایت چهارم دی‌ماه بانک مرکزی بخشنامه افزایش سقف فردی تسهیلات مسکن روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر به مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان با نرخ سود پنج درصد را به ۹ بانک ابلاغ کرد. در همان روزهای پایانی سال گذشته بانک‌ها تقریبا هیچ وامی به روستاییان پرداخت نکردند و شروع سال ۱۴۰۳ را می‌توان شروع وام مسکن روستایی دانست اما باید دید در ادامه، بانک‌ها همکاری لازم برای تحقق این وعده دولت را خواهند داشت یا خیر؟
