انتشار اپلیکیشنهای مرتبط با ایران در اپ استور (App Store) اپل، همواره یکی از چالشبرانگیزترین مراحل برای توسعهدهندگان کشور بوده است. با توجه به تحریمها، دور زدن هوشمندانه قوانین و جلوگیری از شناسایی توسط سیستمهای بازرسی اپل، به یک هنر تبدیل شده است.
این مقاله، بر اساس تجربه عملی و موفقیتآمیز اما کوتاهمدت یک اپلیکیشن ورزشی بزرگ در ایران (فوتبال ۳۶۰)، نکات کلیدی و ریسکهایی را که باید هنگام ریلیز در نظر بگیرید، تشریح میکند.
اگرچه موفقیت مطلق و دائمی تضمین شده نیست، اما با رعایت دقیق این اقدامات، میتوان زمان بقای اپلیکیشن در استور را به حداکثر رساند.
این مورد، اولین و مهمترین لایه دفاعی
شماست. هرگز نباید ردپای IP ایران در لاگینهای حساس شما ثبت شود.
حساب توسعهدهنده خارجی:
خرید اکانت: اکانت توسعهدهنده باید به نام فردی خارج از ایران (ترجیحاً در کشورهای همسایه یا اروپا) و با مدارک و آدرس واقعی و قابل تأیید ثبت شده باشد.
قانون IP ثابت (VPS): تمامی تعاملات حیاتی با اپل باید از طریق یک سرور مجازی (VPS/VDS) مک با IP ثابت و خارج از ایران صورت گیرد. این فعالیتها شامل:
ارسال بیلد (Build) به App Store Connect توسط Xcode.
لاگین به سایت توسعهدهنده (Developer Portal) و App Store Connect.
دریافت کدهای تأیید دو مرحلهای (2FA): برای اطمینان از اینکه کدهای تایید لاگین شما همیشه از IP خارجی ثبت شوند و سابقه ورود ایرانی ایجاد نشود.
این بخش مرتبط با نحوه ارتباط اپلیکیشن با سرورهای پشتیبان شماست. بازرسان اپل به شدت رفتار شبکه اپلیکیشن را بررسی میکنند.
پرهیز از دامینهای .ir: ریکوئستهای API اپلیکیشن باید به یک دامین غیر .ir (مانند .com یا .net) ارسال شوند.
استفاده از Proxy/Gateway واسط: ترافیک اپلیکیشن باید ابتدا به یک سرور واسط خارج از ایران (Gateway) ارسال شود و سپس از آنجا به سرورهای اصلی داخل ایران منتقل گردد. این کار باعث میشود که در زمان بررسی، IP مقصد درخواستها، یک IP خارجی باشد.
لینک نصب پنهان: هرگز لینک نصب مستقیم اپلیکیشن را در وبسایت اصلی یا دامنههای .ir خود قرار ندهید. از یک دامین فیک واسط (Dummy Domain) خارجی استفاده کنید تا کاربر ابتدا به آن هدایت شود و سپس از طریق آن، به صفحه اپلیکیشن در اپ استور ریفر (Refer) شود. این کار منبع نصب را پنهان میکند.
موفقیت در اپ استور برای اپلیکیشنهای ایرانی اغلب نیازمند اجرای یک استراتژی محتوای دوگانه است؛ یعنی نمایش یک نسخه به بازرسان اپل و نسخه کامل به کاربران ایرانی.
شما باید کاربر ایرانی را به دقت شناسایی کنید تا نسخه کامل را برای او فعال کنید، اما این تشخیص باید در جایی دور از دسترس بازرسان اپل انجام شود:
نسخه "App Reviewer" (خارجی):
محتوای عمومی: در این حالت، محتوای نمایش داده شده باید کاملاً عمومی، غیرحساس و بدون اشاره مستقیم به زبان یا فرهنگ ایرانی باشد.
دیتاهای فیک/آماری: بخشهای حساس (مانند نتایج زنده پیشبینیها) را با دادههای ساختگی، محدود یا صرفاً آماری نمایش دهید که عملکرد آن را به درستی به نمایش بگذارد اما ماهیت کامل آن را فاش نکند.
حذف قابلیتهای غیرضروری: قابلیتهای پیشرفتهای مانند "Picture in Picture" یا دسترسیهای خاص (مثل نوتیفیکیشنهای خاص) را که محتوای ویدیویی یا کاربرد واضحی در نسخه عمومی ندارند، غیرفعال کنید.
نسخه کامل (ایرانی):
این نسخه تنها پس از لاگین و احراز هویت داخلی (مثلاً بر اساس کد ملی، شماره موبایل یا IP لوکال) فعال میشود و تمامی امکانات کامل و زبان فارسی را نمایش میدهد.
حتی با رعایت تمامی موارد بالا، ریسک حذف برنامه همچنان بالاست و اغلب توسط عواملی خارج از کنترل توسعهدهنده اتفاق میافتد:
کامنتهای حساسیتبرانگیز کاربران: وجود تعداد بالایی از کامنتهای فارسی در صفحه اپ استور یا کامنتهایی که صراحتاً به مشکلات ارتباطی یا ماهیت ایرانی برنامه اشاره میکنند، میتواند توجه بازرسان اپل را جلب کند.
گزارش کاربران (User Report): یک کاربر ناراضی (مثلاً به دلیل دوگانگی محتوا یا محدودیتها) میتواند به راحتی برنامه را به دلیل گمراهکننده بودن یا نقض قوانین منطقهای به اپل گزارش دهد.
بهبود ردیابی اپل: اپل به طور مداوم الگوریتمهای خود را برای شناسایی الگوهای ترافیکی نامتعارف و منابع نصب مشکوک بهروز میکند. دیر یا زود، الگوریتمها ممکن است متوجه شوند که بیشترین تعداد نصب، لاگین یا ترافیک از یک IP منطقهای (ایران) و از یک الگوی پراکسی مشخص نشأت میگیرد.
نتیجهگیری:
انتشار اپلیکیشنهای ایرانی در اپ استور یک مسابقه بقا است. توسعهدهندگان باید تمامی نکات فنی و هویتی را رعایت کنند، اما همواره باید آماده باشند که پس از چند ماه یا یک سال، نیاز به تغییر اکانت و بهروزرسانی استراتژیهای دور زدن داشته باشند. پایداری در این مسیر، نیازمند هوشیاری مداوم و آمادگی برای تغییر سریع است.
