از اینکه تفکر در کودکان از چه زمانی آغاز میشود و کودکان چگونه فکر میکنند یک نظر قطعی و یقینی در دست نیست اما در یک نگاه کلی میتوان عوامل مؤثر در تفکر را به زمان انعقاد نطفه، حتی قبل از آن نیز نسبت داد. در این مطلب از کلینیک گفتار درمانی و کاردرمانی رسا بیشتر در این خصوص صحبت می کنیم و روش های تقویت تفکر در کودکان را بیان می کنیم. توصیه می کنیم تا انتها همراه ما باشید.
چگونه بذر تفکر سالم را در وجود فرزندانمان پرورش بدهیم؟
جای هیچ بحثی نیست که بچه های ما از بچه های نسل قدیم باهوش تر شده اند اما این لزوماً به آن معنا نیست که آنها متفکر تر هم شده باشند. در واقع رشد تکنولوژی که از طریق افزایش تحریکات محیطی موجبات رشد هوشی بیشتر فرزندان ما را فراهم کرده است، از سویی دیگر به دلیل سرعت و تنوع نامحدود خود، فرصت فکر کردن را هم از آنها گرفته است. نتیجه این معادله آن شده است که امروز ما می بینیم فرزندانمان به سادگی هر چیزی را که در رسانه ها و یا از دیگران می بینند می پذیرند، هر حرفی را که می شنوند تکرار می کنند و یا هر رفتاری را که می بینند تقلید می کنند. البته منظورم این است که تقصیر این اتفاق را کاملاً بر گردن تکنولوژی بیندازیم. تقصیر بزرگتر متوجه خود ما پدر و مادرها است. چرا که آموختن تفکر کردن وظیفه ما بوده و است.
چنانچه از ۵ آموزشگر بخواهید که خلاقیت را تعریف کنند، شاید ۵ جواب گوناگون خواهید گرفت:
یک تعریف خلاقیت، بر فرآیند تفکر واگرا متمرکز است، که شامل موردهای زیر است:
وقتی به تربیت تفکر واگرا میپردازیم، به تشکیل انگیزه و علاقه در اطفال برای فراگیری عمیقتر کمک میکنیم.
ترغیب کودکان به ارائهی ایدههای نو، تواناییهای تفکر کودکان تربیت میدهد.
اینکه کودک شما بتواند درباره موضوعات مختلف نظر موافق یا مخالف خودش را اعلام کند و درباره نظرش دلیل بیاورد، نشان دهنده تفکر انتقادی است. توجه کنید که هر نوع مخالفتی به معنی تفکر انتقادی نیست. خیلی از بچهها زیاد مخالفت میکنند اما دلیل درستی برای مخالفت خودشان ندارند. تفکر انتقادی وقتی شکل میگیرد که کودک بتواند یک دلیل منطقی برای مخالفت یا موافقتش بیاورد.
اگر چه کودکان میتوانند برای مسائل مختلف دلیل بیاورند اما معمولاً این کار را نمیکنند. پس این وظیفه بزرگترهاست که آنها را تشویق به دلیل آوردن کنند. این کار خیلی راحت است. فقط کافیست که از او بپرسید چرا؟ به مرور او یاد میگیرد که برای هر نظری باید یک دلیل درست داشت.
برای اینکه کودک بتواند پاسخ درست و کاملی بدهد بهتر است از او سوالات متوالی بپرسید تا روند تحلیل بهتری داشته باشد و بیشتر با مسئله درگیر شود. برای فهم بهتر این موضوع، در مثالی که قبلتر عنوان شد سوالات متوالی را بررسی میکنیم.
اگر امکان استفاده از کلاسهای مخصوص تفکر انتقادی را دارید، میتوانید کودک خود را در این کلاسها ثبتنام کنید. ویژگی خوب این کلاسها این است که کودک شما میتواند با کودکان همسن و سال خود ارتباط برقرار کند و در کنار هم به تمرین این مهارت بپردازند. اگر در شهری که زندگی میکنید امکان برخورداری از کلاسهای تفکر انتقادی را ندارید، میتوانید از کتابهای مناسب برای پرورش تفکر انتقادی برای کودکان استفاده کنید.
امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد.