شاید برای شماهم سوال بشود که چاپخانه کجاست و دقیقا در آنجا چه کاری را انجام میدهند برای پاسخ به این سوال میتوان گفت که چاپخانه به مکانی گفته گفته میشود که خدمات چاپی در آنجا صورت میگیرد. اگر بخواهیم به تاریخچه کلمه چاپخانه بپردازیم باید بگوییم که کلمه چاپ از کلمه مغولی چاو که به معنی فشردن سطحی به سطح دیگر گفته میشود و در گذشته ایران به چاپخانه نیز مطبعه ، دارالطباعه و باسمهخانه نیز گفته میشود. گفتیم که در چاپخانه خدمات چاپی نیز ارائه میشود منظور از خدمات چاپی، خدماتیست مانند چاپ مجله، روزنامه، پوستر، لیبل، کاتالوگ و ... . چاپخانه بسته به تعداد دستگاههایی که دارد دارای مساحتهای متفاوتی ست. در چاپخانه علاوه بر چاپ محصولات کاغذی، به ساخت و تولید جعبههای مختلف از جمله جعبه محصولات آرایشی بهداشتی، جعبه فست فود، جعبه لوازم خانگی و … میپردازند. در چاپخانه قبل از اینکه محصولی چاپ بشود باید فرآیندی را طی بکند. بعد از اینکه به چاپخانه مراجعه کردید و طرح و سفارش خود را دادید، چاپخانه باید فرآیند آماده سازی محصول شما را طی کند. این فرآیند قبل چاپ عبارتاند از: طراحی، آماده سازی، تهیه رابط چاپ. در مرحله طراحی باید متن و تصویر و گرافیک محصول، طراحی بشود تا محصولی اصولی و زیبا بدست بیاید.
در مرحله آماده سازی رنگها را تفکیک میکنند تا در دستگاه مشکلی از نظر رنگی برای سفارش شما ایجاد نشود. زمانی که برای اولین بار فیزیکدان آلمانی اقای گوتنبرگ دستگاه چاپ را اختراع کرد صنعت چاپ دچار تغییر و تحولهای زیادی شد بهتره بگوییم که انقلاب صورت گرفت چرا که این انقلاب باعث شد تا هزینههای چاب به شدت کاهش پیدا کند و علاوه بر هزینه سرعت چاپ هم نیز افزایش بسیار زیادی داشته باشد. دستگاه چاپی که اختراع شد میتوانست به خوبی متن و عکس را به روی کاغذ منتقل کند و با سرعت بالایی در سراسر جهان صنعت چاپ رواج پیدا کرد. شاید برای شما هم سوال پیش بیاید که در چاپخانه بر روی چه سطوحی میتوان چاپ را انجام داد؟ بهتره بگوییم که با پیشرفتهایی که این صنعت داشته، امروزه میتوان در تمامی سطوح چاپ کرد! منظور از تمامی سطوح این است که از روی کاغذ تا حتی فلزات و پوشاک و پلاستیک میتوان خدمات چاپی انجام داد. اما باید بگوییم که چاپی که در بر روی سطوح انجام میشود بسیار متفاوت از یکدیگر هستند و نیازمند دستگاه چاپهای متفاوت هستند.
در چاپخانه برای چاپ روشهایی وجود دارد که برای انتقال تصویر و متن به کمک آنها صورت میگیرد. روش چاپ افست و دیجیتال. روش چاپ افست یکی از روشهای قدیمی است که البته با پیشرفت تکنولوژی دستخوش تغییرات شده است. این روش که برای چاپ با تیراژ بالا مناسبست قیمت مقرون به صرفهای هم دارد. اگر بخواهیم به صورت ساده این روش را توضیح بدهیم باید بگوییم که روش این چاپ به این صورت است که ورقه کاغذ بین دو غلتک میرود. یکی از این غلتکها دارای طرح و رنگ بوده و دیگری فشار را وارد میکند و باعث چسبیدن کاغذ به طرح میشود. این روش چاپ به علت مزایایی که گفته شد دارای محبوبیت بالاییست و علاوه بر مزیتهای گفته شده دارای کیفیت بالایی در خروجیست و همچنین امکان چاپ کمرنگ در این روش وجود ندارد چرا که ناظر چاپگر همیشه میتواند میزان جریان جوهر را کنترل کند تا چاپ کمرنگ رخ ندهد.
روش دیگری که تمامی چاپخانهها استفاده میکنند، روش چاپ دیجیتال است. در چاپخانه دستگاههای دیجیتال در کنار دستگاههای چاپ افست وجود دارند و از این دستگاهها برای محصولاتی که معمولا تیراژ پایینی دارند استفاده میشود. در این روش برخلاف روش چاپ افست که انتقال طرح و متن با واسط صورت میگیرد، چاپ به صورت مستقیم به سطح مورد نظر انتقال مییابد. در این روش چاپ به کمک دستگاههای دیجیتالی صورت میگیرد که فایلهای طراحی برای دستگاه ارسال شده و فرآیند چاپ شروع میشود. مزیتی که این روش دارد در اینست که سرعت چاپ بالایی دارد و مناسب کسانیست که نیازمند سریع محصول خود هستند و همچنین علاوه بر این قابلیت به دلیل اینکه میتوان در تیراژ کمی حتی در حد یک عدد، مناسب برای چاپ نمونه کار هستند.
شاید بپرسید که بیشترین محصولی که در چاپخانه تولید میشود چیست؟ اما باید بگوییم که به طور قطع نمیتوان به این سوال جواب داد چرا که از همه نوع محصولات چاپی بیشترین استفاده میشود. محصولاتی که اگر نباشد شاید با سختی مواجه بشوید! محصولاتی مانند کارت ویزیت که در صورت نبودن آن برقراری ارتباط مشتریان با شما بسیار سخت میشد یا حتی تراکتی که دارای منو رستوران محل زندگی شماست که اگر وجود نداشت باید دقایق زیادی را پشت تلفن تلف میکردید تا منو رستوران را برای شما شرح بدهند. مزیت دیگری که محصولات چاپی دارند در اینست که باعث دیده شدن شما میشوند؛ اگر محصولی نبود که شما با آن کار خود را معرفی و تبلیغ کنید شاید باید ماهها صبر میکردید تا تعداد اندکی به شما مراجعه کنند. پس نتیجهای که میتوان گرفت این است که محصولات چاپخانه به کمک ما آمدهاند تا زندگی راحتتری داشته باشیم.
فرآیند چاپ بسیار مهم و حساس است پس وجود فردی متخصص و ماهر بسیار ضروری بوده. برای اینکه مشکلی هنگام چاپ محصولی پیش نیاید و بتوان مشکلات را پیشبینی و مدیریت کرد، باید ناظر چاپ در چاپخانه حضور داشته باشد. ناظر چاپخانه معمولا در چاپخانههای بزرگ چند نفر هستند تا بتوانند محصولات چاپی مختلفی را بدون مشکل خاصی تولید بکنند و همچنین اگر مشکلی در هنگام تولید محصول پیش بیاید، ناظر چاپ باید پاسخگو باشد. یکی دیگر از دلایلی که چندین ناظر چاپ باید در محل حضور داشته باشند اینست که هر محصول چاپی دارای مراحل خاص خودش بوده و نمیتوان از هر محصولی تخصص داشت، به همین دلیل داشتن مهارت و تخصص در هر پروژه پراهمیت است.
یکی دیگر از مهارتهایی که هر ناظر باید داشته باشد، آشنایی کامل با انواع کاغذ و مقواست. ناظر باید قبل از اینکه تولید را شروع کند کاغذی را که در چاپگر گذاشته شود را برسی کند که آیا این کاغذ مناسب این محصولست یا خیر؟ آیا در هنگام تولید با مشکلی روبهرو خواهیم شد؟ البته بهتر است که ناظر بر دستگاههای چاپگر هم آشنایی داشته باشد تا در هنگام عمل چاپ اگر مشکلی برای دستگاه بوجود آمد تا حدودی آن را برطرف کند.
ناظر چاپ برخلاف چیزی که فکر میکنید فقط طی مراحل چاپ حضور ندارد بلکه ناظر چاپ از مراحل قبلتر یعنی خریداری کاغذ، رنگ و ... و حتی در مرحله طراحی محصول حضور دارد و پس از تولید بر فروش یا تحویل به انبار یا مشتری نظارت دارد زیرا کیفیت چاپ و محصول چاپی علاوه بر وابستگی به فرايند چاپ، به مواد به کار گرفته شده و چگونگی جابه جایی محصولات تولید شده نیز وابسته است.