علل خشک شدن دریاچه ارومیه

نوشته‌ای از Mehdi_9139@

۱. در این رشته توییت به بررسی علل خشک شدن دریاچه ارومیه خواهم پرداخت. دریاچه ارومیه از جمله بزرگترین دریاچه‌های نمک دنیا است (بود). اکوسیستم دریاچه تاثیر به سزایی در تعدیل دمایی آب و هوای منطقه دارد(مانند ترموستات محیط عمل می‌کند) و به نوعی سپر بلا است.

۲. اما دلایل متعددی در خشک شدن دریاچه ارائه شده است. -خشک‌سالی و کاهش بارندگی -افزایش میانگین دمایی و تغییر در نوع نزولات جوی (باران بجای برف) -توسعه بی‌رویه کشاورزی و افزایش بی‌محابای استفاده از آب -سد‌سازی و ... اما همواره برای هر مشکل یک دلیل اصلی و مهم وجود دارد.

۳. که سایر عوامل یا در نتیجه آن هستند و یا مکمل آن. این دلیل اساسی است که تا زمانی که حل نگردد مشکل خشک شدن دریاچه همچنان پابرجاست. دهه ۷۰ خورشیدی زمانی که ایران سرگرم پروژه‌های سازندگی بود دلیل اصلی خشک شدن دریاچه ایجاد شد: "ساخت پل شهید کلانتری" آنهم در وسط دریاچه!!!

۴. آغاز ساخت این پل با پرکردن عمیق‌ترین قسمت‌های دریاچه با خاک کوه‌های همجوار انجام شد. این عمل باعث از بین رفتن عمق دریاچه و سرریز شدن آب دریاچه درآن سالها همراه بود. در نتیجه این کار دولت‌های وقت مجبور به سدسازی شدند و در نتیجه آن کشاورزی گسترش فراوانی یافت.

۵. اما این عمل باعث شد تا آب دریاچه کاهش عمق همراه با افزایش سطح داشته و عمل تبخیر سطحی آب به شدت افزایش یابد. مثال عامه این عمل مثل این است که آبی در لیوان داریم و به همان حجم آب را روی بشقاب داشته باشیم. کدام زود تبخیر می‌شود؟ با پر کردن دریاچه عملا دریاچه از حالت طبیعی خود

۶. خارج شد و به یک آبگیر کم عمق فصلی بدل شد. عوامل دیگری که در نتیجه این کار پدید آمد همچون به هم خوردن تعادل یونی دریاچه، به هم خوردن جریان‌های آبی و... خشک شدن را تشدید کرد. امروزه اما با ظهور این پدیده دولت‌ها به فکر چاره افتادند اما چرا هیچ‌کدام به دنبال راه‌حل اساسی نمیروند؟

۷. جواب این سوال شاید مربوط به سازندگان و چرایی ساخت این پل باشد. این پل برای ارتباط هر چه سریعتر ارومیه به تبریز ساخته شد. در سالهای جنگ و حتی زمان شاه ارومیه توسط گروههای جدایی طلب اشغال شده بود و ارتباط هرچه سریعتر یک ضرورت نظامی به حساب می‌آمد.

۸. از طرفی پیمانکاران و کارفرمایان این پل شرکت‌های نظامی همچون صدرا، شرکت خدمات مدیریتی ایرانیان، شرکت ط ح نو اندیشان و چند شرکت دیگر که همگی یا زیر مجموعه سپاه یا وابسته به نهادهای حکومتی‌اند که با همکاری شرکت‌های خارجی گمنام بودند که پیگیری این مسئله را تقریباً غیر ممکن میکند.

نکته‌ای که جا ماند. ۸۸% دریاچه عمقی کمتر از ۴.۶ متر دارد. عمیق‌ترین نقطه بعد از ساخت پل ۱۶ متر و قبل از آن ۲۲ متر بوده پ.ن در اهمیت عمق دریاچه https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0380133014002688 …