سرمایه اجتماعی به ارتباطات درون و مابین گروهی توجه دارد و تعاریف متنوعی از آن در اختیار است از سرمایه اجتماعی بعنوان درمان تمام مشکلات یا علاج تمام مشکلات یاد شده است باتوجه به اینکه بعد اجتماعی که از ابعاد اصلی تاب آوری است در بسیاری از موارد از تفاوت ظرفیت یا سرمایه اجتماعی به دست می آید. این بعد از تاب آوری در دل خود ابعاد اقتصادی، سیاسی، قضایی، نهادی و اجتماعی را دارا است. بعد اجتماعی تاب آوری قادر به پاسخگویی به تغییرات و استرس ها به شیوه مثبت است. همچنین می‌تواند عملکرد های اصلی خود را علیرغم تنش هایی که وجود دارد به عنوان یک کلیت حفظ کند.
این بعد با تاکید بر تحقیق پایداری اجتماعی در برابر سوانح، از یک سو بر شکل گیری و حفظ گروه‌های اجتماعی و جوامع محلی و از سوی دیگر، در فرایند افزایش مشارکت ساکنین در امر بازسازی و شکل‌گیری پیوندهای اجتماعی کمک می کند و امر بازتوانی و بازسازی جامعه محلی با حفظ نهادهای اجتماعی موجود را در زمان سانحه و نیز در یک جامعه محلی بعد از سانحه تسهیل می کند.
ممکن است در یک اجتماع آسیب پذیری بالا باشد، با این حال با وجود شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات این شبکه ها، تاب‌آوری بالایی را نیز شاهد باشیم. بنابراین یکی از جنبه‌های مهم تاب آوری اجتماعی موضوع سرمایه اجتماعی است که تا حدودی مبتنی بر موفقیت‌های محدود و تلاش هایی برای کاهش ریسک ها است. به طوری که با افزایش آگاهی افراد از میزان خطر کاسته می شود،از طرف دیگر حتی اگر شهروندان آگاهی نداشته باشند، رهبران سیاسی محلی باید اقدامات مطلوبی را برای منافع جوامع محلی در ارتباط با تاب آوری انجام دهند.
سرمایه اجتماعی در مفهوم اولیه خود اراده نیک، یاری، همدلی و روابط اجتماعی در بین افراد و خانواده هایی که یک واحد اجتماعی را تشکیل می‌دهند، توصیف می شود. مایانگا(2007) در یک چارچوب روش‌شناسی مدل سرمایه محور در تاب آوری شامل سرمایه اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، انسانی و طبیعی را پیشنهاد می دهد.
در سرمایه اجتماعی بر شاخص هایی همچون ساختار ها، اعتماد،ارتباط ها و شبکه‌های که هماهنگی و همکاری و دسترسی به منابع را تسهیل می‌کند و کنش ها را موجب می شود، تاکید می کند. لین(2001)اظهار می کند که افراد برای حصول سرمایه گذاری فردی، دسترسی و استفاده از منابع از ایده اصلی سرمایه اجتماعی به شبکه‌های اجتماعی روی می آورند ، به طوری که کارکردهای اصلی سرمایه اجتماعی تسهیل شبکه‌های اجتماعی قوی، توسعه هنجارهای مشترک و اعتماد سازی در ارتباط با نهادهای محلی و مردم است.
تاب آوری از طریق رفتارهایی که باعث ایجاد اعتماد، اقدامات متقابل و ارتباط در ارزشهای مشترک حوزه داخلی است، ایجاد می شود. بنابراین اعتماد به دلیل داشتن قدرت زیاد در تحقق تغییر، جزء لاینفک سرمایه اجتماعی است. نظریه پردازان سرمایه اجتماعی، در مورد نقش های منافع شخصی و دستیابی به موفقیت، سرمایه اجتماعی را به عنوان یک دارایی فردی، جمعی یا چند سطحی متصور می شوند که به شهروندان این امکان را میدهد تا نگرانی ها و مشکلات جمعی را راحت‌تر حل و برطرف کنند.
پیشنهاد ما به شما
تاب آوری ملی: مروری بر ادبیات تحقیق
سرمایه اجتماعی می تواند به عنوان شیوه ها، ارزش ها و مجموعه های هنجار های موجود در اشکال مختلف شبکه های اجتماعی تعریف شود می‌تواند به همکاری و عملکرد جمعی شبکه کمک کند.
به دنبال دیدگاه تعاملی، سرمایه اجتماعی از طریق تعامل درون یک شبکه ساخته می شود. از آنجا که این تعامل در شبکه‌های مختلفی اتفاق می افتد، سرمایه اجتماعی که ایجاد می شود بسته به بازیگران درگیر و مرزهای این شبکه ها متفاوت است.
سرمایه اجتماعی به جامعه اجازه میدهد تا موقعیت راهبردی خود را در شبکه ها ایجاد کند تا پایه دارایی خود را توسعه داده و موقعیت قدرت خود را تقویت کند. نمایندگان از طریق پیوند ها و تعامل با نمایندگان دولت، بازار و جامعه مدنی، می توانند بر قوانین مربوط به دسترسی به منابع در جامعه دوباره توافق کنند.
این نوع سرمایه می تواند یک منبع بسیار مهم برای توانایی خانواده در بسیج منابع و اطلاعات لازم برای پاسخگویی به تهدیدات خطرناک طبیعی و بازیابی در برابر بلایای طبیعی و همچنین رفع مشکلات معیشتی خانواده و نیازهای مصرفی آنها باشد. هر دو پیوندهای قوی و ضعیف به عنوان مولفه های سرمایه اجتماعی برای تاب آوری لازم هستند، زیرا پیوند های قدرتمند توانایی و انسجام اجتماعی را فراهم می‌کنند و پیوند های ضعیف دسترسی به ایده های جدید و متنوع را فراهم می کنند.
همچنین مشارکت اجتماعی باعث تقویت تاب آوری اجتماعی می شود و می بایست منافع جمعی را به روش منصفانه و عادلانه که موجب شفافیت و مشارکت گسترده شود، ترویج دهند. در مدل های تاب آوری اجتماعی مبتنی بر سرمایه اجتماعی بر جنبه های عمومی همچون اعتماد اجتماعی، هنجار ها و شبکه ها، حس تعلق و دلبستگی به مکان، ارزش ها و وحدت اجتماعی، مشارکت شهروندان، آموزش و یادگیری تاکید می شود.
به طور کلی بحث تاب آوری اجتماعی در رابطه با سرمایه اجتماعی در قالب متغیرهایی همچون توانایی و مهارت، همبستگی اجتماعی، میزان روابط اجتماعی و ارتباطات افراد با یکدیگر، عمل جمعی و همکاری گروه ها مانند اینکه احساس دوست و اعتماد به همسایگان، اعتماد به نهادی، اسم تعلق به مکان، آگاهی، ارزشها و باورها و… ارزیابی می شود.
