نقش حیاتی روابط اجتماعی و حمایت عاطفی در تاب‌آوری سالمندان

پدر تاب آوری ایران گفت: روابط اجتماعی مثبت و حمایت عاطفی کافی، سالمند را قادر می‌سازد تا چالش‌های دوران پیری را نه به عنوان تهدیدهای غیرقابل عبور، بلکه به عنوان فرصت‌هایی برای رشد و یادگیری مجدد ببیند، این تغییر نگرش، هسته مرکزی تاب‌آوری سالمندان است.

به گزارش پایگاه خبری صدای نایین، سالمندی، دورانی همراه با تغییرات جسمی، روانی و اجتماعی گوناگون است که می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، در این میان، تاب‌آوری سالمندان به عنوان توانایی سازگاری مثبت، غلبه بر دشواری‌ها و حفظ یا بازیابی سلامت روانی و جسمانی در مواجهه با این تغییرات، مفهومی شایسته توجه است.

شواهد پژوهشی نشان داده است که روابط اجتماعی غنی و شبکه‌های حمایتی قوی، عامل تقویت‌کننده تاب‌آوری سالمندان هستند، سالمندانی که در شبکه‌ای از ارتباطات معنادار قرار دارند، بهتر می‌توانند با استرس‌های ناشی از بازنشستگی، از دست دادن عزیزان، بیماری‌ها یا کاهش استقلال کنار بیایند و این روابط، حس تعلق، هدفمندی و ارزشمندی را تقویت می‌کنند که همگی سنگ‌بناهای تاب‌آوری سالمندان محسوب می‌شوند.

دکتر محمدرضا مقدسی، پدر تاب آوری ایران در گفت‌وگو با خبرنگار صدای نایین اظهار کرد: مکانیسم اثر روابط اجتماعی بر تاب‌آوری سالمندان چندوجهی است، نخست، حمایت عاطفی دریافتی از خانواده دوستان و حتی گروه‌های همسال، همچون درک شدن، همدلی و ابراز محبت، به سالمند کمک می‌کند تا احساسات منفی مانند تنهایی، اضطراب و اندوه را بهتر مدیریت کند.

وی افزود: این حمایت مانند یک ضربه‌گیر روانی عمل می‌نماید و فشار روانی را کاهش داده و منابع درونی فرد را برای مقابله آزاد می‌سازد.

مقدسی تصریح کرد: این روابط منبع ارزشمندی از حمایت اطلاعاتی(مشاوره، راهنمایی) و حمایت ابزاری(کمک‌های عملی در امور روزمره، مراقبت) هستند.

پدر تاب آوری ایران خاطرنشان کرد: دسترسی به این منابع، احساس کنترل و خودکارآمدی سالمند را افزایش داده و بر توانایی‌اش برای حل مسائل و تطابق با شرایط جدید موجب افزایش تاب‌آوری سالمندان است.

وی با بیان اینکه، شبکه اجتماعی قوی، منابع بیرونی ضروری برای تقویت منابع درونی تاب‌آوری فراهم می‌کند، گفت: کیفیت روابط و انواع حمایت‌های عاطفی دریافتی، نقشی تعیین‌کننده در تاب‌آوری سالمندان ایفا می‌کنند و روابط عمیق، قابل اعتماد و دوسویه که در آن سالمند هم دریافت‌کننده و هم دهنده حمایت است، بسیار موثرتر از روابط سطحی یا یکسویه هستند.

مقدسی خاطرنشان کرد: شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، گروه‌های همسال، برنامه‌های داوطلبانه یا حتی ارتباطات مجازی معنادار، فرصت‌های ایجاد این روابط کیفی را افزایش می‌دهد.

پدر تاب آوری ایران تأکید کرد: حمایت عاطفی که به سالمند احساس امنیت، پذیرش بی‌قید و شرط و عزت نفس می‌بخشد، به او جرأت می‌دهد تا با چالش‌ها روبه‌رو شود، راه‌حل جستجو کند و حتی پس از شکست‌ها دوباره برخیزد و این احساس امنیت عاطفی، عامل اصلی تاب‌آوری سالمندان است.

وی ادامه داد: روابط اجتماعی مثبت و حمایت عاطفی کافی، سالمند را قادر می‌سازد تا چالش‌های دوران پیری را نه به عنوان تهدیدهای غیرقابل عبور، بلکه به عنوان فرصت‌هایی برای رشد و یادگیری مجدد ببیند، این تغییر نگرش، هسته مرکزی تاب‌آوری سالمندان است.

مقدسی بیان کرد: حمایت اجتماعی، انعطاف‌پذیری شناختی(توانایی تطابق افکار با شرایط جدید) را افزایش داده و به سالمند کمک می‌کند راه‌حل‌های خلاقانه‌تری بیابد، احساس تعلق به یک شبکه اجتماعی، معنا و هدفمندی زندگی را تقویت می‌کند، که خود عاملی محافظتی در برابر افسردگی و ناامیدی و تقویت‌کننده تاب‌آوری است.