تابآوری اقتصادی به توانایی یک کشور، جامعه یا خانوار در مقابله با شوکهای مالی و بازیابی سریع از بحرانها اطلاق میشود. در دهههای اخیر، بحرانهای مالی، همهگیریها و بحرانهای اقلیمی تأثیرات گستردهای بر اقتصاد جهانی داشتهاند.
صنعت بیمه در چنین مواقعی بهعنوان “ضامن ثبات مالی” عمل کرده و با مدیریت ریسک، تنوعبخشی و نیروی سرمایه بلندمدت، نقش مهمی در پشتیبانی از تابآوری اقتصادی ایفا کرده است.
به گزارش میگنا بیمه بهعنوان یکی از ابزارهای کلیدی مدیریت ریسک، نقشی اساسی در تسهیل رشد اقتصادی ایفا میکند. هنگامی که افراد، کسبوکارها و دولتها از پوشش بیمهای برخوردار هستند، اطمینان بیشتری نسبت به آینده پیدا میکنند و این امر باعث افزایش سرمایهگذاری، نوآوری و فعالیتهای اقتصادی میشود.
بیمه با جبران خسارتهای ناشی از حوادث طبیعی، بحرانهای مالی، تصادفات و سایر رویدادهای غیرمنتظره، ریسک فعالیت اقتصادی را کاهش میدهد و فضایی امن برای کارآفرینی فراهم میسازد. در واقع، بیمه بهطور مستقیم هزینههای ناشی از شوکهای اقتصادی را کاهش داده و از طریق افزایش اعتماد عمومی، موتور توسعه اقتصادی را تقویت میکند.
همچنین بیمه با تجمیع منابع مالی در قالب حق بیمهها، سرمایههای عظیمی را در اختیار بازارهای مالی قرار میدهد و به تأمین مالی پروژههای زیربنایی و کلان اقتصادی کمک میکند؛ پروژههایی که بدون پشتوانه بیمهای ممکن است با ریسک بالایی مواجه شوند.
رشد اقتصادی خود بهعنوان یک عامل تقاضا برای بیمه عمل میکند. با افزایش درآمد سرانه، ارتقای استانداردهای زندگی و گسترش سرمایهگذاریهای جدید، نیاز به پوششهای بیمهای بیشتر احساس میشود. بهعنوان مثال، با رشد بخش مسکن، تقاضا برای بیمههای ساختمانی افزایش مییابد و با توسعه بخش حملونقل، نیاز به بیمههای حملونقل و خودرو بیشتر میشود. همچنین گسترش کسبوکارها و افزایش پیچیدگی روابط اقتصادی، تقاضا برای بیمههای مسئولیت، بیمههای اعتباری و بیمههای درمانی را تقویت میکند.
بنابراین رابطهای دوسویه میان بیمه و رشد اقتصادی وجود دارد؛ بیمه با ایجاد ثبات و اطمینان، بستر رشد اقتصادی را فراهم میکند و رشد اقتصادی نیز با افزایش تقاضا برای خدمات بیمهای، موجب توسعه و تنوع صنعت بیمه میشود. این چرخه مثبت در نهایت منجر به تقویت تابآوری اقتصادی و پایداری توسعه در سطح ملی و بینالمللی خواهد شد.
دکتر علیرضا صارمی مترجم و نویسنده خانه تاب آوری در ادامه آورده است فعالیتهای بیمهای نه فقط به رشد اقتصادی کمک کردهاند، بلکه رابطه دوطرفهای با آن داشتهاند؛ بیمه رشد اقتصادی را تسهیل میکند و رشد اقتصادی نیز تقاضا برای بیمه را تحریک میکند.
بیمه در بحرانهای تاریخی و اقتصادی
صنعت بیمه در مواجهه با بحرانهایی مانند سقوط بورس فناوری اوایل دهه ۲۰۰۰، حملات 11 سپتامبر و بحران مالی ۲۰۰۸ توانست همچنان پایدار باقی بماند و حتی پس از هر بحران تکامل یابد. زیرساختهایی در صنعت بیمه شکل گرفتند که توانایی جذب خسارتهای عظیم را فراهم میکنند و به همین دلیل بیمهگران پایه اقتصادی را در زمان بحران حفظ مینمایند. این تجربه نشان داد که بیمه نه تنها بهعنوان ابزار مالی کاربرد دارد، بلکه نقش کلیدی در ارتقای تابآوری اقتصادها دارد.
مطالعات جدید در منطقه اروپا و ژئوپولیتیک
در اروپا نیز پژوهشهایی انجام شدهاند که به تحلیل تابآوری صنعت بیمه در برابر شوکها و بحرانها پرداختهاند. برای مثال مقالهای که دادههای آماری EIOPA از سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۳ را بررسی کرده است، نشان میدهد که حوزههایی مانند رشد حق بیمهها، خسارات فنی و داراییها، نقشی مهم در روند بهبود و تابآوری صنعت داشتهاند.
همچنین تحلیلهای بازار بیمه در اروپا تأکید دارند که توان اقتصادی بیمهگران در مواجهه با بحرانها، عامل کلیدی ثبات در زنجیره اقتصادی است.
بیمه مخاطرات طبیعی و ابزارهای نوین
مطالعات مختلف نشان میدهند که پس از بلایای طبیعی، خانوادهها و کسبوکارهایی که بیمه بودند، سریعتر به شرایط عادی بازگشتهاند؛ اما بیمه بلایای طبیعی برای بسیاری از اقشار کمدرآمد، غیرقابلدسترس است .
برای رفع این چالش، ابزارهایی مانند «بیمه پارامتریک» یا «بیمه مبتنی بر شاخص» طراحی شدهاند که با استفاده از شاخصهایی مانند میزان بارندگی یا سرعت باد، پرداختی سریع را فعال میسازند. این نوع بیمهها نه تنها هزینههای اداری را کاهش میدهند، بلکه توان بازیابی نقدینگی پس از بحران را تسهیل میکنند.
سیاستگذاری و توسعه پایدار
در سطح سیاستگذاری، راهکارهایی مانند «پولپوشی ملی» یا صندوقهای بیمه تجمعی ایجاد شدهاند تا بیمه را در مناطق پرریسک اقتصادی، مقرونبهصرفه نگه دارند. بهعنوان مثال، در استرالیا، طرح «استخر بیمه مجدد سیکلون» (CRP) سبب شد از سال ۲۰۲۲ تا حالا بیمه خانهها تا ۱۰ درصد ارزانتر شود و پوشش بیمه برای سازههای پرریسک بیش از ۲۷ درصد بهبود یابد.
همچنین در بریتانیا، طرحهایی مانند «Flood Re» از طریق جمعآوری مالیات اضافی از بیمهگذاران، کاهش حق بیمه و فراهم کردن پوشش در مناطق سیلخیز را تسهیل کردهاند.
البته، در ارائه چنین کمکهایی لازم است تعادل بین حمایت از آسیبپذیرترین اقشار و ایجاد انگیزه برای سازگاری با تغییرات اقلیمی حفظ شود تا وابستگی به بیمه دولتی ایجاد نشود
