برای ایجاد تاب آوری در کودکان، می توان به شش گام مهم اشاره کرد که به تقویت مهارت های مقابله ای و افزایش توانایی آن ها در مواجهه با چالش ها کمک می کند.تاب آوری کودکان به معنای توانایی آن ها در مقابله با چالش ها و فشارهای زندگی است. ایجاد این مهارت از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا به کودکان کمک می کند تا با مشکلات به طور موثری برخورد کنند و از تجربیات سخت درس بگیرند.
روش های ایجاد تقویت تاب آوری شامل تشویق به تلاش مجدد پس از شکست، پرورش نگرش مثبت و کمک به شناخت و مدیریت احساسات است. والدین باید فضای امنی برای ابراز احساسات فراهم کنند و به کودکان یاد دهند که چگونه با استرس و چالش ها روبرو شوند. این مهارت ها به کودکان کمک می کند تا در آینده مستقل تر و مقاوم تر باشند.
شش گام مهم در ایجاد تاب آوری کودکان را مرور خواهیم کرد :
1. ایجاد محیط امن
ایجاد یک محیط امن و حمایت کننده برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. این محیط باید به گونه ای باشد که کودک احساس امنیت و آرامش کند. پیشگیری از بروز تروما و مشکلاتی مانند کودک آزاری، اولین گام در این راستا است. والدین باید به احساسات و نیازهای عاطفی فرزندان خود توجه کنند و از هرگونه رفتار آسیب زننده خودداری کنندایجاد یک محیط امن و پشتیبان کننده برای کودکان بسیار مهم است. این شامل ایجاد قوانین و مرزهای واضح، ارائه حمایت و تشویق و همچنین تقویت شبکه اجتماعی کودکان با همسالان آنها است
2. آموزش ابراز احساسات
آموزش به کودکان درباره شناسایی و ابراز احساسات خود یکی دیگر از گام های کلیدی است. کودکان باید یاد بگیرند که احساسات منفی مانند خشم یا ناامیدی را شناسایی کرده و به شیوه ای سالم بیان کنند. این مهارت به آن ها کمک می کند تا در مواجهه با چالش ها و مشکلات، بهتر عمل کنند و احساسات خود را کنترل کنند.
آموزش کودکان به بیان احساسات خود به شیوه ای سالم و مناسب، به آن ها کمک می کند تا در مواجهه با چالش ها بهتر عمل کنند. این شامل یادگیری نحوه ابراز شادی، غم، خشم و اضطراب به صورت کلامی است. والدین می توانند با ایجاد فضایی امن برای گفتگو، به کودکان کمک کنند تا احساسات خود را بیان کنند و درک بهتری از آن ها پیدا کنند
3. تقویت گفت وگوی مثبت
گفت وگوی مثبت و خودگویی مثبت به کودکان کمک می کند تا در زمان های دشوار امید خود را از دست ندهند. آموزش جملات مثبت مانند «من می توانم دوباره امتحان کنم» به کودکان این احساس را می دهد که می توانند بر مشکلات غلبه کنند و از شکست ها درس بگیرند
4. تشویق به استقلال
تشویق کودکان به انجام کارهای خود و پذیرش مسئولیت های کوچک می تواند به تقویت اعتماد به نفس آن ها کمک کند. والدین باید به کودکان اجازه دهند که از سنین پایین کارهای ساده ای را انجام دهند و در این فرآیند از آن ها حمایت کنند، بدون اینکه به طور مداوم در کارهای آن ها مداخله کنند.
5. مدیریت استرس
آموزش مهارت های مدیریت استرس به کودکان می تواند به آن ها کمک کند تا در مواقع فشار و استرس، بهتر عمل کنند. این شامل تکنیک های تنفس عمیق، مدیتیشن و تمرینات آرامش بخش است که می تواند به کاهش اضطراب و افزایش تاب آوری کمک کند.آموزش مهارت های خودمراقبتی اولیه به کودکان هم می تواند به آنها کمک کند تا زمان بیشتری را برای غذا خوردن مناسب، ورزش و خواب کافی داشته باشند. اطمینان حاصل کنید که فرزندتان برای سرگرمی وقت دارد و در فعالیت هایی که از آنها لذت می برد شرکت می کند. مراقبت از خود و حتی تفریح به کودکان کمک می کند تا تعادل خود را حفظ کنند و بهتر با مواقع استرس زا کنار بیایند.
6. ایجاد روابط اجتماعی مثبت
تشویق کودکان به برقراری روابط مثبت با دوستان و خانواده یکی از مهم ترین عوامل در افزایش تاب آوری است. این روابط به کودکان احساس تعلق و حمایت می دهد و آن ها را در مواجهه با چالش ها یاری می کند. والدین باید فرصت هایی برای تعاملات اجتماعی فراهم کنند و به کودکان بیاموزند که چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند.
با پیروی از این شش گام، والدین و مربیان می توانند به کودکان کمک کنند تا تاب آوری خود را تقویت کنند و آن ها را برای مواجهه با چالش های زندگی آماده سازند.
بخش عمده این یادداشت برگرفته کتاب تاب آوری کودکان اثر وندی ماوس است که توسط دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری ایران و طیبه سرلک ترجمه و منتشر شده است .
