تاب آوری فرهنگی به معنای توانایی یک جامعه یا گروه برای حفظ، انطباق و بازسازی هویت فرهنگی خود در مواجهه با چالش‌ها و تغییرات اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی است.
ایران نمونه‌ای بارز از تاب آوری فرهنگی است
تاب‌آوری فرهنگی باعث تقویت انسجام اجتماعی و همبستگی میان افراد می‌شود.
به گزارش روابط عمومی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سبزوار؛ در حاشیهٔ همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و پس از اعلام رسمی در تالار کاشفی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سبزوار ، مقدسی در مصاحبه خود با روابط عمومی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سبزوار افزود: تاب آوری فرهنگی به معنای توانایی یک جامعه یا گروه برای حفظ، انطباق و بازسازی هویت فرهنگی خود در مواجهه با چالش‌ها و تغییرات اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی است. این مفهوم در چند دهه اخیر به عنوان یک سازه کلیدی در علوم اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار گرفته و به بررسی عواملی می‌پردازد که به یک فرهنگ کمک می‌کند تا در برابر مشکلات مقاومت کند و به رشد و توسعه ادامه دهد.
وی در پاسخ به سوال ارتباط تاب آوری فرهنگی و پیشینه فرهنگی گفت: بر اساس پیشینه فرهنگی، ارزش‌ها، زبان، آداب و رسوم شکل می‌گیرد و به افراد کمک می‌کند تا با سختی‌ها مقابله کنند. این مفهوم نشان‌دهنده توانایی یادگیری از تجربیات گذشته و استفاده از آن دانش برای تقویت هویت فرهنگی و ایجاد پیوندهای اجتماعی قوی‌تر در برابر بحران‌ها است.
تاب آوری فرهنگی اهمیت زیادی دارد زیرا به حفظ هویت فرهنگی، ارزش‌ها و سنت‌ها کمک می‌کند.
تاب‌آوری فرهنگی باعث تقویت انسجام اجتماعی و همبستگی میان افراد می‌شود و به جوامع اجازه می‌دهد تا در برابر بحران‌ها و تهدیدات خارجی مقاومت کنند. در واقع تاب آوری فرهنگی است که به نوآوری و خلاقیت در مواجهه با چالش‌ها کمک می‌کند و موجب رشد و توسعه پایدار می‌گردد.
وی به نقش تاب‌آوری فرهنگی در مواجهه با بحران ها اشاره کرد و گفت: تاب آوری فرهنگی به غنای تنوع فرهنگی و حفظ میراث‌های بشری کمک می‌کند.تاب آوری فرهنگی به جوامع این امکان را می‌دهد که در زمان بحران‌ها، مانند جنگ‌ها، بلایا یا تغییرات سیاسی، نه تنها بقای خود را حفظ کنند بلکه به رشد و توسعه نیز ادامه دهند. این ویژگی در جوامع مختلف به ویژه در ایران که با چالش‌های تاریخی مواجه بوده است، مشهود است.
رسانه ها و شبکه‌های اجتماعی قوی که بر اساس ارزش‌های مشترک شکل می‌گیرند، به افراد کمک می‌کنند تا در زمان‌های بحرانی به یکدیگر تکیه کنند.
تقویت تاب آوری فرهنگی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.جوامع با تاب آوری بالا معمولاً توانایی بیشتری برای مواجهه با چالش‌ها دارند و این امر منجر به افزایش رضایت‌مندی اجتماعی می‌شود.
مدیر و موسس خانه تاب آوری بر نقش مهم سبزوار به عنوان یکی از مراکز فرهنگی و تاریخی ایران در تاب‌آوری فرهنگی کشور تاکید کرد و افزود: سبزوار به عنوان پایتخت نثر فارسی و محل تجمع اندیشمندان بزرگ، تاثیر بسزایی در شکل‌گیری هویت فرهنگی ایران داشته است. سبزوار در تمامی ادوار تاریخی با برگزاری آیین‌ها و جشن‌های سنتی، این شهر به تقویت همبستگی اجتماعی کمک کرده است و هم اکنون نیز که بنا بر ابلاغیه وزارت علوم ماموریت ملی تاب‌آوری فرهنگی را بر عهده گرفته است تا به افزایش آگاهی و مهارت‌های اجتماعی در مواجهه با چالش‌ها بپردازد.
دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری ایران در ادامه این گفتگو با روابط عمومی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سبزوار گفت : ایران نمونه‌ای بارز از تاب آوری فرهنگی است این کشور با تاریخ غنی و فرهنگ متنوع خود توانسته است هویت فرهنگی خود را حفظ کند و در برابر چالش‌های متعدد مانند تحریم‌ها و بحران‌های اقتصادی مقاومت نشان دهد.تنوع قومی و فرهنگی در ایران باعث شده است که افراد با تجربیات مختلف بتوانند از یکدیگر بیاموزند و در کنار هم بایستند.
وی اذعان داشت: در این میان شایسته آنکه به نقش مهم سبزوار هم در نثر فارسی و در سلسله سربداران توجه داشته باشیم.
مقدسی در ادامه یادآور شد: تاب آوری فرهنگی نه تنها یک مفهوم نظری بلکه یک نیاز عملی برای جوامع امروزی است. در دنیای متغیر امروز، جوامعی که قادرند هویت خود را حفظ کرده و با چالش‌ها سازگار شوند، شانس بیشتری برای بقا و توسعه دارند.بنابراین، تقویت عوامل مؤثر بر تاب آوری فرهنگی باید یکی از اولویت‌های اصلی سیاست گذاران و جامعه‌شناسان باشد تا بتوانند کیفیت زندگی را ارتقا دهند و انسجام اجتماعی را حفظ کنند.
مرجع : وزرات ارشاد
