تاب آوری ضرورتی در تربیت و تحول مثبت نوجوانان است
تاب آوری ضرورتی در تربیت و تحول مثبت برای نوجوانان است مریم عامری روانشناس و نویسنده در خانه تاب آوری نوشت :
این سخنی با نوجوانان ، مربیان و والدین عزیز است نوجوانی راهی نو ، مسیری نو، و این بالندگی و میل به تکمیل و تکامل فرصت خجسته ای است برای کشف و پرورش توانایی های بعبارتی دیگر شاید فرصتی باشد برای جشن رسیدن به حداکثر ظرفیتهای شناختی و هیجانی و جسمانی
این طراوات و رویش را گرامی بداریم و قدر بدانیم شاید این بهترین جمله ای باشد که یک مشاور و روانشناس می تواند به والدین نگران نوجوانی که مهم ترین دوره تحولی زندگیش را می گذراند بگوید.
والدین نگرانی که آنقدر به فکر خوشبختی و موفقیت فرزندشان در آینده هستند که هرگز این احتمال را نمی دهند که گاهی خود آنها با این میزان از اضطراب و کنترلگری بزرگترین مانع برای رسیدن فرزندشان به موفقیت هستند.
آنها از جوانه انتظار به یکباره درخت شدن و به بار نشستن دارند.
جوانه ای که بدون توجه به ویژگی های بالقوه آن میزان معینی از خاک، آب، و آفتاب را دریافت می کند شبیه جوانه های باغ دوستان که چند سال قبل کاشته شده اند و الان سیب های خوبی می دهند. غافل از اینکه جوانه آنها جوانه درخت گیلاس است .
باغبان خوبی بودن نیاز به آگاهی و کمی هم دانش گیاه شناسی دارد.اگر والدین با توجه به ویژگی های فردی، توانایی ها و استعدادهای جوانه زندگی شان او را در خاک و بستر مناسبی قرار دهند و به میزان مورد نیاز آب و آفتاب در اختیارش قرار دهند جوانه به طور فطری رشد می کند و مسیرش را طی می کند و به بار حقیقی خودش می نشیند، فقط به کمی همراهی و شکیبایی باغبان نیاز دارد تاب آوری برای نوجوانان در تربیت وتحول مثبت از ضروریات است
برزخ نوجوانی :
نوجوان نه از معصومیت و آسیب پذیری دوران کودکی برخوردار است که بدون چشم داشت مورد عشق و محبت و حمایت خانواده قرار بگیرد و نه از استقلال و شخصیت شکل یافته فرد بزرگسال که به دلیل توانایی ها و دستاوردهایش مورد احترام قرار بگیرد. او در میانه راهی ست که باید برای دریافت عشق واحترام و توجه کارهای خوب بکند
در غیر این صورت اطرافیان و ندای درونی اش او را مورد قضاوت قرار خواهند داد
او سعی دارد بهترین خودش را با همان دانش و تجربه کم از زیستن و با تمام سردرگمی هایی که در این دوره حیاتی تجربه می کند ارائه دهد
سر در گمی ،از این شاخه به آن شاخه پریدن و عدم ثباتی که از ویژگی های بارز و غیر قابل اجتناب این دوره است.
والدین آگاه این سردرگمی را در اندازه معقول و منطقی اش دلیلی بر سلامت مسیر رشد نوجوانشان می دانند و به او هم این اطمینان خاطر را می دهند که همه اینها به دلیل تغییرات جسمانی،هورمونی و روانشناختی این دوره می باشد و اتفاقا دلیلی برای خوشحالی ست که مسیر رشد دارد درست طی می شود و بعد از تجربه های متفاوت در شروع جوانی به ثبات می رسد .
نوجوانی که در گذار از کودکی به بزرگسالی همه تلاشش را برای شناخت خود و جهان اطرافش می کند در برزخی به سر می برد که پر از سوال و بلا تکلیفی ست و نقش خانواده و والدین در ایجاد آرامش برای شناختی درست و عمیق از خود و اطرافیان و جهان پیرامونش بسیار پررنگ و حیاتی است.
به طور معمول دوره نوجوانی یکی از مهم ترین دغدغه های ذهنی والدین به شمار می رود. چالش ها و تعارضات بین والدین و نوجوان فضای امن و مثبت خانواده را برای گفتگو های سازنده و اثر بخش از بین می برد .
اما اگر والدین نسبت به تفاوت های دوره کودکی و نوجوانی و همین طور تفاوت های فردی فرزندشان آگاهی کامل داشته باشند این دوره می تواند یکی از زیباترین تجربه های زندگی والدین و نوجوان باشد.
تنها چند گام تا رسیدن به این تجربه زیبا فاصله وجود دارد.
از مهم ترین تفاوت های این دوره با دوران کودکی تغییرات جسمانی و استقلال طلبی و رابطه با دوستان و همسالان است.
اما اغلب والدین با عدم پذیرش این تغییرات سعی بر کنترل نوجوان به همان شیوه کودکی دارند.بیش از اندازه حمایتش می کنند،بیش از اندازه کنترلش می کنند و کمتر از آنچه به آن نیاز است به او اعتماد می کنند.
اعتمادی که می تواند شکل دهنده رابطه ای عمیق و سالم و سرشار از احترام باشد.
نوجوان نوپاست. نوپاست در زندگی کردن،آموختن،راه رفتن و قدم برداشتن در مسیر زندگی او برای تمرین این قدم برداشتن نیاز به آرامش و گاهی تنهایی دارد. همانطور که یک کودک نوپا برای برداشتن اولین قدمهایش نیاز به تمرکز و آرامش دارد که بتواند با اطمینان بیشتری پاهایش را روی زمین بگذارد و آرام آرام قدم های محکم تری بردارد نوجوان هم نیاز به همان جنس آرامش و تمرکز دارد که ببیند دقیقا کجاست
این جمله که فرزندان آینه والدین هستند جمله درستی می تواند باشد. اگر والدین قصد تغییر فرزندشان را دارند ابتدا باید خودشان را تغییر دهند .داد نزنند ،قضاوت نکنند،سرزنش نکنند،در انتخاب دوستان خود دقت بیشتری به خرج دهند، صبور باشند،منظم باشند،تنبلی نکنند، اعتیاد به موبایل نداشته باشند، سیگار نکشند ،آرام باشند و رفتار محترمانه ای داشته باشند …
اگر والدین تغییر کنند تا حد زیادی نوجوان هم تغییر خواهد کرد و رابطه مثبت تری شکل خواهد گرفت.نیاز است برای هر تغییری که مورد نظر والدین است ابتدا نگاهی به رفتارهای خود داشته باشند اگر در تضاد با رفتاری بود که مورد انتظارشان است آن را تغییر دهند و به آن عمل کنند و پایبند باشند.
معمولا پاسخ والدین این است که تغییر در سن ما با همه مسائل دیگری که در زندگی داریم سخت است.کاملا درست است تغییر بسیار سخت است ولی به همان اندازه شیرین است اگر بعد از ماه ها یا حتی سالها آرامش به روابطتان باز گردد.
آشتی با نوجوان درون و دوباره زندگی کردن نوجوانی در کنار فرزند نوجوان می تواند کمک بزرگی برای ایجاد این تغییرات به والدین کند.
گاهی در خانواده ها ما با دو نوجوان روبرو هستیم. نوجوان درون پدر یا مادر وفرزند نوجوان. بسیاری از والدین در نوجوانی گسترده به سر می برند.سایه ها،کامپلکسها،و مشکلات حل نشده دوران نوجوانی که تا بزرگسالی همراه آنها آمده و حل نشده باقی مانده در مواجهه با نوجوانی که به حمایت و مراقبت و گذشت نیاز دارد در جنگ قدرت قرار می گیرد و هر کدام می خواهند برنده داستان باشند.
اما آشتی با نوجوان درون ،دیدن بخشهای تاریک خود،زیستن دوباره نوجوانی این بار در کنار فرزند و رسیدن به بهترین راه حل و داشتن نگرش برنده برنده برای رسیدن به نتیجه ای که منافع هر دو طرف در آن مورد توجه قرار بگیرد بسیاری از چالش ها و تعارضات بین والدین و نوجوان را کاهش می دهد و به ایجاد فضای امن و آرام کمک می کند.
برداشتی ساده و در عین حال عمیق از ارتباط و گفتگو در روابط ما به فرزند نوجوان مان هم بسیار کمک کننده و اثر گذار است.گاهی ما بدون توجه و نشان دادن اشتیاق فقط حرف های نوجوان مان را می شنویم
گوش دادن فعال ،استفاده از عبارات تشویق کننده و بازخورد دادن صحبت ها و احساسات نوجوان فرصت را برای گفتگویی آرام و سازنده که هر دو طرف به عنوان نوعی رابطه صمیمانه در فضای امن خانواده به آن نیاز دارند،فراهم می کند.
