سلامت معنوی کمال وجودی فرد است
سلامت معنوی نقش مهمی در تعیین تاب آوری افراد دارد.
سلامت معنوی و تاب آوری در هم تنیده شده اند.
سلامت معنوی در مراحل بالای هرم نیازهای مازلو قرار دارد و نمایانگر بالاترین سطح ممکن از کمال وجودی فرد است.
سلامت معنوی به عنوان یک احساس درونی و رضایت بخش، همراه با ارتباطات سازنده با خود و دیگران و وجود متعالی در چهارچوب فرهنگی خاص هر جامعه تعریف می شود.
این مفهوم نشان دهنده کیفیت زندگی فرد در بعد معنوی است و به معناداری، ارتباطات سازنده، وجود متعالی، و رضایت از زندگی و تاب آوری اشاره دارد.
سلامت معنوی در مراحل بالای هرم نیازهای مازلو قرار دارد و نمایانگر بالاترین سطح ممکن از کمال وجودی فرد است.
بر طبق نظریه پولوتزین و الیسون (1982) سلامت معنوی دارای دو بعد عمودی و افقی است.
بعد عمودی آن شامل احساس سلامتی در ارتباط با خدا (سلامت مذهبی) و بعد افقی آن شامل احساس رضایت و هدفدار بودن در زندگی است (سلامت وجودی).
سلامت معنوی تعادل بین جنبه های جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی فرد است که باعث آرامش ذهن و احساس تمامیت و رفاه می شود و فرایندی از پیشرفت فرد به سوی ارتباطی هماهنگ است که از نیروهای درونی فرد سرچشمه می گیرد.
این نیازها نشان دهنده اهمیت توازن بین ابعاد مختلف زندگی فرد در مراحل بالای هرم سلامت معنوی و نیازمندی از توجه به جوانب مختلف زندگی انسان برای دستیابی به سلامت معنوی است.
در مراحل بالای هرم سلامت معنوی، نیازهای مازلو شامل نیازهای شناختی و زیبایی شناختی، نیازهای متعالی بعدی، و نیازهای اولیه بیولوژیکی و فیزیولوژیکی قرار دارد. این نیازها شامل:
نیازهای شناختی و زیبایی شناختی: این نیازها شامل توسعه شخصی، خلاقیت، دانش، زیبایی، و تفکر انتزاعی است.
نیازهای متعالی بعدی: این نیازها شامل توسعه فردی، خودباوری، خودشناسی، و تحقق بالاترین ظرفیت های فردی است.
نیازهای بیولوژیکی و فیزیولوژیکی: این نیازها شامل نیازهای اولیه مانند هوا، غذا، نوشیدنی، سرپناه، خواب، و رابطه جنسی می باشد
از منظر قرآن و حدیث، عوامل دستیابی به سلامت معنوی شامل ابعاد مختلفی است که در این دو منبع مذهبی تبیین شده اند. برخی از عوامل اصلی شامل روحانیت، طهارت اندیشه، طهارت حواس ظاهری، طهارت قوه متخیله، و طهارت قوه عاقله است.
از دیدگاه قرآن، طهارت اندیشه به عنوان کلید دستیابی به سلامت معنوی تلقی می شود که نیازمند طهارت حواس ظاهری، طهارت قوه متخیله از تخیلات فاسد و تصورات پراکنده، و طهارت قوه عاقله است که با خودشناسی و تفکر در آیات الهی همراه است
این عوامل نشان دهنده ارتباط نزدیک بین سلامت معنوی و عناصر روحانی و فکری فرد است که در جامعه اسلامی به عنوان چالش های مورد توجه برای دستیابی به سلامت معنوی شناخته می شود.
رابطه بین سلامت معنوی و تاب آوری یک حوزه جداب و مهم مطالعاتی است.
تحقیقات نشان داده است که سلامت معنوی نقش مهمی در تعیین تاب آوری افراد دارد.
تاب آوری افراد را قادر می سازد تا با وجود شرایط چالش برانگیز از توانایی های خود برای موفقیت و رشد در زندگی استفاده کنند و این چالش ها را به فرصت هایی برای پیشرفت شخصی تبدیل کنند اغلب مطالعات اهمیت بهزیستی معنوی را در پرورش تاب آوری و تاثیر آن بر توانایی افراد برای مقابله با مشکلات و ناملایمات برجسته کرده است.
سلامت معنوی و تاب آوری در هم تنیده شده اند و بهزیستی معنوی اغلب به عنوان پایه ای برای تاب آوری عمل می کند.
افراد با بنیان معنوی قوی تمایل به نشان دادن سطوح بالاتری از انعطاف پذیری و تاب آوری دارند، زیرا باورها و ارزش هایشان به آنها احساس معنا، امید و هدف می دهد، که به نوبه خود توانایی آنها را برای غلبه بر موانع و پیشرفت در مواجهه با ناملایمات افزایش می دهد.
رابطه بین سلامت معنوی و تاب آوری بسیار مهم است، زیرا باورها و اعمال معنوی می توانند به طور قابل توجهی بر توانایی افراد برای مقابله با استرس، آسیب و چالش های زندگی تاثیر بگذارند.
