ساناز شاهوردی مترجم و نویسنده خانه تاب آوری در یادداشتی برای فرتاک نیوز نوشت: افزایش تابآوری روانی میتواند از نظر اهمیت با کاهش ناتوانی جسمی, از نظر تضمین پیری موفق قابل مقایسه باشد
در روان پزشکی و روانشناسی, تاب آوری به عنوان سازگاری مثبت فرد با وظایف روزمره زندگی تحت شرایط پراسترس وموقعیتهای اجتماعی نامطلوب و یا رشد مثبتی تعریف میشود که میزان بهبودی پس از اختلال را میسنجد. این مفهوم, ظرفیت مقابله پویا با عوامل خطر (مانند رویدادهای پر استرس زندکی به طور مثال بیماریها, از دست دادن حمایت اجتماعی, مشکلات مالی) را توصیف میکند.
تابآوری روان شناختی, میتواند تحت تاثیر متقابل فاکتورهای درونی ( مانند ظرفیت شناختی, شخصیت, سلامت فیزیکی) و منابع بیرونی (مانند موقعیت اجتماعی, ثبات مالی) قرار گیرد. می توان از این عوامل به همراه فاکتورهای حفاظتی و تشویقی زیستی، روانشناسی،اجتماعی و محیطی برای عبور از مسیر ناملایمات و بحرانها به سمت بهبودی، سازگاری, سلامت و حتی رشد, استفاده کرد. ما تابآوری را به صورت توانایی بهبود یافتن از اختلال تعریف میکنیم که بر خلاف جلوگیری یا اجازه ندادن به ظهور آنهاست.
این توصیف از تابآوری در مواجهه با بلایای طبیعی سازگار است،قالبی که می تواند برای تابآوری برای افراد سالمند با کاربردهای روانپزشکی نیز به کار رود.
عملکردهای حیاتی برای افراد سالخورده در یک تحلیل تابآوری، می تواند شامل قابلیت استقلال در زندگی, یا مشارکت معنا دار در فعالیت های مشخص تعریف شود. در حوزه روانپزشکی، این عملکردهای حیاتی را هم بیماران و هم پزشکان می توانند تعریف کنند و لازم نیست که فقط از طرف پژوهشگرانی که ممکن است با ادراک واقعی افراد آشنایی ندارند, تعریف شود. برای سلامت روانی در بزرگسالان مسن تر، تابآوری شامل پذیرش این مورد است که این اختلالات در طول زمان به وجود میآیند و تاثیرات منفی بر جای خواهند گذاشت، و البته تاثیرات ناملایمات برای تجربیات زندگی آینده، دائمی و قطعی نخواهد بود.
ابعاد و جنبه های مختلف تاب آوری
تابآوری شامل چهار فاز جداگانه است: آماده سازی برای یک اختلال، جذب اختلال با کاهش عملکردهای حیاتی ( مانند جیره بندی غذا، آب، انرژی و ارتباطات در هنگام بروز یک فاجعه)، بازیابی و نهایتا در صورت امکان، سازگاری برای بهبود عملکردهای حیاتی. برای بزرگسالان مسن تر، این مراحل در یک کاهش مورد انتظار به دلیل فرایند نرمال و طبیعی پیری رخ می دهد و هدف تئوری تاب آوری این است که این بهبودی متناسب با روند اختصاصی پیری فرد باشد. زوال بیمار می تواند با اختلالاتی مانند مرگ والدین، تصادف جدی یا یک همه گیری تسریع شود.
سیر نزولی تا مرگ امری اجتناب ناپذیر است اما تاب آوری میتواند بخشی از جعبه ابزار ما برای طولانی کردن زندگی، و به همان اندازه طولانی کردن دوره ای باشد که می توان کیفیت آن را به حداکثر رساند. برخی از نتایج مطالعات نشان میدهند که افزایش تابآوری روانی میتواند از نظر اهمیت با کاهش ناتوانی جسمی، از نظر تضمین پیری موفق قابل مقایسه باشد.
قالب تابآوری، که با استفاده از ماتریس تاب آوری ایجاد میشود، میتواند به روانپزشکان کمک کند تا بیماران را قبل از اختلال و در طول ایجاد بحران در زندگیشان، فارغ از اینکه این موارد ایجاد شوند یا خیر؛ حمایت کنند.