تاب آوری رسانه به توانایی سیستم‌های اطلاع‌رسانی در حفظ اثربخشی، دقت و اعتماد عمومی در شرایط بحرانی اشاره دارد. در دوران بحران‌های طبیعی، اجتماعی یا سیاسی، نقش رسانه‌ها به‌عنوان منبع اصلی اطلاع‌رسانی دوچندان می‌شود.
رسانه‌های تاب‌آور قادرند در شرایط دشوار اطلاعات صحیح، به‌موقع و شفاف را منتشر کنند و بدین ترتیب فضایی را فراهم سازند که در آن شایعات و دسیسه‌های اطلاعاتی کمترین تأثیر را داشته باشند. این نوع رسانه‌ها با حفظ استقلال، مقابله با فشارها و پایبندی به اخلاق حرفه‌ای، به عنوان چرخشی در برابر اغتشاشات اطلاعاتی عمل می‌کنند و مردم را در برابر گمراهی و ترس غیرمنطقی حفظ می‌کنند. بنابراین، تقویت تاب‌آوری رسانه‌ای ضرورتی اجتماعی است که نه تنها به افزایش آگاهی عمومی کمک می‌کند، بلکه پایه‌های اعتماد بین رسانه و مخاطبان را محکم‌تر می‌سازد و زمینه را برای یک جامعه مقاوم و هوشیار فراهم می‌کند.
در ادامه، دلایل اهمیت این مفهوم در بحران‌ها را بررسی می‌کنیم.
در شرایط بحران، شایعات و اخبار جعلی به‌سرعت گسترش می‌یابند و می‌توانند منجر به بی‌ثباتی اجتماعی شوند. تاب آوری رسانه از طریق فراهم کردن اطلاعات معتبر و به‌روز، نقش کلیدی در کنترل این پدیده دارد. رسانه‌های تاب‌آور می‌توانند با همکاری متخصصان و منابع موثق، اطلاعات دقیقی را منتشر کنند و اعتماد مردم را جلب کنند. برای مثال، در بحران کرونا، رسانه‌هایی که از منابع علمی استفاده کردند، نقش برجسته‌ای در آگاهی عمومی داشتند . این رویکرد نه تنها از سوءتفاهم جلوگیری می‌کند، بلکه به تصمیم‌گیری‌های بهتر در سطح فردی و جمعی کمک می‌کند.
در زمان بحران، انسجام اجتماعی می‌تواند تفاوت زیادی در مقابله با چالش‌ها ایجاد کند. رسانه‌های تاب‌آور با ترویج ارزش‌هایی مانند همکاری، همدلی و مسئولیت‌پذیری، زمینه را برای همگرایی جامعه فراهم می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند که پوشش خبری متمرکز بر داستان‌های موفقیت و کمک‌های مردمی می‌تواند انگیزه اجتماعی را افزایش دهد . این رویکرد باعث می‌شود افراد احساس کنند بخشی از راه‌حل هستند و این احساس به کاهش استرس جمعی کمک می‌کند.
رسانه‌ها به‌عنوان پل ارتباطی بین دولت، نهادهای امدادی و شهروندان عمل می‌کنند. تاب آوری رسانه اطمینان می‌دهد که پیام‌های ضروری مانند دستورالعمل‌های ایمنی یا محل‌های کمک‌رسانی به‌موقع منتشر شوند. در بحران‌هایی مانند سیل یا زلزله، این نقش حیاتی است؛ چرا که تاخیر در انتقال اطلاعات می‌تواند جان انسان‌ها را به خطر بیندازد. همچنین، رسانه‌های تاب‌آور با نظارت بر عملکرد نهادهای دولی، شفافیت را در مدیریت بحران افزایش می‌دهند .
در عصر دیجیتال، تغییرات سریع در نحوه دسترسی مردم به اطلاعات ایجاب می‌کند که رسانه‌ها انعطاف‌پذیر باشند. تاب آوری رسانه شامل استفاده از ابزارهای نظارتی برای تحلیل پوشش خبری و پاسخ سریع به واکنش‌های عمومی است. این قابلیت به سازمان‌ها کمک می‌کند تا در بحران‌ها اقدامات خود را بهینه کنند و از طریق شبکه‌های اجتماعی پیام‌های هدفمندی را به مخاطبان برسانند . بدون چنین استراتژی‌هایی، رسانه‌ها نمی‌توانند با سرعت تغییرات کنونی همراهی کنند.
تاب آوری رسانه تنها محدود به بحران‌های کوتاه‌مدت نیست، بلکه به بازسازی اجتماعی و اقتصادی پس از بحران نیز کمک می‌کند. رسانه‌هایی که در زمان بحران به خوبی عمل کنند، پس از آن به عنوان منبع معتبر در بازگشت به شرایط عادی عمل می‌کنند. همچنین، تجربیات به دست آمده از مدیریت بحران می‌تواند به بهبود ساختارهای اطلاع‌رسانی در آینده کمک کند. این فرایند باعث ایجاد جامعه‌ای تاب‌آورتر در برابر چالش‌های آتی می‌شود .
تاب آوری رسانه در بحران‌ها نه تنها به نجات جان انسان‌ها و کاهش خسارات کمک می‌کند، بلکه بنیان اعتماد عمومی و ثبات اجتماعی را تقویت می‌کند. از مقابله با شایعات تا سازگاری با فناوری‌های نوین، این مفهوم در تمامی مراحل مدیریت بحران حضوری ضروری دارد. سرمایه‌گذاری در توسعه رسانه‌های تاب‌آور نه یک انتخاب، بلکه یک الزام برای ساختن جامعه‌ای مقاوم در برابر ناآرامی‌های آینده است.
