گوش دادن به موسیقی می‌تواند سرگرم کننده باشد و برخی تحقیقات نشان می‌دهد که حتی ممکن است موجب ارتقاء سلامت نیز باشد.موسیقی همجنین می‌تواند منبع لذت و خشنودی باشد، اما فواید روانی بسیار دیگری نیز دارد. موسیقی می‌تواند ذهن را آرام کند، بدن را انرژی بخشیده و حتی به افراد در مدیریت درد کمک کند.
این تصور که موسیقی می‌تواند بر افکار، احساسات و رفتارهای شما تأثیر بگذارد احتمالاً چندان تعجب‌آور نیست. اگر تا به حال در هنگام گوش دادن به یک موزیک پاپ مورد علاقه خود احساس خوبی داشته‌اید یا با یک اجرای زنده ملایم اشک ریخته‌اید، به راحتی قدرت موسیقی در تأثیرگذاری بر روحیه و حتی الهام بخشیدن به رفتار را درک می‌کنید.
تأثیرات روانی موسیقی می‌تواند قدرتمند و گسترده باشد. موسیقی درمانی مداخله‌ای است که گاهی برای ارتقای سلامت عاطفی، کمک به بیماران برای مقابله با استرس، افزایش تاب‌آوری و توسعه بهباشی استفاده میشود. برخی تحقیقات حتی نشان می‌دهد که سلیقه شما در موسیقی می‌تواند بینشی در مورد جنبه‌های مختلف شخصیت شما ارائه دهد. موسیقی می‌تواند الهام‌بخش و لذت‌بخش باشد، در عین حال دارای اثرات روانی قدرتمندی است که می‌تواند سلامت و تندرستی شما را بهبود بخشد. به جای اینکه به موسیقی فقط به عنوان یک سرگرمی فکر کنید، برخی از مزایای ذهنی اصلی گنجاندن موسیقی در زندگی روزمره خود را در نظر بگیرید. در نتیجه ممکن است متوجه شوید که انگیزه، شادی و آرامش بیشتری دارید.
تحقیقات نشان می‌دهد که موسیقی پس‌زمینه یا موسیقی‌ای که در حالی پخش میشود که شنونده عمدتاً روی فعالیت دیگری متمرکز است، می‌تواند عملکرد در انجام وظایف شناختی را در بزرگسالان بهبود بخشد. یک مطالعه نشان داد که پخش موسیقی شادتر منجر به بهبود سرعت پردازش میشود، بنابراین دفعه بعد که روی کاری کار می کنید، اگر به دنبال تقویت عملکرد ذهنی خود هستید، کمی موسیقی را در پس زمینه روشن کنید. به جای آهنگ‌هایی که دارای اشعار پیچیده هستند، آهنگ‌های دستگاهی را انتخاب کنید، که ممکن است بیشتر حواس‌تان را پرت کنند.
مدتهاست که گفته شده است که موسیقی می‌تواند به کاهش یا مدیریت استرس کمک کند و راهی موثر برای مقابله با استرس است. در یک مطالعه در سال 2013، شرکت کنندگان قبل از قرار گرفتن در معرض یک عامل استرس‌زا و سپس انجام یک تست استرس روانی ـ اجتماعی در یکی از سه وضعیت شرکت کردند. برخی از شرکت کنندگان به موسیقی آرامش‌بخش گوش دادند، برخی دیگر به صدای موج آب گوش دادند و بقیه هیچ تحریک شنوایی دریافت نکردند. نتایج نشان داد که گوش‌دادن به موسیقی بر پاسخ استرس انسان، به ویژه سیستم عصبی خودمختار تأثیر دارد. کسانی که به موسیقی گوش داده بودند پس از یک عامل استرس‌زا سریعتر بهبود می‌یابند.
گوش‌دادن به موسیقی به‌طور معنی‌داری درجه تاب‌آوری، خودکارآمدی، خوش‌بینی، معناداری در زندگی و شکوفایی روانی ـ اجتماعی را در مردان و زنان افزایش می‌دهد. پتانسیل موسیقی در تولید طرح‌واره‌های مثبت می‌تواند به‌عنوان منبعی به‌راحتی در دسترس، برای بیرون کشاندن مثبت‌گرایی از منفی‌ها و ایجاد زندگی شادتر، معنادارتر و رضایت‌بخش‌تر باشد.
توانایی‌های انسانی که با گوش‌دادن به موسیقی تقویت میشود ممکن است به عنوان محافظی در برابر افزایش عوامل منفی در زندگی مدرن عمل کند. به عنوان مثال درمان با سلول‌های بنیادی، پرخطر و دردناک است و باعث ایجاد سطح بالایی از ناراحتی در بیماران میشود. این ناراحتی می‌تواند تأثیر زیادی بر نتایج درمان داشته باشد که تحت تأثیر توانایی بیمار برای مقابله با بیماری و درمان و روابط آنها با سایر افراد است.
کاری که محققان انجام دادند طراحی مداخله‌ای بود که تاب‌آوری بیمار را هدف قرار می‌داد. مانند بسیاری از مداخلات تاب‌آوری، این مداخله «مبتنی بر نقاط قوت» بود، با هدف ایجاد عوامل محافظتی شناخته شده برای تاب‌آوری و به حداقل رساندن خطر. آنها دریافتند که افراد در گروه موسیقی درمانی فعال می‌توانند با درمان بهتر کنار بیایند و روابط بهتری با خانواده و دیگران داشتند. اثرات مداخله موسیقی درمانی صد روز پس از مداخله همچنان مشهود بود.
بسیاری از دانش آموزان در حین مطالعه از گوش دادن به موسیقی لذت می‌برند، برخی احساس می‌کنند گوش دادن به موسیقی مورد علاقه‌شان در حین مطالعه حافظه را بهبود می‌بخشد. تحقیقات نشان می‌دهد که موسیقی ممکن است عاملی کمک‌کننده باشد،اما این بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله نوع موسیقی، لذت شنونده از آن موسیقی و حتی میزان آموزش خوب شنیدن. مطالعه دیگری نشان داد که شرکت‌کنندگانی که یک زبان جدید یاد می‌گیرند، زمانی که خواندن کلمات و عبارات جدید را در مقایسه با صحبت کردن، منظم یا ریتمیک تمرین می‌کردند، در دانش و توانایی‌های خود بهبود یافتند.
تحقیقات نشان داده است که موسیقی می‌تواند در مدیریت درد بسیار مفید باشد. یک مطالعه بر روی بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا نشان داد که کسانی که فقط یک ساعت در روز به موسیقی گوش می‌دهند در مقایسه با گروه کنترل، کاهش قابل‌توجهی در درد داشتند. در پایان دوره چهار هفته‌ای مطالعه، شرکت‌کنندگانی که هر روز به موسیقی گوش داده بودند، کاهش قابل‌توجهی در احساس درد و افسردگی داشتند. چنین نتایجی نشان می‌دهد که موسیقی درمانی می‌تواند ابزار مهمی در درمان دردهای مزمن باشد.
بی‌خوابی یک مشکل جدی است که افراد در هر گروه سنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالیکه روش‌های زیادی برای درمان این مشکل وجود دارد، تحقیقات نشان داده که گوش‌دادن به موسیقی کلاسیک آرامش‌بخش می‌تواند درمانی ایمن، موثر و مقرون به صرفه باشد. در مطالعه‌ای که روی دانشجویان انجام شد، شرکت‌کنندگان در سه گروه به مدت سه هفته قبل از خواب به موسیقی کلاسیک، یک کتاب صوتی و هیچ چیز دیگری گوش دادند. محققان کیفیت خواب را قبل و بعد از مداخله ارزیابی کردند. این مطالعه نشان داد که شرکت‌کنندگانی که به موسیقی گوش داده‌اند نسبت به کسانی که به کتاب صوتی گوش داده‌اند یا هیچ مداخله‌ای دریافت نکرده‌اند، کیفیت خواب بسیار بهتری دارند.
دلیل خوبی وجود دارد که چرا هنگام گوش‌دادن به موسیقی، ورزش‌کردن برای شما آسان‌تر است. محققان دریافته‌اند که گوش‌دادن به موسیقی انگیزه افراد را برای تمرین، سخت‌تر می‌کند. بنابراین اگر می‌خواهید به یک برنامه تمرینی پایبند باشید، یک لیست پر از آهنگ‌های مورد علاقه‌تان بارگذاری کنید که به تقویت انگیزه و لذت‌بردن از برنامه ورزشی شما کمک می‌کند.
یکی دیگر از مزایای علمی موسیقی این است که می‌تواند موجب شود که فرد احساس شادی بیشتری تجربه کند. در بررسی دلایل گوش‌دادن مردم به موسیقی، محققان دریافتند که موسیقی نقش مهمی در ارتباط برانگیختگی و خلق و خو دارد.
شرکت‌کنندگان، توانایی موسیقی را برای کمک به آنها برای دستیابی به خلق و خوی بهتر و خودآگاهی بیشتر به عنوان دو مورد از مهمترین کارکردهای موسیقی ارزیابی کردند. مطالعه دیگری نشان داد که تلاش عمدی برای تقویت روحیه با گوش دادن به موسیقی مثبت می‌تواند در عرض دو هفته تأثیر بگذارد.
به شرکت‌کنندگان آموزش داده شد که به طور هدفمند تلاش کنند تا با گوش دادن به موسیقی مثبت هر روز به مدت دو هفته، خلق و خوی خود را بهبود بخشند. سایر شرکت‌کنندگان به موسیقی گوش می‌دادند، اما به عمد برای شادتر شدن هدایت نشدند. زمانی که بعداً از شرکت کنندگان خواسته شد تا سطح شادی خود را توصیف کنند، آنهایی که عمداً سعی در بهبود خلق و خوی خود داشتند، گزارش کردند که تنها پس از دو هفته احساس شادی بیشتری داشتند.
محققان همچنین دریافته‌اند که موسیقی درمانی می‌تواند درمانی ایمن و موثر برای انواع اختلالات از جمله افسردگی باشد. یک مطالعه نشان داد که موسیقی‌درمانی راهی ایمن و کم‌خطر برای کاهش افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی مانند زوال عقل، سکته مغزی و بیماری پارکینسون است. در حالی که موسیقی مطمئناً می‌تواند بر روحیه تأثیر بگذارد، نوع موسیقی نیز مهم است. موسیقی کلاسیک و مدیتیشن بیشترین فواید را برای تقویت خلق و خو ارائه می دهد، در حالیکه موسیقی‌های بسیار تند بی‌اثر و حتی مضر هستند.
یکی دیگر از مزایای روان‌شناختی مهم موسیقی در توانایی آن در تقویت عملکرد نهفته است. در حالیکه افراد هنگام راه رفتن و دویدن، فرکانس گام ترجیحی دارند، دانشمندان کشف کرده‌اند که افزودن یک ضرب آهنگ قوی و ریتمیک، مانند آهنگ موزیکال سریع، می‌تواند الهام‌بخش مردم برای افزایش سرعت باشد.
دوندگان نه تنها می‌توانند در هنگام گوش‌دادن به موسیقی سریعتر بدوند، بلکه همچنین انگیزه بیشتری برای نشان دادن استقامت بیشتری دارند. تحقیقات نشان داده است که همگام سازی حرکات بدن با موسیقی می‌تواند منجر به عملکرد بهتر و افزایش استقامت شود، این تأثیر در موارد ورزش با شدت کم تا متوسط بیشتر مشهود است.
گوش دادن به موسیقی در حین ورزش، درک فرد از تلاش را کاهش می‌دهد. شما سخت‌تر کار می‌کنید، اما به نظر نمی‌رسد تلاش بیشتری انجام دهید. از آنجایی که توجه شما توسط موسیقی منحرف میشود، کمتر متوجه علائم واضح فعالیت مانند افزایش تنفس، تعریق و درد عضلانی می‌شوید.
