هفت نشانه زنان تاب آور : نویسنده (عفت حیدری، کارشناس سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مترجم حدود ۶۰ عنوان کتاب در حوزه سلامت، زنان، فرزندپروری، ارتباط، تاب آوری و خودیاری، عضو ارشد کارگروه مترجمین خانه تاب آوری و سخنران در حوزه خودیاری)
زنان در بروز مشکلات، بیشتر در معرض استرسهای روحی قرار میگیرند حال این مشکل به دلیل حجم کار یا فشاری که روابط اجتماعی به آنها تحمیل میکند یا مسائلی خاص چون بیماریهای پاندمیک نظیر کرونا، ممکن است بر روح و روان لطیف زنان تأثیرات دوچندانی را بر جای گذارد. در این شرایط ما زنان با دو انتخاب روبرو میشویم، نخست اینکه زیر فشار حاصل شده از استرس از پا در آییم و یا بر عکس آن از پس چالشها به خوبی بر آییم و حال درونیمان را سرشار از نشاط کنیم، زیرا محققان بارها گفتهاند که زنان مقاوم در هر اجتماعی نوید بخش جامعهای با نشاطتر و توانمندتر هستند. لذا در این نوشتار تلاش بر این است که با هفت نشانه زنان تاب آور آشنا شویم و این نشانهها را در وجود خود پرورش دهیم.
نخست اینکه زن تاب آور صد درصد کمالگرا نیست، بلکه با تدبیر به دنبال راههای برون رفت از مشکل میگردد. به عبارتی روی جنبهها و شرایط موقعیتی که نمیتوان آنرا کنترل کرد؛ تمرکز نمیکند، زیرا ارمغان این گونه اندیشیدن را جز ابتلا به استرس کاذب چیز دیگری نمیداند. مثال محسوس آن در این روزها بیماری کرونا است؛ زیرا ما توان جلوگیری از پیدایش این بیماری یا درمان آنرا نداریم اما میتوانیم با حفظ بهداشت فردی، استفاده از ماسک، دستکش و ضد عفونی کردن سطوح در منزل و محل کار، حفظ فاصله اجتماعی و پرهیز از مراودات غیرضروری از بسط و گسترش بیشتر این اپیدمی فراگیر جلوگیری کنیم. دیگر اینکه زن تابآور، بین آنچه که می تواند کنترل کند و آنچه که نمیتواند از پس کنترل آن برآید تمیز و تشخیص می گذارد. در این راستا در کارهایی که از پس آن بر می آید؛ همواره سرآمد است زیرا او مسئولیت هر آنچه که میتواند در هر موقعیتی انجام دهد؛ را به عهده می گیرد. نکته دیگر اینکه زن تابآور پذیرای شخصیت خود است و سعی میکند همواره به شخصیتی بهتر ارتقا یابد در اینحال بهصورت مستمر تلاش میکند در مسیر ارتقایش به نتیجهای مفید برای همگان دست یابد. زن تابآور همواره نسبت به وظایفش متعهد است و این ارمغانی است که خداوند بنا به ظرفیت مادرانگی در درون زنان به ودیعه گذاشته و زن تابآور به خوبی این موضوع را درک کرده و از این نعمت الهی بهره می گیرد. در این راستا شاید بتوان گفت که زنان و مادران می توانند در دوره اپیدمی کرونا، نسبت به حفظ بهداشت فردی در خانواده توان مدیریتی بهتری را نشان دهند به عنوان مثال به فرزندان کوچکتر معنای بیماری کرونا، لزوم حفظ و رعایت بهداشت فردی را به زبانی کودکانه بازگو کنند همچنین مادران میتوانند بر بهداشت خانه، مواد غذایی و خریدها نظارت داشته باشند و به این شکل روی سلامت اعضا خانواده تاثیر به سزایی بر جای گذارند.
اما ویژگی دیگر زن تابآور، دارا بودن نگرش مثبت است. به عبارتی وقتی شرایط دشوار می شود؛ این دشواری و مشکل را فقط فرا روی خود نمیبیند، بلکه قاب بینش خود را وسیعتر میکند. به دیگر سخن وی میداند که زندگی فراز و فرودهای خود را دارد و اوضاع همیشه اینگونه نمیماند به اصطلاح (در همیشه به روی یک پاشنه نمی چرخد). لذا زنان تابآور میدانند که دوره بیماری کرونا بالاخره پایان مییابد و نهایتا بشر به یاری خداوند متعال خواهد توانست درمان یا واکسنی برای آن پیدا کند و تا آن زمان تنها میتوان بهداشت فردی را در کنار دیگر اعضا خانواده و اجتماع رعایت کرد و با این کار شانس ابتلا به بیماری را کمتر کنند. نکته دیگر اینکه زنان تابآور در شرایط دشوار زندگی سؤالات درست را میپرسند، به دیگر سخن روی واقعیتها متمرکز می مانند. زن تابآور به توانمندیهای خود باور دارد، به عبارتی او خوشبینی را در کنار واقع بینی به همراه دارد و باور دارد که در پایان به یاری خداوند متعال موقعیت به نفع وی تمام میشود. او باور دارد که اتصال وی به منبع قدرت لایزال پروردگار به وی حس هدفمندی میدهد، لذا خالصانه به دیگران خدمت میکند و جایی که نمیتواند برای خودش کاری کند؛ صادقانه بخاطر دیگران تلاش میکند و سهم خود را در چرخه زندگی به زیباترین صورت نمایان میسازد.
وی دیدگاهی مبتنی بر رشد و ارتقا در عرصههای مختلف زندگی دارد. به دیگر سخن در هر شرایطی دقت میکند تا ببیند که این موقعیت چه دستاوردهایی برای او دارد و سعی میکند و در این راستا تجربیات تازه را در زندگیش بیاموزد. وی آماده است تا با افراد مطلع و منابع آگاه مشورت و همفکری کرده تا بتواند در همافزایی مسائل و مشکلات را حل و فصل کند. نمونه آن در این ایام برای زنان تابآور این است که دقت کنند این موقعیت چه دستاوردها و جنبه های مثبتی برای آنها به ارمغان آورده است، به عبارتی در هر شری خیری نهفته است؛ از نمونههای آموزنده این بیماری این است که به این نتیجه رسیدهایم که زندگی کوتاه و موقت است و ما آمدهایم که روزی از این جهان رخت سفر بر بندیم، لذا با آگاهی از این مسئله خیلیها در رفتار اجتماعی مهربانتر شدهاند و نسبت به دیگران دلسوزانهتر رفتار میکنند، چرا که کوتاهی زندگی را به عیان درک کرده اند. نکته دیگر اینکه شاید متوجه شده باشیم که خیلی از دویدنها و حرصزدن ها کاری عبث و بیفایده است؛ شاید متوجه شدهایم که بد نیست دست ضعیف ترها را بگیریم و در کنار عزیزان با عشق بیشتری زندگی کنیم. شاید به این رسیده ایم چه کاری در این شرایط از توان ما، برای دیگران ساخته است. بنابراین این بیماری این جنبههای مثبت را در کنار تمام تلخی هایش، فرا روی ما گشاده است.
از سوی دیگر، زن تابآور زنی است که به احساسات خود احترام میگذارد و به خود اجازه میدهد تا آنها را تجربه کند و میداند که این احساسات انعکاسی از دل و انسانیت نهفته در وی است. او برای به آرامش رسیدن از دعا، معنویت و خلوتگزینی با خالق هستی در راستای سلامت روح بهره میجوید، و از ورزش برای سلامت جسم استفاده میکند. زن تابآور احساساتش را میپذیرد و راحت آنها را بیان می کند؛ شاید از سر غم و استیصال به پهنای صورتش اشک بریزد ولی بعد از یک گریهای از ته دل؛ اشکهایش را پاک میکند و باز عزم خود را جزم میکند. در این شرایط اپیدمی بیماری کشنده، شاید هر زنی ملال و غم از دست دادن عزیزی را تجربه کند، اشک بریزد که این کاملا طبیعی است ولی زن تابآور اشک ریختن را تا ابد ادامه نمیدهد و میداند زندگی این موهبت الهی هنوز برای او به پایان نرسیده است. لذا باز به شرایط واقعی باز میگردد و عملگرا با توکل به خالق هستی، هر روز نقشی نوین بر جای گذارد. این ویژگی اصلی نهفته در زنان تابآور است.
همچنین زن تابآور از خودش مراقبت می کند و اگرچه شخصیت مستقلی دارد اما افراد زیادی را به خود وابسته می کند، به عبارتی زندگی اش سرشار از برکات معنوی است و این نهایت ظرفیت مادرانگی درونیاش است اما در این میان میداند که در تمام شرایط باید از خودش نیز، مراقبت کند. به عبارتی در همهمه شلوغیهای روزمره به خود زمان و فرصتی برای استراحت میدهد حتی اگر این استراحت به معنای بستن چشمها و تنفس عمیق باشد. زن تاب آور با ورزش مرتب انرژی خود را حفظ و ذخیره میکند و همیشه لطایفی را برای آفرینش لحظات مفرح در جمع عزیزان و دوستان به همراه دارد در عین حال همواره با حفظ تعادل؛ در زندگیاش پیش میرود و میداند که از فضا و زمان لازم برای رسیدگی به خود و دیگر انسانها غافل نشود. به دیگر سخن در دفتر زندگیاش به این بیت شیخ ادب سعدی خوش سخن جامه عمل می پوشد که:
بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نباشد قرار