رضا حاجی کریم
شروع سال تحصیلی برای والدین به مثابه برآمدن روزی نو در آسمان پیشرفت و بالندگی فرزندان میباشد. امسال اما این شروع برای والدین از یکسو توام با سردرگمی و از سوی دیگر قرین اضطراب و آشفتگی است. سردرگمی از آنرو که علیرغم گذشت قریب به 2 ماه از اعلام وزارت آموزش و پرورش مبنی بر بازگشایی مدارس در 15 شهریور و اعلام برنامه بازگشایی بر اساس طبقه بندی ریسک شهرها (سفید و زرد و قرمز) تا کنون هیچ طبقه بندی و احصاء خاصی توسط این وزارتخانه صورت نگرفته است.
از سوی دیگر برای بسیاری از اولیا علیرغم اهمیت بنیادین فراگیری دروس توسط دانش آموزان، نگرانی از سلامت فرزندان در طبقه بندی به مراتب مهمتری قرار میگیرد. واگذاری تصمیم در خصوص حضور یا عدم حضور دانش آموزان در مدارس به مدیران مدارس نمیتواند رافع نگرانی شدید والدین باشد. در این خصوص 6 سئوال بنیادین وجود دارد:
1. فرمایشات روز گذشته ریاست محترم جمهور مبنی بر برخورد پادگانی و به بیان ایشان "پادگان آموزشی" به نظر قیاس مع الفارق میاید. جناب رییس جمهور بد نیست به تفاوت ماهوی سن متعلمین مدارس با سربازان پادگانها، تفاوت فضای آموزشی و محیط نظامی، تفاوت ویروس وحشی کرونا با رویه های رایج پادگان عنایت داشته باشند . به راستی در کدام یک از این شئون شباهتی وجود دارد؟
2. براساس اعلام مسئولین وزارت بهداشت، کودکان بهترین ناقل این بیماری هستند. این ناقلان خاموش، با چه سرعتی بیماری را در سطح جامعه پراکنده خواهند ساخت؟
3. علیرغم اعلام اولیه مبنی بر مصونیت کودکان؛ در هفته های اخیر شاهد ابتلای کودکان وبا کمال تاسف فوت این عزیزان هستیم. با کدام معیار و منطقی کودکان ما را در معرض چنین ریسکی قرا میدهید؟
4. کودکان دبستانی، چقدر در اجرای پروتکلها ساعی هستند؟ کودکان کمتر از 10 سال چقدر قادر به رعایت فاصله اجتماعی، استفاده طولانی مدت از ماسک، رعایت بهداشت در سرویسهای بهداشتی و... هستند؟ چگونه است که دانشگاهها ترم جدید را مجازی و مدارس حضوری شروع میکنند؟
5. دولت محترم اعلام نماید که به چه میزان بودجه برای بحث ایمن سازی، گندزدایی، خرید ماسک و وسایل بهداشتی برای مدارس در نظر گرفته است؟ از سوی دیگر در سالهای اخیر و پیش از کرونا تلفیق پدیده شبکه های اجتماعی و آموزش مجازی منجر به خلق موفقیتهای بسیاری در دنیا شده که تنها در یکی از این پلتفرمها حدود 12 ملیون دانش آموز روزانه از بارگذاری حدود 1000 ویدئوی آموزشی بهره میگیرند. به راستی بودجه ایمن سازی مدارس در برابر کرونا -البته به فرض وجود ردیف بودجه و تخصیص آن!-و بودجه احتمالی مبارزه با زبانه کشیدن کرونا به واسطه افزایش حضور بچه ها در مدرسه، نمیتوانست صرف توسعه آموزش مجازی گردد؟
6. اگر ملاک دولت بازگشایی مدارس در معدودی از کشورهای اروپایی است، بد نیست قیاسی به وضعیت سرانه شیوع کرونا در آن کشورها، نسبت ابتلا به فوت، تعداد سرانه تخت بیمارستانی و علی الخصوص تعداد تختها و متخصصین کودکان بین آن کشورها و ایران داشته باشد. نکته تلخ ماجرا آنجاست دولت در شرایطی ریسک بازگشایی را پذیرا میشود که هنوز در پرداخت حقوق و کارانه و... کادر درمان که پیش قراولان و خط مقدم مبارزه 7 ماهه با بیماری هستند مشکلات جدی وجود دارد. در نمونه ای دیگر بدنیست مدیران ذیربط در این ماجرا که شاهد از بازگشایی مدارس در غرب می آورند، مقایسه ای هم در خصوص نحوه جبران خسارات ناشی از کرونا بین وضعیت ایران و غرب داشته باشند. در بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی دولتها بودجه ای تقریبا معادل 10 درصد تولید ناخالص ملی برای مبارزه با کرونا تدارک دیده اند که برای مثال میتوان به آمریکا، آلمان، امارات و کره جنوبی اشاره نمود. در کشور ما به واسطه عوامل مختلف منجمله تحریمهای ظالمانه آمریکا، بودجه ای که برای جبران خسارات ناشی از کرونا پیشبینی شد معادل 3 درصد این معیار بوده است! به راستی تصمیم گیران امر و به ویژه شخص ریاست محترم جمهور با کدام بضاعت و توان فنی و مالی در شرایطی که همگان به زبانه کشیدن شعله بیماری در پاییز معترف هستند، با بازگشایی مدارس فرایند مبارزه با بیماری را سختتر میکنند؟
7. بدنیست مسئولین محترم دولت نگاهی به آمار منتشر شده روزهای اخیر مرکز کنترل بیماریهای واگیردار ایالات متحده بیاندازند. بر اساس این آمار، علیرغم ثبات وضعیت برای اکثر گروههای سنی، به دلیل بازگشایی کالجها آمار شیوع کرونا در گروه سنی 17 تا 22 سال به طرز بی سابقه ای صعودی شده است. دولت محترم برای بروز چنین پدیده ای چه واکنشی دارد؟
8. بدیهی است در بسیاری از نقاط کم جمعیت و کم تراکم بازگشایی مدارس تهدید به شمار نمیرود. به ویژه در روستاهایی با بعد کوچک خانوار، و به طور اخص روستاها و مناطقی که به علل مختلف امکان استفاده از آموزش مجازی وجود ندارد، بازگشایی مدارس میتواند مانع از جدایی کودکان و نوجوانان از فرایند تحصیل گردد لیکن در شهرها و مناطق پرجمعیت و به ویژه در کلانشهرها، واگذاری اختیار تصمیمگیری به مدیران مدارس و اعلام اینکه اولیا با مدارس تماس بگیرند به نوعی شانه خالی کردن از بار مسئولیت و به چالش کشیدن سلامت جامعه است. چرا دولت محترم مدارس را بر اساس همان الگوی اعلام شده قبلی تقسیم بندی نمیکند؟
9. تعلل و سردرگمی حاکم بر موضوع بازگشایی مدارس به نحوی که مشخص نیست کدام مدرسه باید باز و کدامیک بسته باشد و عدم اطلاع رسانی تا ساعاتی قبل از بازگشایی مدارس و ادامه این روند تا روزهای بعد از این اتفاق، این شائبه را به ذهن متبادر میسازد که مدیران دست اندرکار خود نیز از صحت و درستی این تصمیم اطمینان ندارند و تلاش میکنند با سکوت از کنار موضوع گذر کنند. به راستی برای دولتی که با شعار "تدبیر" پا به عرصه گذاشته و به گواه بسیاری از مردم و کارشناسان تا به اینجا در مبارزه با کرونا توفیق نسبی داشته، این رویه اطلاع رسانی به خانواده 14 ملیون دانش آموز رویه صحیحی به شمار میرود؟
در آخر اینکه برای من به عنوان یک پدر که تجربه چندانی در امر آموزش ندارد لیکن سخت نگران سلامت فرزندانش در کارزار کرونا است، فرمایشات شعارگونه ریاست محترم جمهور در جلسه "غیرحضوری" بازگشایی مدارس که فرموده اند " ثابت می‌کنیم دوگانگی سلامت و آموزش نادرست است" سخت گران آمده است. اثبات این توانایی و موفقیت دولت فخیمه برای همه ایرانیان اسباب مباهات و افتخار است لیکن جناب رییس جمهور، فرزندان عزیزتر از جان ما اسباب راستی آزمایی و اثبات فرضیات دولت محترم نیستند.
