لیگامان طرفی داخلی (MCL)یک لیگامان پهن به طول تقریبا 10سانتیمتر در سمت داخل زانو میباشد واز دو قسمت سطحی و عمقی تشکیل گردیده است که بین این دو بخش یک بورس قرار دارد .بخش سطحی از کندیل داخلی ران شروع گردیده و به قسمت داخلی درشت نی زیر محل اتصال تاندونهای پنجه غازی متصل میگردد.بخش عمقی این لیگامان با کپسول مفصل زانو در هم آمیخته و اتصالات محکمی به مینیسک داخلی و تاندون سمی ممبرایناسوس دارد.بخش عمقی لیگامان به طبق داخلی درشت نی متصل میشود.
این لیگامان در کنترل حرکت زانو به سمت داخل و چرخش خارجی ساق نقش دارد (بخصوص هنگام خم بودن زانو).همچنین حرکت روبه جلوی ساق روی ران را کنترل میکند و درواقع یک نیروی کمکی برای رباط صلیبی قدامی به حساب می آید که در صورت آسیب این لیگامان فشار روی رباط صلیبی قدامی افزایش یافته و می تواند منجر به اسیب لیگامان صلیبی قدامی گردد.
خوشبختانه این لیگامان جریان خون خوبی دارد و بنابر این در اکثر موارد بدون نیاز به جراحی درمان بیمار امکان پذیر میباشد اگر چه در بعضی موارد ممکن است این پروسه زمان زیادی به طول بیانجامد.
مکانیسم آسیب:
معمولا این لیگامان در اثر نیروهای حرکت دهنده زانو به داخل و همراه با چرخش خارجی ساق دچار آسیب میگردد.
انواع آسیبهای رباط داخلی:
معمولا این بخش سطحی لیگامان میباشد که دچار آسیب میگردد که ممکن است با یکی از موارد زیر همراه باشد:
1-آسیب اتصالات مینیسکوفمورال یا مینیسکوتیبیال
2-آسیب لیگامان مایل خلفی
3-اسیب یکی از رباط های صلیبی
4-آسیب چندین لیگامان و یا دررفتگی زانو
MRI رباط طرفی داخلی سالم:
MRI رباط طرفی داخلی آسیب دیده:
تقسیم بندی آسیب لیگامان داخلی بر اساس شدت آسیب:
آسیب درجه 1(grade1):تعداد کمی از فایبرها آسیب دیده و هیچگونه لکسیتی در مفصل وجود ندارد
آسیب درجه2(grade2):یک سوم تا دوسوم فایبرها آسیب دیدهو کمتر از3میلیمتر لکسیتی وجود دارد
آسیب درجه3(grade3):بخش سطحی لیگامان کامل آسیب دیده و بی ثباتی در مفصل به وضوح دیده میشود
آسیب درجه3 خود به سه دسته تقسیم می گردد:
Grade3A:بخش سطحی لیگامان بطور کامل آسیب دیده و حدود 3میلیمتر بی ثباتی در سمت داخل مفصل وجود دارد
Grade3B:علاوه بر بخش سطحی لیگامان مایل خلفی نیز آسیب دیده است وبین 6تا9میلیمتر بی ثباتی در سمت داخل وجود دارد
Grade3C:علاوه بر موارد فوق رباط صلیبی قدامی نیز آسیب دیده و بیش از 10میلیمتر بی ثباتی سمت داخل مفصل وجود دارد
نحوه ارزیابی میزان بی ثباتی داخلی مفصل:
در حالیکه زانو25درجه خم میباشد میزان 67نیوتن نیرو به سمت خارج زانو وارد کرده و میزان باز شدگی مفصل در سمت داخل را در نمای رادیوگرافی با پای سالم مقایسه میکنند
درمان:درمورد آسیبهای درجه یک: استفاده از بریس فانکشنال به مدت 2هفته و انجام فیزیوتراپی
آسیبهای درجه 2، دو هفته داخل بریس بلند زانو و پس از 2هفته استفاده از بریس فانکشنال در کنار انجام فیزیوتراپی
اما در آسیبهای درجه 3 اوضاع کمی متفاوت است .در صورت وجود آسیب
درجه 3 گچ گرفتن زانو ضروری میباشد که دو هفته زانو باید داخل گچ باشد ودر این مدت بیمار با دو عصا راه میرود و فقط میتواند پنجه پا را روی زمین بگذارد پس از دو هفته گچ تبدیل به آتل گچی میشودو پس از 2هفته یک بریس فانکشنال به بیمار داده میشود
اندیکاسیون های جراحی:
در موارد آسیب درجه 3 پس از 4 هفته که به بیمار گچ و آتل گچی داده شد
از بیمار یک استرس رادیوگرافی گرفته میشود در صورت وجود بیش از
5میلیمتر بیثباتی در سمت داخل زانو گزینه جراحی روی میز قرار میگیرد
موارد منع عمل جراحی:
در صورت وجود مشکلاتی از قبیل زانو پرانتزی یا زانوضربدری-ارتروز
مفصل زانو یا کشکک-اتروفی شدید عضلانی-مشکلات عروقی –عفونت
چاقی بیش از حد و یا سن بالا و سطح فعالیت کم انجام عمل جراحی به
صلاح نمیباشد
فیزیوتراپی:
در یک مقاله جداگانه بطور مفصل به فیزیوتراپی بیماران مبتلا به پارگی
رباط داخلی خواهیم پرداخت
به امید یک زندگی بدون درد
فیزیوتراپیست علیرضا سپهری