پول خود را وارد بورس کنیم؟

من رضا هستم و حدود ۱۲ سال است که در بورس کار می‌کنم و به همراه دوستم امیر مشغول ساختن پادکستی در خصوص بورس هستیم و قصد داریم سوالات عمده بورسی را در این پادکست پاسخ دهیم. شما در حال حاضر متن پادکست را می‌خوانید. اگر مطلب مفیدی بود، لطفا در خصوص اسم پادکست هم پیشنهادات خودتان را برای ما ارسال کنید. البته اینم بگم که جندین قسمت از این پادکست آماده انتشار است.

بریم سراغ سوال اصلی که خیلی‌ها احتمالا منتظرش باشند: با همه‌ی این تفاسیر و توضیحاتی که دادی آیا پول خود را به بورس بیاریم یا نه؟

خوب جواب دادن به این سوال، خیلی هم آسان نیست. بازار همانطور که همه می‌دانند بازار ریسکی است. یعنی وقتی پولت را بیاری توی بورس ممکن است رشد کند و یا نزول کند. پس من یک سری از منطق‌هایی که در تایید یا در جهت نفی این موضوع هست را می‌گم:

اول در جهت مثبت؛ پیش از همه اینکه این روزها خیلی اتفاقات جالبی در بورس افتاده است. یکی از اتفاقات این است که دولت نگاهش نسبت به این بازار متفاوت شده و به این نتیجه رسیده که می‌تواند از بازار بورس درآمد داشته باشد، مثلا در عرضه اولیه شستا که همین چند وقت پیش انجام شد حدود ۵۷۶۲ میلیارد تومان جذب سرمایه کرد و با توجه به اتفاقاتی که در اقتصاد جهانی به وجود آمده مثل قیمت نفت و بحث تحریم ها، احتمالاً دولت در سال جاری با کسری بودجه مواجه خواهد شد و یکی از راه‌هایی که می‌تواند کسب درآمد کند این است که شرکت‌های خود را یکی یکی وارد بورس کند تا بتواند پول جمع کند.

دومین مسئله‌ بحث‌های مالیاتی است. یکی از درآمدهای مهم دولت که بر اساس آن می‌تواند برنامه‌ریزی کند، درآمد مالیاتی است. بازار بورس بازار شفافی است و دولت در هر تراکنش فروش نیم درصد مالیات می گیرد. در نتیجه درآمد مالیاتی دولت هم از بازار بورس افزایش می‌یابد. پس از این منظر هم اگر نگاه کنیم برای دولت جذاب است که قوانین را طوری طراحی کند که خیلی دست و پای بازار بورس را نبندد.

موضوع بعدی که می‌توانیم درباره‌ی آن صحبت بکنیم، حجم پولی است که وارد این بازار شده است و تا وقتی که این حجم پول و قدرت نقدینگی وجود داشته باشد احتمال اینکه رشد بازار ادامه دار شود، زیاد است.

بحث سهام عدالت و آزاد شدن آن هم یک معیار مثبت دیگر است که باز هم بازار بورس را جذاب می‌کند.

و نکته بعدی هم اینکه وقتی بازیگرهای داخل بازار زیاد باشند قاعدتاً حرکات من‌درآوردی، قوانین عجیب غریب، کمتر می‌شود. به خاطر اینکه عموم جامعه معترض خواهند شد.

اینها مواردی هستند که باعث می‌شود که بازار بورس جذاب باشد، اما از طرف دیگر، اگر بخواهیم ریسک را در این بازار بررسی کنیم باید بگویم موقعی که آدمهای زیادی بدون اطلاعات وارد بازار بورس می‌شوند و بدون فکر و مطالعه شروع به خریدن میکنند، به محض اینکه بازار یک مقدار نزولی شود سریع هم شروع می‌کنند به فروختن سهم. در نتیجه سهم سیر نزولی را طی می‌کند آن هم فقط به دلیل این که آدمها دارند سهم خود را می‌فروشند.

یک قسمت از ریزش های سال‌های قبل هم به همین موضوع بر می‌گردد و یکی از نگرانی‌های افرادی که به صورت حرفه‌ای در بازار بورس فعالیت می‌کنند هم همین مسئله است که ممکن است این پول‌های که تازه وارد بازار شده‌اند در لحظه هم فرار کنند.

یک مثال خیلی جذابی هم هست که ما در بورس داریم. از شخصی خیلی پولداری نقل است که در خیابان راه می‌رفته و کودکی جلو میاد تا کفش او را واکس بزند‌، شخص از بچه می‌پرسد با پولش می‌خواهد چیکار کند، بچه می‌گوید می‌خواهم سهام بخرم. شخص پول بیشتری به بچه میدهد و می‌گوید نرو سهم بخر و خودش به دفترش می‌رود و هرچی سهم داشته را می فروشد و یک هفته بعد از آن ریزش عظیم سهام آمریکا شروع می‌شود. در بورس خیلی این داستان را مثال زدند، در ماه مهر گفتند، آخرهای پاییز هم گفتند، اصلا همیشه وقتی رشد زیاد می‌شود این داستان را همه تعریف می‌کنند.

پس یکی از ریسک‌هایی که الان در بازار هست، افرادی هستند که بدون مطالعه وارد بورس شدند و ممکن است تصمیماتشان خیلی منطقی و عقلانی نباشد.

یک ریسک دیگری که وجود دارد این است که واقعاً بازار رشد کرده و خیلی‌ها معتقدند ممکن است که این رشد نیاز به یه استراحت داشته باشد، یعنی بازار نیاز به اصلاح دارد و این اصلاح ممکن است در لحظه‌ای که شما وارد بورس می‌شوید شروع شود که باعث صف‌های طولانی فروش می‌شود و شما متضرر شوید.

ریسک دیگری که وجود دارد شرایط بین‌المللی ایران است. بحث تحریم‌ها ممکن است باعث شود شرکت‌ها نتوانند فروش خودشان را داشته باشند، و خدماتشان را در ردیف جهانی ارائه کنند.

ریسک دیگری که وجود دارد بحث انتخابات آمریکاست که آبان سال دیگر پیش رو داریم و بالاخره هر رئیس‌جمهوری که انجا سرکار بیاد در مناسبات جهانی تاثیرگذار است و ممکن است که اتفاقات متفاوتی هم بیفتد و تمام ریسک‌هایی که بر یک اقتصاد می‌تواند متبادر شود در بحث بازار بورس هم تاثیرگذار است.

خب دیگه، من هم نکات مثبت را گفتم و هم نکات منفی. تصمیم‌گیری با خود آدم‌هاست و اگر درباره‌ی خودم بخواهم صحبت کنم، به نظر من الان بورس بازار جذابی است. توی بازار بودم، توی بازار هستم و در این مدت هم سود کردم و احساس می‌کنم که روابط و اطلاعات مورد نیاز را می‌توانم راحت بدست بیاورم، پس بر اساس اینها در بازار هستم و هنوز خارج نشدم.

اما شاید اگه ۶ ماه پیش از من می‌پرسیدی راحت تر و با اطمینان بیشتری می‌توانستم بگویم که پولت را بیار تو بورس . اما الان اگه بخوام به کسی بگویم، با احتیاط بیشتری بهت میگم که این کار را انجام بده.